Marek Dietl, prezes GPW: Chcemy dostarczać więcej usług, danych

Potrzebujemy nowego systemu transakcyjnego, czyli osławionego WATS. Mamy nadzieję, że szybko pojawi się na parkiecie. Celujemy w listopad 2024 r. – mówi Marek Dietl, prezes Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie, gość programu Andrzeja Steca.

Indeksy w Frankfurcie, Londynie i Paryżu biją historyczne rekordy, kiedy mamy wysoką inflację, spowolnienie i recesję na horyzoncie? Na GPW też mamy małą hossę...

Inwestycja w akcje jest dobrym zabezpieczeniem przed inflacją. W czasach inflacyjnych akcje sobie dobrze radzą. Część firm wykorzystała presję cenową, żeby przerzucić zakumulowane koszty na klientów, więc wyniki są niezłe. Część inwestorów obstawia szybkie wzmocnienie się gospodarki Chin po czasach zastoju. Ponadto inwestorzy już przywykli do wojny w Ukrainie i przestali się przejmować tym czynnikiem. Do tego dokłada się niezwykła zmiana w polityce gospodarczej Stanów Zjednoczonych. „The Inflation Reduction Act” to zmiana filozofii, aktywizacja po stronie podażowej i popytowej gospodarki. Amerykanie nigdy tak aktywnie nie zarządzali swoją ekonomią. Nowy Ład Roosvelta to przy tym „Mały Miki”. W Europie są opłaty za emitowanie CO2, wzrost podatków, a Amerykanie robią odwrotnie. Chcą wzmacniać bazę przemysłową, redukować podatki i dofinansowywać. Ci, którzy mogą na tej fali skorzystać, są chętnie wybierani. Wśród nich są amerykańskie blue chipy.

Jaką ocenę wystawiłby pan sobie i zarządowi za minioną strategię GPW?

Jesteśmy zadowoleni z wyników finansowych. W porównaniu z poprzednią pięciolatką mieliśmy uśredniony wzrost zysków ponad 50 proc. Nie jesteśmy zadowoleni ze struktury przychodów. Część projektów została opóźniona przez pandemię. Zbyt optymistycznie planowaliśmy wdrożenie strategii rozwoju rynku kapitałowego, bo wiele naszych produktów opierało się o te zmiany legislacyjne. A pakiet jest dopiero teraz przedmiotem obrad Rady Ministrów. Pierwszy kwartał 2023 r. pokazał, że te projekty zaczynają się przekuwać na przychody, prawie 10 mln zł z nowych linii biznesowych.

W nowej strategii jednym z ważnym źródeł dodatkowych przychodów są te wspomniane nowe linie biznesowe, które zaczęliśmy robić wcześniej. Co się odwlecze, to nie uciecze.

Pytanie od ChatGPT: rozwijają się technologie, zmieniają preferencje inwestorów i globalne trendy rynkowe. Jak GPW zamierza dostosować się do tych zmian?

W nowej strategii stawiamy na emitentów. Chcemy im dostarczać dużo więcej usług, które są związane z relacjami inwestorskimi i ESG. Oferta będzie też szerzej skierowana do spółek niegiełdowych, niepublicznych. Dzisiaj każda większa spółka, która idzie do banku po kredyt, musi się wyspowiadać z ESG. Potrafimy to częściowo zautomatyzować i taniej sprostać wymogom instytucji finansowych.

Drugi element to dane. ChatGPT nie byłby taki przemądrzały, gdyby nie bazował na zindeksowaniu całego internetu. Indeksowanie świata inwestycyjnego trwa od wielu lat. Elementy uczenia maszynowego już są zaimplementowane w sposób handlu na giełdzie i podejmowania decyzji inwestycyjnych, ale brakuje danych. Dlatego stawiamy na dane, które mamy i alternatywne. Zgłosiło się do nas kilkanaście firm z danymi i musimy stworzyć jedno miejsce, gdzie będą dostępne.

Potrzebujemy nowego systemu transakcyjnego, czyli osławionego WATS. Mamy nadzieję, że szybko pojawi się na parkiecie. Celujemy w listopad 2024 r. Testować go można od wielu miesięcy. Będzie komercyjny WATS dla potencjalnych klientów i taki dostosowany do naszego rynku.

Co dostaną inwestorzy?

WATS umożliwia handel 24 godziny na dobę. Obecnie pojemność naszego systemu nie pozwala wprowadzić opcji na akcje. WATS rozwiązuje to dużo lepiej. Będzie w globalnym centrum danych, gdzie każdy klient, fintech, firma inwestycyjna mogą podłączyć się np. na miesiąc. Liczymy, że powstanie dużo produktów stron trzecich.

Na świecie jest moda na ETF-y. Na GPW jest ich mało...

Nasze przepisy nie pozwalają zrobienia ETF-u, który byłby rozpoznawany jako ETF na rynkach światowych. Obecne opierają się tylko na kapitale krajowym. Liczymy na refleksję regulatora, żeby uczynić możliwość tworzenia ETF-ów w oparciu o infrastrukturę funduszy otwartych, aby były uznawane na całym świecie.

W ramach GlobalConnect pracujemy nad sprowadzeniem ETF-ów zagranicznych. Inne lokalne podejście do ETF-ów nie ma uzasadnienia. Powoduje wyłomy, kapitał odpływa poza rynek.

Co z polityką dywidendową?

Mamy ambicje w postaci zwiększenia udziału powtarzalnych przychodów, co ułatwia płacenie dywidend. Wiemy, że 80 proc. naszych inwestorów chce dywidendy.

Z dywidendami konkurują przejęcia. Nie zapowiada się takie uniemożliwiające wypłacenie dywidendy, ale nie możemy tego wykluczyć. Dziś da się zachować 60–80 proc. zysku przeznaczonego na dywidendy. Dzisiaj nasza stopa dywidendy to 7,5 proc., wciąż jedna z najwyższych na rynku.

Jak pan przewiduje wpływ sztucznej inteligencji na inwestowanie, giełdę?

Uczenie maszynowe jest już obecne na rynkach wiele lat. Początkowo roboty nie doradzały zbyt dobrze. Okres dzieciństwa już jest za nami. Teraz największa rewolucja jest w przerabianiu danych, które do tej pory były poza zasięgiem inwestora detalicznego. To np. analiza zdjęć, sentymentów. Sztuczna inteligencja to demokratyzuje, z czego się cieszymy. Wierzymy, że człowiek wyposażony w dobre narzędzia wygra z każdą maszyną.

Zapytałem sztuczną inteligencję, które spółki warto włożyć do portfela. Okazało się, że nie może udzielać takich odpowiedzi. Przy zmienionym pytaniu, o spółki surowcowe, wskazała, że na GPW z sektora górniczego najlepszy jest CD Projekt...

To dowód, że baza treningowa jest ważna dla sztucznej inteligencji. Sam spytałem „co powinien robić prezes giełdy po zakończeniu kadencji”.

Siłą AI jest łatwość, z jaką możemy automatyzować czynności, np. gdy zostanie połączona z oprogramowaniem biurowym. Systematyczne inwestowanie, rebalancing portfela, robienie operacji analitycznych są dostępne z poziomu standardowego arkusza kalkulacyjnego. Nie trzeba będzie sięgać po zewnętrzne oprogramowanie, a wchodzi to pod strzechy.

I jaka jest przyszłość prezesa GPW według AI?

Doradziła mi, żebym założył WIG Consulting zajmujący się rynkami kapitałowymi.

Pytanie od czytelnika: wypada, żeby spółka GPW była shortowana?

Na szczęście giełda to przestrzeń wolności. Jak ktoś chce zająć krótką pozycję, obstawia, że cena naszych akcji spadnie, ma do tego prawo. Shortowanie spółek dywidendowych jest zupełnie normalne.

Jak wybory parlamentarne wpłyną na rynek i GPW?

Wybory to okazja do podwyższonej zmienności, co dobrze wpływa na rynek. Patrząc na programy gospodarcze, to nie jest w nich zbyt prominentnie uwzględniany rynek kapitałowy. Wciąż obowiązuje strategia odpowiedzialnego rozwoju premiera Morawieckiego, która mówi, że trzeba zrobić strategię rozwoju rynku kapitałowego, która jest wdrażana. Jak próbowałem kontaktować się z przedstawicielami wiodących partii politycznych na temat dyskusji panelowej o rynku kapitałowym, nie udało mi się dowiedzieć, kto tam odpowiada za ten rynek.

Not. Grzegorz Balawender