OFE umacniają się na GPW

W ciągu trzech lat, do marca 2011 r. udział funduszy emerytalnych w kapitalizacji GPW (spółki krajowe i zagraniczne) wzrósł z 4,8 do 9,9 proc.

Nadzór przeanalizował okres od marca 2008 r. do marca 2011 r. W tym czasie udział funduszy emerytalnych w kapitalizacji GPW (spółki krajowe i zagraniczne) wzrósł z 4,8 do 9,9 proc. Jeszcze istotniejszy jest wzrost OFE we free float z 9,9 do 19,4 proc.

Szczególnie silna jest pozycja OFE w spółkach krajowych. Udział w ich kapitalizacji wyniósł na koniec marca tego roku 14 proc. (wzrost z 9,4 proc.), a udział we free float 31,6 proc. (wzrost z 23,1 proc.). W analizowanych 3 latach średni udział OFE w obrotach rynku giełdowego kształtował się na poziomie około 6,8 proc. Co jednak ciekawe w końcówce 2010 r. i na początku obecnego roku wyraźnie on wzrósł (do średnie nawet 12 proc.). Według nadzorcy zwiększone obroty generowane przez OFE zwykle na przełomie roku można po części wiązać z przebudową ich portfeli. Fundusze na początku stycznia publikują pełen skład portfela inwestycyjnego, a to skłania je do przebudowy portfela zgodnie z tym co pokazuje konkurencja.

W okresie trzech lat fundusze znacznie więcej zarobiły na obligacjach skarbowych niż akcjach. Stopa zwrotu z subportfela akcyjnego wyniosła 3,9 proc. (była wyższa niż wzrost głównych indeksów giełdowym: WIG i WIG20 w tym okresie), a z dłużnego 19,3 proc. (nieco słabiej od indeksu krajowych obligacji skarbowych o stałym oprocentowaniu).

Analizując pojedyncze instrumenty w portfelach OFE okazuje się, iż inwestycje w spółki z udziałem Skarbu Państwa: KGHM (łączny zysk wyniósł 3,6 mld zł), PKO BP oraz PKN Orlen (po ponad 2 mld zł), pozwoliły funduszom osiągnąć najwyższe nominalne zyski. Na liście 10 najbardziej zyskownych inwestycji znalazła się jeszcze Bogdanka (1,28 mld zł) oraz obligacje skarbowe.

Najwyższe straty OFE odnotowały z kolei na inwestycjach w akcje spółek: CEDC (494 mln zł), GTC (640 mln zł) i Polimex-Mostostal (748 mln zł). Mimo spadającego udziału obligacji skarbowych w portfelach funduszy, wciąż odgrywają one istotną rolę, jako podmioty finansujące zadłużenie Skarbu Państwa. Na koniec marca 2011 roku prawie 23 proc. skarbowych papierów wartościowych należało do OFE (poziom zbliżony do tego sprzed 3 lat.).

Według urzędu trend wzrostu pozycji OFE na GPW może się jednak osłabić. Powód, to ograniczenie składki, która trafia do funduszy z 7,3 do 2,3 proc. przy równoczesnym niewykorzystaniu w pełni przez te podmioty rosnącego limitu inwestycji w akcje. Od maja limit ten wzrósł z 40 do 42,5 proc. i z każdym kolejnym rokiem ma nadal rosnąć do 90 proc. w 2034 r.

Poza UKNF rekomenduje zmiany w działalności OFE. Główna sugestia dotyczy wprowadzenia subfunduszu bezpiecznego, który będzie chronić kapitał zbierany przez Polaków w wieku przedemerytalnym przed ewentualną złą sytuacją na giełdzie. Nadzór proponuje także zwiększenie tzw. adekwatności kapitałowej PTE, a dokładniej powiązanie wysokości kapitałów własnych PTE z wielkością ponoszonego przez nie ryzyka oraz wprowadzenie nowego benchmarku dla OFE, który przyczyni się do wzrostu efektywności tych instytucji. Od początku działalności (1999 rok) do końca marca 2011 r. fundusze zarobiły dla klientów 72,2 mld zł (po odjęciu wszystkich opłat).