Wielomilionowe rekordy na rynku sztuki

2021 rok mógłby mieć kilku patronów - Jacka Malczewskiego, Zdzisława Beksińskiego oraz inwestora lokującego kapitał w dzieła. Jak wynika z najnowszego Raportu Kolekcjonerskiego OneBid, aukcyjny obrót malarstwem współczesnym wzrósł w mijającym roku aż 114 proc., za to w tabeli ze sztuką dawną próg miliona złotych przekroczyło kilkanaście obrazów. Ponad połowę sprzedanego w 2021 r. malarstwa wylicytowano bez wychodzenia z domu, biorąc udział w aukcji online.

Dla rynku obiektów kolekcjonerskich - zarówno dzieł sztuki, numizmatów czy najróżniejszych obiektów antykwarycznych - kończący się rok uznać należy za czas potężnych wzrostów. Aukcyjny obrót we wszystkich segmentach podsumowano na blisko 275 mln zł, a sprzedaż samych dzieł sztuki wzrosła w ostatnich 12 miesiącach aż 89 proc. Jak wynika z danych OneBid, platformy do licytowania online, zwyżkę zaobserwowano niemal we wszystkich kategoriach, a grono stałych kolekcjonerów wyraźnie powiększyło się o nowych inwestorów.

Rekordowy rok na rynku sztuki

Najdroższym dziełem malarskim w 2021 r. okazał się wylicytowany do 11,2 mln zł obraz "Dwie mężatki" Andrzeja Wróblewskiego, natomiast najcenniejszą pracą przestrzenną - wyceniona na 11,3 mln zł grupa 83 rzeźb „Bambini” autorstwa Magdaleny Abakanowicz. Jak wynika z raportu OneBid, aukcyjny obrót w 2021 r. był bliski podwojenia wartości z poprzedniego roku, natomiast względem 2019 wzrósł aż o 157 proc. Kolekcjonerzy wylicytowali o ponad połowę więcej dzieł sztuki dawnej i o 65 proc. więcej sztuki współczesnej, wzrosła również średnia wartość pracy na aukcjach sztuki młodej.

Ostatnim z segmentów zwyczajowo określa się twórczość niewypromowanych jeszcze autorów, której ceny wywoławcze nie przekraczają najczęściej 1 tys. zł. Jak podaje OneBid, przeciętna cena takiego dzieła w 2021 r. wyniosła 1300 zł, co oznacza, że względem ubiegłego roku podniosła się o 6 proc., natomiast wobec poziomów z 2019 i 2018 r., wzrosła kolejno 15 proc. i 34 proc. Ponad dwie trzecie prac sprzedanych na aukcjach sztuki młodej nabyto ponadto drogą licytacji online, co eksperci wskazują jako jeden z najważniejszych trendów zarówno mijającego, jak i nadchodzącego roku

Jakie były trendy roku 2021?

Jak można przeczytać w raporcie, pod względem tendencji rok 2021 należał do symbolizmu Młodej Polski oraz pejzaży rodem ze snu, a czasem i koszmaru, określanych jako magiczny realizm. Spośród czternastu dzieł sztuki dawnej wycenionych w tym roku powyżej 1 mln zł, aż pięć opuściło pracownię Jacka Malczewskiego - w tym datowana na 1922 r. „Prządka” sprzedana w Agrze-Art za kwotę 6,72 mln zł.

W tabeli rekordów sztuki współczesnej prym wiodła natomiast nierzadko przerażająca twórczość Zdzisława Beksińskiego, niekwestionowanego mistrza malarskiego warsztatu, którego dzieła oglądać można było w tym roku podczas dwóch monograficznych wystaw w stolicy. Najdroższą pracą Beksińskiego - również wylicytowaną podczas aukcji internetowej - jest datowany na lata 1985-1990 obraz „KR”, sprzedany w grudniu powyżej 1,64 mln zł. Upodobanie do stylistyki przyrównywanej dzisiaj do świata gier komputerowych obserwowano na rynku sztuki w wielu kategoriach, niezależnie od cenowych progów. 

Licytowanie jak twittowanie

Mimo że tradycyjne kolekcjonerstwo kojarzyć mogłoby się z wieloma godzinami spędzonymi na spacerach po galeriach, w rzeczywistości inwestowanie na rynku sztuki coraz częściej odbywa się bez wychodzenia z domu.

- Wysokiej jakości zdjęcia w internetowych katalogach, licytacje w czasie rzeczywistym, a nawet dostępne wizualizacje wybranego obiektu w różnych wnętrzach umożliwiły kolekcjonerom nawet najcenniejszych obiektów włączenie się do rynku całkowicie online. Odchodząc na moment od aukcji dzieł sztuki, warto spojrzeć na inne segmenty - 88 proc. transakcji na rynku książek antykwarycznych i starych druków zawarto w 2021 r. online, podobnie odbyło się 99 proc. sprzedaży numizmatów czy 80 proc. coraz popularniejszych militariów - komentuje Jarogniew Muszyński, właściciel platformy OneBid.

Drugi pod względem wartości rynek kolekcjonerski w Polsce tworzą aukcje numizmatyczne, przy czym samych monet wylicytowano w 2021 r. czterokrotnie więcej niż dzieł malarskich. Jak wynika z raportu OneBid, niemal każda z kategorii dawnych pieniędzy zdrożała w ostatnich 12 miesiącach 20-30 proc.

W mijającym roku podwoiła się również liczba sprzedanych książek i starych druków, których łączna wartość wyniosła na aukcjach 9,8 mln zł, a najcenniejsza pozycja przekroczyła próg 400 tys. zł. Chętniej niż w poprzednich latach licytowano również militaria - broni, elementów umundurowania i innych przedmiotów związanych z wojskowością sprzedano w 2021 r. o 119 proc. więcej, a względem 2019 r. przybyło ich prawie trzykrotnie.

Horoskop na rok 2022

- W nadchodzącym roku 2022 spodziewam się utrzymania trendów, które obserwujemy w ostatnich dwóch latach. Nadal prym w sprzedaży będzie wiodło malarstwo i tu największe nazwiska wiązać się będą z najwyższymi cenami. Osobiście cieszyłbym się, gdyby nastąpiło większe zainteresowanie rzeźbą, bo to dziedzina, która jest jeszcze nie do końca odkryta przez rynek, mimo zawrotnych cen prac Abakanowicz - komentuje Piotr Lengiewicz, prezes domu aukcyjnego Rempex.

Pytanie, czy gorąca atmosfera na aukcjach sztuki utrzyma się w nadchodzącym roku, jest jednym z najczęściej zadawanych przez wchodzących na rynek inwestorów. Pytany o przewidywania Jarosław Barton z Sopockiego Domu Aukcyjnego odpowiada, że prognozowanie sytuacji na rynku sztuki jest utrudnione z uwagi na obecny klimat polityczno-gospodarczy, wciąż trwającą pandemię oraz pogłębiającą się inflację. Jako najpewniejszy kierunek wskazuje więc również artystów o ugruntowanej pozycji, a także - o czym wielu inwestorów zapomina - dłuższy horyzont.

- Portfele oparte na klasykach i horyzoncie długoterminowym zazwyczaj pozostają nienaruszone przez wahania koniunkturalne, dlatego też pozostajemy raczej ostrożnymi optymistami przy prognozach na nadchodzący rok - dodaje Jarosław Barton.

Łącznie w okresie dwóch lat, w których świat zmagał się z pandemią, sprzedano - według danych OneBid  - ponad 30 tys. płócien, rysunków i grafik o łącznej wartości blisko 273 mln zł. Połowę, zgodnie z zasadami dystansu, wylicytowano online.

Raport Kolekcjonerski OneBid 2021/2022 przeczytać można w całości na stronie:

https://onebid.pl/pl/aktualnosci/Raport-kolekcjonerski-2021-2022

 

LM