Plastik: Branża obserwuje duży wzrost popytu i kosztów

Spółki zajmujące się produkcją i przetwórstwem plastiku muszą radzić sobie z wieloma problemami. Jednocześnie co do zasady nie mają problemów z podnoszeniem cen i pozyskiwaniem klientów.

Produkcja tworzyw sztucznych (polimerów) to w ostatnich miesiącach jeden z bardziej intratnych biznesów. Widać to m.in. po wynikach osiąganych przez giełdowe spółki zajmujące się tego typu działalnością. Grupa Orlen, która wytwarza stosunkowo duże ilości poliolefin (polietylen, polipropylen) i polichlorku winylu (PVC) zauważa, że materiały te mają odpowiednio około 40– i 10-proc. udział w całym popycie zgłaszanym na tworzywa w Europie. Polska jest ich importerem netto, co powoduje, że wskazane są u nas inwestycje w nowe instalacje. Co więcej, jesteśmy czwartym w UE konsumentem tworzyw po Niemczech, Włoszech i Francji.

„Wszystko wskazuje na to, że w związku z rozwojem zastosowania tworzyw w branżach: motoryzacyjnej czy budowlanej, gdzie znaczący udział mają takie tworzywa, jak polietylen, polipropylen czy też polichlorek winylu, popyt będzie miał tendencję rosnącą" – przekonuje biuro prasowe Orlenu. Zauważa, że Europa Zachodnia jako region wysoko rozwinięty charakteryzuje się spowolnionym tempem wzrostu, natomiast Europa Środkowa, w tym Polska, nadal będzie wykazywała wysokie zapotrzebowanie na plastik. Z tego też powodu Orlen kosztem 13,5 mld zł buduje w Płocku kompleks do wytwarzania olefin. Produkcja ma ruszyć w 2025 r. Dzięki niemu zwiększy o ponad 60 proc. produkcję petrochemikaliów bazowych takich jak etylen. To z kolei stwarza możliwości dalszego rozwoju pochodnych olefin, w tym podejmowanie działań zmierzających do rozbudowy biznesu tworzyw.

Orlen sprzedaje polimery głównie w Polsce i Czechach, czyli krajach, w których je wytwarza. Atrakcyjnymi państwami są dla niego także Niemcy i Włochy ze względu na wielkość rynków i stosunkowo bliską odległość. Co więcej, koncern obserwuje wzrost zapotrzebowania na poliolefiny i PVC. „Dostępne dane wskazują, że cały rynek europejski będzie charakteryzował się średnim wzrostem zapotrzebowania na poziomie około 2 proc. rocznie, przy czym dynamika wzrostu popytu będzie wyższa w Europie Środkowej niż w Europie Zachodniej" – informuje Orlen. Dodaje, że jednym czynników wzrostu jest dążenie do zastąpienia takich surowców, jak szkło, metale czy drewno, lżejszymi produktami, co pozwoli na obniżenie np. zużycia paliw i emisji CO2. W Orlenie produkcja tworzyw to składowa biznesu petrochemicznego. W ubiegłym roku realizowana tu sprzedaż wyniosła 16 mld zł (wzrost o 51,2 proc.).

Drogie surowce

Tworzywa są jednym z czterech podstawowych obszarów działalności grupy Azoty. W jego ramach wytwarza głównie tworzywa inżynieryjne (poliamid 6 i tworzywa modyfikowane) oraz kaprolaktam. W 2021 r. zapewnił koncernowi ponad 1,8 mld zł przychodów (wzrost o 61,1 proc.). Jeszcze mocniej wzrosły zyski. Spółka zauważa, że o ile popyt na oferowane przez nią tworzywa spadł w branży samochodowej, o tyle stabilne zapotrzebowanie zgłaszają m.in. branże folii i włókien. Zwraca też uwagę, że obecna sytuacja jest wyzwaniem dla wszystkich producentów i konsumentów tworzyw m.in. ze względu na zmieniające się prawodawstwo. Duże znaczenie odgrywają też rosnące koszty. – Na wysokość obecnie uzyskiwanych marż wpływają zarówno dynamicznie zmieniające się ceny surowców i mediów energetycznych, jak również możliwość przełożenia tych cen do kolejnych ogniw łańcucha wartości tworzyw – twierdzi Monika Darnobyt, rzecznik Azotów.

Obecnie koncern realizuje strategię dywersyfikacji produktowej i geograficznej. W pierwszym obszarze realizuje zrównoważoną sprzedaż na rynki tworzyw konstrukcyjnych, folii spożywczych i włókien dywanowych. – Kluczowym rynkiem sprzedaży jest Europa, przede wszystkim kraje UE. Ponadto lokujemy swoje produkty na rynkach obu Ameryk oraz w Azji – informuje Darnobyt. Koncern duże nadzieje wiąże też ze sztandarową inwestycją, czyli projektem Polimery Police. W jego ramach ma powstać m.in. instalacja PDH służąca do produkcji propylenu i instalacja PP wytwarzająca polipropylen. Komercyjna eksploatacja nowych linii ma ruszyć w przyszłym roku.

Dużych inwestycji w produkcję tworzyw na razie nie planuje Ciech. Grupa w tym biznesie zajmuje się wytwarzaniem pianek poliuretanowych, które wykorzystywane są głównie do produkcji mebli i materacy. Obecnie kontynuuje prace związane z wykorzystaniem w produkcji pianek materiałów z recyklingu i surowców pochodzenia roślinnego. Na razie są one na wczesnym etapie badań i rozwoju. W ubiegłym roku grupa Ciech mocno zwiększyła z ich sprzedaży przychody (do 390 mln zł) i zysk EBITDA (do 65,3 mln zł), co było konsekwencją znacznie wyższego popytu niż podaży. Nie oznacza to jednak, że produkcja odbywa się bez problemów. Te wiążą się głównie z okresowymi brakami surowców. – W 2021 r. na rynku polioli i TDI odczuwalne były istotne niedobory podaży, w 2022 r. sytuacja jest także wymagająca, m.in. z uwagi na rosnące koszty surowców w efekcie wzrostu cen ropy i gazu. Z kolei od strony popytowej, wiele zależy od sytuacji makroekonomicznej (konsumpcja), a także dostępności surowców wykorzystywanych do produkcji mebli i materacy (m.in. produktów drewnopochodnych) – zauważa Mirosław Kuk, rzecznik Ciechu. Dodaje, że w I kwartale grupa nadal obserwowała korzystną koniunkturę na rynku meblarskim. Ponadto skoncentrowała się na produkcji wyrobów o wyższej marży. – Ze strony klientów zauważalny jest wzrost zainteresowania bardziej specjalistycznymi produktami, takimi jak pianki trudnopalne, wysokoelastyczne i pianki typu Visco – twierdzi Kuk.

Kluczowe trendy

Nowe i duże wyzwania stoją również przed przetwórcami polimerów. – Sytuacja geopolityczna już oddziałuje na rynek tworzyw sztucznych i znacząco wpływa na dotychczasowy układ równowagi sił zarówno po stronie popytu jak i podaży. Możliwości współpracy z klientami na rynkach wschodnich zostały znacząco ograniczone i wymuszają konieczność reorientacji celów sprzedażowych – mówi Tomasz Gwizda, członek zarządu Ergu. Dodatkowo zwraca uwagę na występującą niepewność związaną z dostępnością surowców, co powoduje drastyczny wzrost ich cen. To z kolei skutkuje ogromną zmiennością i wymaga szczególnie uważnego monitoringu. Z drugiej strony według spółki poprawia się postrzeganie wpływu plastiku na środowisko naturalne. – Konsumenci dostrzegają złożoność problemu stosowanych opakowań i ich ewentualnych substytutów poprzez pryzmat emisji CO2 w całym cyklu życia produktu. Takie odpowiedzialne podejście do opakowań połączone z gospodarką obiegu zamkniętego i ekoprojektowaniem jednoznacznie wskazuje, że trudno znaleźć lepszy materiał do produkcji opakowań niż LDPE oraz HDPE (rodzaje polietylenu – red.) – twierdzi Gwizda.

Grzegorz Tajak, prezes Ergu informuje z kolei, że wolumen sprzedaży po I kwartale jest w grupie zgodny z wcześniej założonym budżetem. Co więcej, otrzymane od partnerów handlowych prognozy rynkowe pozwalają zakładać utrzymanie stabilnych wolumenów produkcyjnych w tym roku. Na istotny wzrost powinna pojawić się przestrzeń w II połowie roku w grupie produktowej obejmującej folie LDPE przeznaczone dla firm z sektora nadruku i laminacji. Będzie to następstwo inwestycji, która obecnie znajduje się w końcowej fazie realizacji. – Wdrażane grupy produktowe w pełni wpisują się w trendy gospodarki o obiegu zamkniętym oraz ekoprojektowania opakowań. Na podstawie wdrażanych rozwiązań partnerzy biznesowi naszej spółki uzyskają możliwość tworzenia wyspecjalizowanych struktur opakowań (w tym wysokobarierowych) opartych na monomateriałach, nadających się do recyklingu mechanicznego i ponownego użycia – zapewnia Tajak.

Coraz ważniejszy recykling

Wzrost sprzedaży zakłada w tym roku zarząd KGL, zarówno w biznesie handlu granulatami tworzyw, jak i wytwarzania folii i opakowań. Spółka zauważa, że od wielu lat zwiększa produkcję i ten trend będzie kontynuowała. Największy popyt na jej wyroby zgłasza branża mleczarska. KGL w tym obszarze nadal inwestuje w oprzyrządowanie umożliwiające produkcję nowych typów opakowań. Ponadto obserwuje rosnący popyt na wyroby z tworzyw. Niezależnie do tego w ramach działań badawczo-rozwojowych, stara się, aby jego produkty nadawały się do pełnego recyklingu. Dla zarządu obecne marże nie są satysfakcjonujące, a ich poziom wynika z tego, że spółka ma długoterminowe umowy z kluczowymi odbiorcami, gdzie są określone ewentualne warunki zmian cen. Mimo to powinno być lepiej. – Dzisiaj w dobie powszechnej „drożyzny" jest w sumie łatwiej znaleźć zrozumienie klientów, że ceny muszą być wyższe. Nasze projekcje dochodowe zakładają, że uzyskana marżowość będzie wyższa niż w ubiegłym roku – podaje Lech Skibiński, wiceprezes KGL.

Grupa Suwary w tym roku obrotowym (rozpoczął się 1 października 2021 r.), odnotowuje wzrost produkcji w przedziale 15–20 proc. To głównie zasługa zwiększania mocy w biznesie tzw. kanistrów sztaplowanych oferowanych dla branż: budowlanej, motoryzacyjnej i chemicznej. Ponadto firma obserwuje wzrost zainteresowania klientów opakowaniami wytwarzanymi z plastiku pochodzącego z recyklingu.

– Zgodnie z naszymi przewidywaniami, w kolejnych latach rynek opakowań plastikowych w Polsce będzie wzrastał o około 5 proc. rocznie. Na tym tle spodziewamy się wzrostu popytu na produkty grupy Suwary o 10–15 proc. rocznie, co będzie m.in. wynikało z rozwoju naszych dotychczasowych klientów (zarówno w kraju, jak i za granicą) oraz pozyskaniem nowych odbiorców – uważa Jarosław Witczak, wiceprezes Suwar.