KNF i SEG zabierają głos w sprawie zakazu dla Deloitte

Decyzja Polskiej Agencji Nadzoru Audytowego wywołała dużo emocji. Będzie skutkować mocnymi zawirowaniami na rynku audytu. Dla wielu giełdowych spółek oznacza konieczność znalezienia nowej firmy do badania sprawozdań finansowych.

To będzie gorąca jesień na rynku audytu. Ponieważ PANA wydała trzyletni zakaz dla Deloitte na badanie sprawozdań finansowych, wiele spółek musi znaleźć nowego audytora. Część z nich już go szuka (z naszych informacji wynika, że wśród nich jest Orlen). Z jednej strony to duże wyzwanie, bo czasu jest niewiele. Z drugiej jednak KNF sygnalizuje, że już ponad rok temu analizowała możliwość wystąpienia tego typu sytuacji.

– UKNF zwrócił się wówczas do podmiotów posiadających m.in. określone obowiązki informacyjne związane ze sprawozdawczością finansową z pytaniami dotyczącymi posiadania przez nie stosownych procedur działania w przypadku wystąpienia takiego zdarzenia – informuje Jacek Barszczewski, rzecznik KNF.

Duże wyzwanie dla firm

Nasza redakcja o decyzji PANA napisała jako pierwsza. Agencja jej nie komentuje, ponieważ nie może zabierać głosu, dopóki decyzja nie będzie prawomocna. O szczegółach nie informuje też Deloitte, ale potwierdza, że decyzję (II instancji) od PANA otrzymał. Zamierza się od niej odwołać.

– Gdyby rzeczywiście firma straciła możliwość dokonywania audytu w konsekwencji zaniedbań sprzed pięciu lat, byłoby to bardzo złym sygnałem dla rynku. Albo bowiem przez ten czas nie była w stanie przekonać nadzorcy, że przyczyny, dla których do tych zaniedbań doszło, zostały już wyeliminowane, albo jest to formuła zemsty, przy czym nie za bardzo wiadomo na kim – komentuje Mirosław Kachniewski, prezes Stowarzyszenia Emitentów Giełdowych. Dodaje, że najbardziej poszkodowane będą spółki giełdowe, które będą musiały w trybie pilnym dokonać wyboru nowego biegłego, co w warunkach bardzo ograniczonej konkurencji, pogłębionej zakazami łączenia audytu z innymi usługami, wiązać się będzie ze wzrostem kosztów. A wraz ze spółkami zapłacą za to inwestorzy – nie tylko w formie dodatkowych kosztów, ale także ewentualnych zawirowań w przejrzystości informacyjnej wskutek zerwania ciągłości prowadzenia audytu.

81 proc.

krajowego rynku kontrolują firmy wielkiej czwórki, czyli EY, Deloitte, KPMG i PwC. W części stricte audytowej mają 71 proc.

– Nie znamy treści decyzji, nie ma też o niej informacji w wykazie publikowanym przez PANA, ale jeżeli agencja chciałaby wydać taki zakaz, powinien on dotyczyć nowych umów, a w stosunku do już zawartych zakaz powinien wejść w życie po kilku miesiącach, żeby spółki mogły znaleźć nowego audytora – podkreśla szef SEG. Wskazuje też na jeszcze jedną istotną kwestię: jesteśmy w przededniu objęcia obowiązkowym audytem raportów zawierających zagadnienia czynników zrównoważonego rozwoju.

1,3 mld zł

wyniosły w zeszłym roku przychody grupy Deloitte. Rok do roku oznacza to 31-proc. wzrost

– Wszelkie działania mogące obniżyć poziom rywalizacji konkurencyjnej stawiałyby emitentów w bardzo trudnej sytuacji, bo audytów danych ESG w pierwszych latach będzie realnie podejmować się dość wąskie grono największych firm audytorskich – podsumowuje Kachniewski.

Najwięksi mają problem

Decyzja PANA jest pokłosiem afery GetBacku, którego audytorem było Deloitte Audyt. Pierwsze informacje o nieprawidłowościach zaczęły napływać na rynek pięć lat temu. Sprawa nadal jest w sądzie. Sami tylko obligatariusze stracili kwotę około 3 mld zł.

Deloitte Audyt ma mocną pozycję w sektorze audytu spółek giełdowych, w szczególności wśród tych największych. Gdybyśmy mierzyli rynek przychodami audytowanych firm, to według danych za 2022 r. Deloitte jest zdecydowanym liderem z 37 -proc. udziałem. Największym spółkom może być trudno znaleźć nowego audytora m.in. ze względu na wymóg rotacji i wspomniany już zakaz łączenia usług doradczych i audytorskich. Restrykcyjne przepisy (w szczególności w segmencie jednostek zainteresowania publicznego) sprawiają, że grono potencjalnych audytorów się kurczy. Zdaniem naszych rozmówców to szansa dla firm średniej wielkości, choć pojawia się pytanie czy są one w stanie obsłużyć np. duże grupy kapitałowe, których akcje wchodzą do WIG20.