Ponadprzeciętna premia za wytrwałość

Obrazowo można powiedzieć tak: klient inwestujący w fundusz hedge powinien być przygotowany na powierzenie swoich pieniędzy zarządzającemu na kilka lat, by umożliwić realizację polityki inwestycyjnej funduszu.

Mówiąc o płynności funduszy hedgingowych, należy wyjść z założenia, że inwestycje w fundusze hedge są inwestycjami o kilkuletnim horyzoncie czasowym. Wynika to z konstrukcji funduszu, który stosuje złożoną, często długoterminową strategię, by zrealizować określony cel. Generalnie fundusze hedge dążą do generowania zysków niezależnie od koniunktury (absolut return), w przeciwieństwie do strategii "pokonania benchmarku". Dlatego w ramach jednej strategii fundusze zajmują pozycje na różnych aktywach, co powoduje ograniczoną płynność tych pozycji i samego funduszu. Dążąc do maksymalizacji wyników, fundusze pozostawiają nieznaczną część aktywów w gotówce, aby jak największa część pracowała na rzecz inwestorów. Istotne staje się więc świadome podjęcie przez klienta decyzji o lokowaniu pieniędzy w fundusz hedge.

Sytuacja jest bardziej złożona w przypadku funduszu funduszy (fund of funds). Tego typu fundusz nie lokuje bezpośrednio na rynku, tylko w inne fundusze. Wobec tego dochodzi dodatkowy okres, niezbędny dla zarządzającego funduszem funduszy na umorzenie posiadanych przez niego jednostek. Czyli poinformowanie funduszy bazowych o tym, że muszą wygenerować odpowiednią ilość gotówki, aby sprostać wypłatom zgłoszonym przez klientów funduszu funduszy. Na szczęście, dzięki prostej z reguły strukturze administracyjnej funduszu hedge, ten etap nie wydłuża znacząco okresu wyjścia inwestora z funduszu.

Wyjście z funduszu

Możliwość wyjścia inwestora z funduszu zbiega się z terminem wyceny jego aktywów. W zależności od funduszu, ma to miejsce raz w miesiącu lub raz na kwartał, odpowiednio na koniec miesiąca lub kwartału kalendarzowego. Należy pamiętać, że w celu umorzenia posiadanych tytułów uczestnictwa, inwestor jest zobowiązany zgłosić ten zamiar funduszowi odpowiednio wcześniej. Zwykle jest to okres 15-45 dni przed terminem wyceny. W przypadku opóźnienia zgłoszenia, umorzenie realizowane jest w kolejnym terminie.

Zdarza się, że fundusze, zwłaszcza cieszące się uznaniem inwestorów, wprowadzają przedział czasowy, w którym nowy inwestor nie może robić umorzeń (lock-up period). Okres ten jest liczony od momentu przystąpienia nowego inwestora do funduszu i może trwać kilka miesięcy.

Innym mechanizmem, stosowanym przez fundusze w celu zapewnienia określonego minimalnego czasu inwestycji, jest prowizja za wcześniejsze umorzenie. Zwyczajowo wynosi 2-4% i maleje równocześnie z długością okresu inwestycji danego klienta.

Zgodnie z tym, co było wcześniej powiedziane, dla funduszu hedge istotny jest czas na zamknięcie pozycji, tak aby odbyło się to z możliwie najkorzystniejszym wynikiem dla wartości aktywów funduszu, a co za tym idzie - jego inwestorów. Przypadki, kiedy inwestorzy panicznie rzucili się do umarzania jednostek, zmuszając fundusze do przyspieszonego zamykania pozycji, powodowały znaczące straty, a czasami prowadziły wręcz do sytuacji kryzysowych. By wyeliminować takie sytuacje, fundusze często zabezpieczają się, stosując procentowy limit ilości jednostek, jakie mogą być umorzone w jednym czasie (gate). Na przykład, fundusz zapisuje w prospekcie emisyjnym, że nie dokona umorzenia więcej niż 20% jednostek w jednym terminie. Dodatkowo fundusz może zastrzec przypadki zdarzeń nadzwyczajnych, kiedy umorzenie może być zawieszone.

Notowanie na giełdzie

Zdarza się, że jednostki funduszy lub papiery wartościowe odzwierciedlające wartość funduszu hedge są notowane na giełdach zachodnioeuropejskich. Takie rozwiązanie, oczywiście, daje inwestorowi możliwość wcześniejszego wyjścia - na rynku ciągłym - więc inwestor nie musi czekać do dnia umorzenia. Może wyjść z inwestycji w jeden dzień, niemniej należy zwrócić uwagę, że potrzebna jest druga strona transakcji. Zwykle drugą stroną transakcji jest market maker, który odpowiada za płynność rynku. Inwestor wychodzący poprzez giełdę musi liczyć się, że wartość, którą otrzyma, będzie niższa od fair value sprzedawanych jednostek, co wynika z różnicy między cenami kupna i sprzedaży.

Pojemność funduszu

Rozważając temat płynności, warto również powiedzieć o zasadach wejścia do funduszy hedge. Fundusze generujące ponadprzeciętne wyniki nie uskarżają się na brak inwestorów. Co więcej, zważywszy na intencje utrzymywania dobrych wyników, najlepsi zarządzający nie dążą do pozyskiwania od klientów kwot aktywów, które nie mogłyby zostać efektywnie zainwestowane. To naturalne, że każdy pomysł inwestycyjny ma określoną pojemność kapitału, jaki może wchłonąć, a zarządzający musi mieć czas, aby śledzić to, co dzieje się na wszystkich rynkach, na których inwestuje. Dlatego zarządzający wprowadzają limity, po przekroczeniu których fundusz nie przyjmuje już nowych inwestycji. Mogą to być limity dwojakiego rodzaju. Pierwszy - limit dla jakichkolwiek nowych wpłat, drugi - ogranicza wejście nowych inwestorów. Tak więc w drugim przypadku inwestorzy, którzy są już w funduszu, mogą dokonywać dopłat. Rozwiązaniem problemu wejścia do funduszu w przypadku gdy ograniczenie dotyczy tylko nowych inwestorów, może być inwestycja w fundusz funduszy, który ma w swoim portfelu dany fundusz zamknięty.

Hedge dla zamożnych

Podsumowując wszystkie uwarunkowania, widać, że inwestycja w fundusz hedge powinna zostać przemyślana. Dlaczego więc, mimo ograniczeń, inwestorzy powierzają swoje nadwyżki funduszom hedge? Mianowicie, w zamian za ograniczenia związane z płynnością, fundusze hedge oferują klientom premię w postaci ponadprzeciętnych wyników. Naturalnymi klientami funduszy hedge są więc osoby zamożne, posiadające znaczące nadwyżki finansowe, które nie muszą być spożytkowane w krótkim czasie.

Dyrektor Departamentu

Inwestycyjnego Hexus Capital

Management Polska