Nadszedł czas, by uwolnić drzemiący potencjał

Dokument, który ma być drogowskazem dla uczestników rynku, nie tylko diagnozuje 20 barier rozwoju, ale także proponuje 90 działań mających się przełożyć na rozwój tego rynku. Zgodnie z harmonogramem część pomysłów ma być wdrożonych w życie już w tym roku.

Rynek kapitałowy w Polsce na przestrzeni lat przeszedł bardzo duże zmiany. Budowany praktycznie od zera na początku lat 90., dzisiaj jest największym rynkiem w Europie Środkowo-Wschodniej. Praca wykonana przez wszystkie lata w 2018 r. została doceniona przez agencję indeksową FTSE Russell. W jej oczach Polska nie jest już rynkiem rozwijającym się, lecz rozwiniętym. – Awans Polski do grona rynków rozwiniętych w ramach globalnej klasyfikacji rynków akcji FTSE Russell to znaczące osiągnięcie. Ministerstwo Finansów i Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie od dawna dążą do usprawnienia infrastruktury polskiego rynku kapitałowego i wzmocnienia polskiej gospodarki, a awans jest zwieńczeniem ich wysiłków zmierzających do spełnienia restrykcyjnych kryteriów tej klasyfikacji – mówił przy okazji awansu Reza Ghassemieh, chief research officer z FTSE Russell.

Mimo tego sukcesu znaleźliśmy się w sytuacji, kiedy absolutnie nie można spocząć na laurach. Wciąż jest bardzo wiele do zrobienia – wokół rynku kapitałowego w ostatnim czasie pojawiło się więcej niepewności i pytań o przyszłość niż optymistycznych wizji. Strategia rozwoju rynku kapitałowego jest dziś potrzebna jak nigdy wcześniej. Nie tylko po to, by być wsparciem dla rynku, ale przede wszystkim, by pokazywać, jak wykorzystać tkwiący w rynku potencjał.

Liczby zmuszają do reakcji

Co prawda awansowaliśmy do grona rynków rozwiniętych w klasyfikacji FTSE Russell, ale w ostatnich latach obserwujemy chociażby spadającą liczbę debiutów spółek na giełdzie. Rośnie jednocześnie liczba wezwań i wycofań firm z parkietu. W 2019 r. były 23 takie przypadki przy siedmiu debiutach. Rynek kapitałowy przegrywa z bankami walkę o spółki, które poszukują kapitału na rozwój. Wymagania związane ze statusem firmy publicznej przysłaniają przedsiębiorcom korzyści z tym związane. Do tego dochodzi mniejsza aktywność inwestorów indywidualnych i instytucjonalnych na parkiecie.

Foto: PARKIET

„Bieżąca kondycja polskiego rynku akcji, która w pierwszej kolejności wpływa na kondycję rynku kapitałowego, daje wiele sygnałów do niepokoju, uwidaczniając miejsca do koniecznej i możliwej poprawy. Mamy bowiem do czynienia ze spadkiem liczby spółek notowanych na głównym rynku GPW, jak również spadkiem kapitalizacji. Niewątpliwym problemem jest również spadający udział inwestorów indywidualnych (szczególnie tych zorientowanych długookresowo) oraz inwestorów instytucjonalnych w obrotach, co negatywnie wpływa na płynność i stabilność rynku. Tendencje te powodują, że rynek kapitałowy staje się mniej atrakcyjnym źródłem pozyskania kapitału. Należy więc zadbać o zwiększenie efektywności funkcjonowania rynku kapitałowego, tak aby finansowanie przez rynek kapitałowy rozwoju polskich przedsiębiorstw, a tym samym całej gospodarki, było zjawiskiem bardziej powszechnym i stanowiło dostępną i atrakcyjną formę pozyskania kapitału" – można przeczytać w SRRK.

90 działań do 2023 r.

Mocną stroną SRRK jest fakt, że nie tylko diagnozuje bariery (w sumie w SRRK wymieniono 20 obszarów, w tym bariery o charakterze ogólnym, strukturalne, regulacyjne, a także podatkowe), ale także proponuje rozwiązania, które mają pomóc rynkowi kapitałowemu. Dokument wskazuje w sumie 90 działań do wykonania w latach 2019–2023, mających przyczynić się do rozwoju rynku. Głównym celem SRRK jest poprawa dostępu do finansowania dla polskich przedsiębiorstw poprzez obniżenie przeciętnego kosztu pozyskania kapitału w gospodarce krajowej. Dokument wskazuje także na cele szczegółowe i zasady, które powinny być brane pod uwagę przy wdrażaniu strategii. Mowa jest o zwiększeniu skali pozyskiwania kapitału przed przedsiębiorstwa na rynku kapitałowym, zwiększeniu płynności, poprawie efektywności instytucji pośredniczących, zwiększeniu udziału oszczędności w gospodarce, a także bardziej efektywnych procedurach administracyjnych.

Jeśli wierzyć zapisom strategii, pierwsze działania mają być podjęte już w tym roku (choć warto dodać, że część postulatów zaczęto realizować jeszcze przed opublikowaniem dokumentu). Do końca 2020 r. mają zostać podjęte działania mające na celu poprawę efektywności procedur administracyjnych w zakresie funkcjonowania podmiotów rynku kapitałowego. Z kolei do 2023 r. mają być podjęte działania, dzięki którym możliwa będzie realizacja pozostałych celów szczegółowych.

Plan działań został nakreślony, ale autorzy dokumentu podkreślają, że SRRK powinna być pierwszą z serii strategii rozwoju polskiego rynku kapitałowego, które w przyszłości powinny powstać i zostać przyjęte przez rząd w celu aktualizacji założeń i planowanych działań. Podejście to wydaje się słuszne. W tak dynamicznym otoczeniu część pomysłów zawartych w SRRK może po prostu za jakiś czas nie przystawać do rzeczywistości.

Opinia

Maciej Bombol, dyrektor działu rynku pierwotnego, GPW w Warszawie

Jestem przekonany, że skutecznie wdrożona strategia rozwoju rynku kapitałowego będzie istotnym wsparciem dla polskiego rynku kapitałowego. Jednak żeby tak się stało, konieczne jest efektywne i długoterminowe współdziałanie wszystkich interesariuszy polskiego rynku kapitałowego, w szczególności Ministerstwa Finansów, Komisji Nadzoru Finansowego, NBP, Giełdy Papierów Wartościowych, KDPW, biur maklerskich, TFI (w tym dzisiejszych PTE), a także emitentów i inwestorów. Ważne jest również, aby pełnomocnik koordynujący implementację strategii miał odpowiednio wysokie umocowanie w strukturach administracji rządowej.

Strategia jest pierwszym tak kompleksowym i długo oczekiwanym przez rynek planem rozwoju polskiego rynku kapitałowego. Celem strategii jest istotne podniesienie konkurencyjności polskiego rynku poprzez likwidację 20 najważniejszych barier w jego rozwoju. Kluczowym wyzwaniem jest na pewno przywrócenie zaufania inwestorów indywidualnych do rynku kapitałowego, które uległo znacznemu osłabieniu z powodu demontażu OFE i serii afer na rynku finansowym w ostatnich latach. Cieszę się, że wśród planowanych działań jest powołanie sądu rynku kapitałowego, który umożliwi bardziej skuteczne egzekwowanie prawa w tym obszarze.

Oczywiście ważnych kwestii związanych z realizacją strategii jest znacznie więcej, np. likwidacja zbyt restrykcyjnych regulacji będących efektem tzw. gold platingu, poprawa komunikacji KNF z podmiotami nadzorowanymi, poprawa ładu korporacyjnego w spółkach giełdowych, edukacja polskiego społeczeństwa w zakresie finansów czy zwiększenie konkurencyjności polskiego rynku kapitałowego.

Wierzę, że zdecydowaną większość tych działań uda się zrealizować. Dzięki temu realizacja SRRK przyczyni się do szerszego przyciągnięcia inwestorów i emitentów na giełdowy parkiet, co w konsekwencji spowoduje, że polski rynek kapitałowy będzie mógł silniej wspierać rozwój polskich przedsiębiorstw. PRT