Beksiński dogania Fangora

Obroty na rynku w III kwartale wzrosły o 131 proc.

Gigantyczny wzrost obrotów nastąpił na rynku sztuki. Portal Artinfo.pl policzył, że w III kwartale obroty na aukcjach były aż o 131 proc. wyższe niż w tym samym okresie rok wcześniej. Wylicytowano o 30 proc. więcej dzieł. Radykalnie wzrosła liczba aukcji. Jeszcze do niedawna III kwartał to był martwy sezon, w czasie wakacji handel ustawał.

Liderem rynku jest DESA Unicum, która w ocenianym czasie odnotowała wzrost obrotów o 47 proc. Polswiss Art znalazł się na drugim miejscu ze wzrostem o 17,4 proc. Z kolei na trzecim miejscu uplasował się Sopocki Dom Aukcyjny – wzrost o 15 proc.

Abakanowicz, Fangor, Beksiński...

Ciekawy jest ranking dziesięciu dzieł najdrożej wylicytowanych w III kwartale. Na pierwszym miejscu znajduje się Magdalena Abakanowicz i jej „Trzy figury kroczące" sprzedane przez Polswiss Art pod koniec września za 4,2 mln zł.

W rankingu na miejscach trzecim, czwartym i piątym znajdują się dzieła Wojciecha Fangora. Natomiast na miejscach siódmym, ósmym i dziewiątym znajdują się obrazy Zdzisława Beksińskiego. Beksiński goni Fangora!

Do niedawna szokująco wysoki wydawał się wzrost w I półroczu tego roku (wyniósł 72 proc.). Powoli przyzwyczajamy się do nowej dynamiki wzrostu. Jaki będzie IV kwartał? Grudzień dotychczas był miesiącem o najwyższych obrotach w roku. Jeśli ta prawidłowość się utrzyma, to w IV kwartale i w całym roku odnotujemy kolejny rekordowy wzrost w stosunku do ubiegłego roku.

Ze wzrostem cen związany jest wysyp wybitnych, nieznanych wcześniej obrazów. Właściciele decydują się na ich sprzedaż z uwagi na wysoką cenę, jaką nareszcie mogą otrzymać za obraz. Przykładem tego portret Stanisława Witkiewicza, namalowanego na tle gór przez Jacka Malczewskiego. Obraz licytowała DESA Unicum.

Aż trudno uwierzyć, że tej klasy obraz po raz pierwszy pojawił się na rynku. Ostatni raz był wystawiany publicznie w 1903 r.

Stanisław Witkiewicz (1851–1915) to malarz, pisarz i architekt, twórca i popularyzator stylu zakopiańskiego w architekturze i sztuce. Stanisław Witkiewicz często mylony jest ze swoim synem Stanisławem Ignacym Witkiewiczem (Witkacym), popularnym malarzem i pisarzem.

Wzrost cen widoczny jest również w codziennych rekordowych sprzedażach. W ostatnich dniach w DESA Unicum do 1,6 mln zł wylicytowano obraz Beksińskiego. Wraz z opłatami aukcyjnymi to blisko dwa miliony złotych. Takiej ceny na Beksińskiego jeszcze nie było. Ta sama praca Beksińskiego w 2012 r. została wylicytowana w DESA Unicum za... 72 tys. zł. Zatem dziś została sprzedana za cenę blisko 30 razy wyższą. Obrazy szokująco drożeją. Wygrali ci, którzy kupili je tanio.

Przede wszystkim Picasso

Światowy portal rynku sztuki Art Price podaje ranking notowanych na aukcjach artystów. Na pierwszym miejscu jest Picasso. Natomiast z polskich artystów na pozycji 325. jest Wojciech Fangor, zaś Beksiński znalazł się na miejscu 355. Beksiński wyraźnie goni Fangora.

Beksiński będzie drożał. Jest w stałej sprzedaży w wielu domach aukcyjnych. Rekordowe ceny osiągają nie tylko dzieła wczesne z lat na przykład 70. ubiegłego wieku. Ostro licytowane są też obrazy powstałe po 2000 r. Na aukcji 17 października Agra-Art wystawi trzy obrazy artysty. Agra-Art ma w sumie do sprzedania około 30 obrazów Beksińskiego. Dostała je do sprzedaży po likwidacji Muzeum Sztuki Wschodnioeuropejskiej w Osace, gdzie były eksponowane przez lata. Obrazy będą sprzedawane sukcesywnie w ciągu najbliższych dwóch lat.

Rekordowa cena Beksińskiego została ustalona na aukcji sztuki fantastycznej. Ten nurt sztuki został wyodrębniony przez rynek w ostatnich latach. Tego rodzaju sztuka jest ostro licytowana przez całkiem nowych klientów, nieznanych na rynku jeszcze rok–dwa lata temu.

Na tej aukcji rekordowo licytowano prace m.in. Jerzego Dudy-Gracza, którego najdroższy obraz w ofercie aukcyjnej przebił górną estymację i został sprzedany za 264 tys. zł. Rekordowe ceny osiągnęły obrazy Rafała Olbińskiego. Kolejna aukcja sztuki fantastycznej już w grudniu. Zapowiada się kolejne rynkowe wydarzenie.

Co ciekawego można znaleźć na najbliższych aukcjach? Agra-Art 17 października licytować będzie gobelin klasyka powojennej sztuki Tadeusza Dominika. Z kolei Polswiss Art 19 października oprócz np. kilku dzieł Tadeusza Kantora wystawi m.in. obraz Wojciecha Fangora, z wysoką wyceną szacunkową 800 tys. zł – 1 mln zł.

Będzie rekord?

Przypomnę, bo pisałem już o tym, że w DESA Unicum 21 października licytowana będzie kompozycja z 1989 r. Magdaleny Abakanowicz pt. „Tłum III". Dzieło składa się z 50 figur wykonanych z tkanin jutowej i żywicy, każda wysokości ok. 170 cm. Sensację budzi wycena 12–18 mln zł.

Jedni komentują, że to bardzo dużo. Inni przeliczają, że to zgodnie z notowaniami rynkowymi, bo za jedną rzeźbę wychodzi ok. 200 tys. zł. Jedni i drudzy są zgodni, że gdyby Abakanowicz była amerykańską artystką, to ta sama wycena byłaby, ale w dolarach. Panuje także zgoda co do tego, że sprzedaż tak drogiego obiektu może być przełomem na krajowym rynku. Przekroczona zostanie kolejna bariera.

W ostatnią sobotę w siedzibie DESA Unicum były tłumy gości. Miłośnicy sztuki przyszli oglądać dzieło Abakanowicz na wystawie przed aukcją. Z braku miejsca wystawiono tylko część figur. Wśród gości budził także powszechny zachwyt wspomniany powyżej portret Witkiewicza, namalowany przez Jacka Malczewskiego. Dziś domy aukcyjne na wystawach lepiej i częściej popularyzują sztukę niż muzea. Bardzo często jest to sztuka muzealnej klasy.

26 października w DESA Unicum licytowane będą m.in. dwa obrazy Bronisławy Rychter-Janowskiej, która z pasją malowała dwory. Te miniaturowe obrazy cieszą się wielkim powodzeniem. Wypada w polskim domu powiesić taki obraz jako delikatną aluzję, że gospodarze mają ziemiański rodowód.