Rynek funduszy ETF rośnie w tempie 25 proc. rocznie

Gościem poniedziałkowego programu #PROSTOzPARKIETU był Kamil Szymański, wicedyrektor w DM mBanku, z którym rozmawialiśmy o funduszach inwestujących pasywnie.

Zacznijmy od podstaw. Czym tak w ogóle są fundusze ETF?

Odpowiedź na to pytanie zawarta jest już w nazwie samego produktu. ETF czyli Exchange Traded Funds to fundusz, którym handluje się na giełdzie. Bardzo ważną cechą tego produktu jest to, że jest on pasywnie zarządzany. Typowy ETF odwzorowuje klasę aktywów do którego się odnoszą. Jeśli więc mamy ETF, który np. odwzorowuje indeks S&P500 to nie mamy menedżera, który próbuje podejmować aktywne decyzje, tak aby przebić indeks S&P500. Taki ETF stara się dokładnie odwzorować wartość indeksu. Od początku XXI wieku na rynkach rozwiniętych widzimy przechodzenie klientów z funduszy zarządzanych aktywnie do tych pasywnych i ETF doskonale wpisuje się w ten trend. Kolejną ważną cechą tego typu funduszy jest to, że tak jak wspomniałem, są one notowane na giełdzie. Kupujemy je więc podobnie jak akcje.

Co jest największą zaletą funduszy ETF?

Fundusze ETF to przede wszystkim ogromny wybór, płynność, niskie koszty, bardzo duża przejrzystość i zazwyczaj dywidenda. W tej chwili na światowych giełdach mamy notowane około 5 tys. ETF - ów czyli mamy około 5 tys. pomysłów inwestycyjnych. Są one dostępne dla każdego klienta, który ma dostęp do odpowiedniej platformy inwestycyjnej. Do tego dochodzi olbrzymia płynność. ETF - y, które przewyższają płynnością spółki z WIG20 liczone są w setkach. Najbardziej płynny ETF na świecie ma dzienny obrót, który jest 75 razy większy niż cały obrót na GPW. Kolejną cechą to przejrzystość i prostota. Tak jak bowiem wspomnieliśmy ETF odwzorowuje instrument bazowy.

To same plus...a słabe strony ETF - ów?

Oczywiście trzeba pamiętać, że kupując ETF kupujemy instrument inwestycyjny i jest on obarczony podobnym ryzykiem, jak większość instrumentów, które dają ekspozycję na rynki kapitałowe. Musimy więc liczyć się z tym, że cena instrumentu bazowego może spaść. Na funduszach ETF można więc zarabiać, ale także i tracić. Dodatkowo polscy inwestorzy powinni pamiętać o tym, że ETF - y są notowane w walutach obcych. Mamy więc do czynienia z ryzykiem kursowym, które czasami może zadziałać na korzyść, a czasami na niekorzyść inwestora.

Jaka jest obecnie wartość rynku ETF i jak ona zmieniała się na przestrzeni lat. Czy mamy tu do czynienia z trendem wzrostowym czy wręcz przeciwnie?

Zdecydowanie widzimy trend wzrostowy. Rynek ETF - ów od początku XXI wieku rośnie z prędkością około 25 proc. rocznie. W 2003 r. globalnie, głównie na rynkach Europy Zachodniej, Stanów Zjednoczonych i Azji, ETF - y zgromadziły 200 mld dolarów aktywów. W 2009 r. był to już bilion, w 2013 r. były to dwa biliony, zaś w 2016 r. trzy biliony. Ten rok to kolejny rekordowy rok napływów do tych funduszy i w tej chwili globalnie zgromadzonych w nich jest cztery biliony dolarów aktywów.

Liczby robią wrażenie. Pytanie tylko kto głównie korzysta z tych funduszy. Gracze instytucjonalni czy indywidualni?

Jest to produkt zarówno dla jednej, jak i drugiej grupy graczy. ETF są bardzo popularne wśród inwestorów instytucjonalnych ponieważ dają prostą ekspozycją na przeróżne rynki, za pomocą jednego instrumenty, które dodatkowo są atrakcyjne kosztowo. Natomiast faktem jest też to, że za granicą ETF - y są też popularne wśród klientów indywidualnych, zarówno tych bardziej spekulacyjnych, jak i tych bardziej długoterminowych.

Które fundusze cieszą się największym zainteresowaniem? Te naśladujące indeksy, surowce, a może jeszcze inne instrumenty bazowe?

Ponieważ ETF - y są jedynie instrumentem, które dają ekspozycję na instrument bazowy to najbardziej popularnymi funduszami są te, które odwzorowują najbardziej popularne na świecie indeksy i surowce. Nie będzie więc wielką niespodzianką, kiedy powiem, że są to ETF - y na indeks S&P500, DIJA czy też główne indeksy europejskie. Jeśli chodzi o surowce to bardzo popularne są ETF - y na złoto czy też ropę. Warto natomiast też zauważyć, że coraz większą popularnością cieszą się ETF - y tematyczne czyli np. dające ekspozycję na spółki zajmujące się bezpieczeństwem w sieci, albo na producentów gier komputerowych.

Czy nasi inwestorzy korzystają z ETF - ów notowanych na zagranicznych rynkach?

ETF - y na pewno są bardzo popularne wśród klientów instytucjonalnych w tym również wśród funduszy inwestycyjnych, które używają ich do wydajnej i prostej ekspozycji na rynki zagraniczne. Jeśli chodzi o klientów indywidualnych to powiedziałbym, że to zainteresowanie jest we wczesnej fazie wzrostu. W DM mBanku obserwujemy natomiast coraz większe zainteresowanie tymi produktami i w tym roku połowa obrotu zrealizowana przez naszych klientów na rynkach zagranicznych to właśnie obrót na funduszach ETF. Widzimy też, że coraz więcej klientów pyta o ten produkt i żywo się nim interesować.

Aby nie było tak różowo pomówmy o ETF - ach notowanych na GPW. Mamy trzy tego typu fundusze, jednak nadal nie cieszą się one zbyt dużą popularnością. Dlaczego?

W Polsce produkt ten wciąż jest mało znany. Jest bardzo dużo aktywnych klientów, którzy na rynku są od ponad 20 lat, a o ETF - ach wciąż wiedzą niewiele. Produkt który nie jest znany ma więc utrudnioną drogę do tego, aby stać się popularnym. Druga kwestia to ilość ETF - ów. Na GPW mamy trzy tego typu fundusze. Wokół trzech produktów trudno jest zbudować jakąś sensowną kampanię marketingową. Kombinacja czynników o których wspomniałem doprowadziła do tego, że te trzy ETF - y nadal nie są zbyt popularne. Dodam tylko, że klienci, którzy zaczynają się interesować tymi funduszami poprzez rynki zagraniczne odkrywają również, że mamy ETF - y notowane na warszawskiej giełdzie. Zagraniczna oferta zwiększyła więc również zainteresowanie produktami, które mamy obecne na naszym rynku.