O komitecie audytu (I)

Nie wystarczy powołanie do nadzoru osób darzonych zaufaniem tego lub tamtego znacznego inwestora, ważniejsze jest bowiem zaufanie pokładane w nadzorcach przez rynek.

Publikacja: 15.09.2021 05:00

Andrzej S. Nartowski, ekspert corporate governance

Andrzej S. Nartowski, ekspert corporate governance

Foto: Fotorzepa, Małgorzata Pstrągowska

- Zapewne wszyscy uczestnicy rynku kapitałowego wiedzą o Dobrych Praktykach Spółek Notowanych na GPW 2021 (DPSN2021);

- Zapewne niewielu wie o innym wartościowym dokumencie: Dobrych Praktykach Komitetu Audytu 2021 (DPKA2021);

- Spółki sprawozdają o stosowaniu DPSN2021, a ich sprawozdania są poddawane ocenie rzutującej na ocenę spółek;

- Spółki nie sprawozdają na temat DPKA2021; mają je stosować dobrowolnie, kreując wartość dla siebie i rynku.

Dobre Praktyki Komitetu Audytu 2021 zredagował ochotniczy zaciąg ekspertów rynku kapitałowego z inicjatywy i pod przewodnictwem Ilony Pieczyńskiej-Czerny. Powstał dokument obszerny, będący w istocie rzeczy rozbudowanym konspektem podręcznika dla komitetów audytu. Wprawdzie komitet audytu jest najsilniej uregulowanym modułem rady nadzorczej, lecz regulacje są niedoskonałe, istnieje więc pilna potrzeba wsparcia komitetów audytu rozbudowanym korpusem dobrych praktyk. Zaproponowany im materiał zawiera przejrzyste wskazówki postępowania oraz, mniej formalne, zestawienia przykładowych rozwiązań.

Adresatami dobrych praktyk są zarówno jednostki zainteresowania publicznego zobowiązane do utworzenia komitetu audytu w swoim organie nadzoru, jak i podmioty ustanawiające komitety audytu dobrowolnie, z własnego przekonania o przydatności tego instrumentu corporate governance. Adresatami są także akcjonariusze podejmujący decyzje w sprawie wyboru członków rady nadzorczej, ponieważ powinni oni zapewnić powołanie w skład rady osób spełniających dotyczące członków komitetu audytu wymogi niezależności i kompetencji – oraz indywidualne wymagania spółki. Od tego zależy przecież skuteczność komitetu. DPKA2021 dążą przeto do ugruntowania na rynku kapitałowym świadomości prostej prawdy, iż nie wystarczy powołanie do nadzoru osób darzonych zaufaniem tego lub tamtego znacznego inwestora, ważniejsze jest bowiem zaufanie pokładane w nadzorcach przez rynek. Dlatego DPKA2021 przewidują, iż jeżeli dla zapewnienia właściwego składu lub prawidłowego działania komitetu audytu konieczne są zmiany w składzie rady nadzorczej, rekomenduje ona dokonanie stosownych zmian w jej składzie, a jej stanowisko jest przez spółkę przedstawiane akcjonariuszom, z należytym wyprzedzeniem, przed walnym zgromadzeniem. Gdyby utarł się taki obyczaj, świadczyłoby to o dojrzałości polskiego rynku.

DPKA2021 dotykają zasad działania komitetu audytu, zadań i pozycji przewodniczącego komitetu, procedur zwoływania komitetu i regulaminu jego prac, etyki i niezależności członków komitetu, ich kompetencji i wynagrodzeń. Wartościowe wskazówki dotyczą organizacji działania komitetu z uwzględnieniem monitorowania sprawozdawczości finansowej, w tym współpracy z podmiotami zewnętrznymi. Obszerny rozdział poświęcono monitorowaniu skuteczności systemów i funkcji wewnętrznych: kontroli wewnętrznej, w tym w zakresie sprawozdawczości finansowej, systemów zarządzania ryzykiem i compliance, oraz funkcji audytu wewnętrznego.

Na koniec Dobre Praktyki Komitetów Audytu 2021 określają zasady monitorowania wykonywania czynności rewizji finansowej, w szczególności w odniesieniu do badania sprawozdań finansowych i skonsolidowanych sprawozdań finansowych. To ważny i trudny obszar, obejmujący wybór firmy audytorskiej oraz ocenę jej niezależności, a także ocenę zagrożeń niezależności biegłego rewidenta. Komitet audytu dokonuje selekcji ofert otrzymanych od firm audytorskich i rekomenduje podmiot uprawniony do badania sprawozdań finansowych. Rekomendacja wraz z uzasadnieniem przedstawiana jest organowi uprawnionemu do wyboru firmy audytorskiej; jeżeli jest nim walne zgromadzenie, zapoznaje się ono także z opinią rady nadzorczej. Umowy dotyczące badania sprawozdań powinny być zawierane na okresy dłuższe niż dwa lata.

Rola komitetu audytu nie kończy się z wyborem firmy audytorskiej. Komitet omawia z kluczowym biegłym rewidentem plan badania, w tym sprawy i obszary wymagające znacznej uwagi, oraz ustala tryb i częstotliwość komunikacji. Proces współpracy z rewidentem obejmuje m.in. analizę obszarów podwyższonego ryzyka i trudności, które wystąpiły w trakcie badania.

Rady nadzorcze i wyłonione z nich komitety audytu znacznie różnią się poziomem pracy, doświadczeniami, dorobkiem. Stosowanie DPKA2021 niektórym nie przysporzy trudności, dla innych okaże się wyzwaniem. Warto je podjąć, wszak w komitecie audytu, jak w soczewce, skupia się większość ważnych aspektów nadzoru nad działalnością spółki we wszystkich dziedzinach jej działalności.

Tekst DPKA2021 został ogłoszony na stronach WWW.FPID.ORG.PL i WWW.ANDRZEJNARTOWSKI.PL

Felietony
LSME – duże wyzwanie dla małych spółek
Felietony
Złoty wciąż ma potencjał do aprecjacji, ale w wolniejszym tempie
Felietony
Jak wspominam debiut WIG20
Felietony
Wszystko jest po coś i ma znaczenie
Felietony
Znieczulica regulacyjna
Felietony
DORA – kluczowe wyzwania w zakresie odporności cyfrowej instytucji finansowych