Nowa komisja śledcza

Podpisany przez szefów PiS, Samoobrony i LPR aneks do umowy koalicyjnej daje politykom możliwość drążenia w historii prywatyzacji państwowych spółek. Kto zostanie przesłuchany?

Umawiające się strony wyrażają zgodę na powołanie sejmowej komisji śledczej do zbadania działalności spółki Larchmont Capital oraz prawidłowości i legalności działań funkcjonariuszy publicznych podejmowanych w procesach prywatyzacji spółek Skarbu Państwa - tak brzmi dwunasty punkt aneksu do umowy koalicyjnej, podpisanego w piątek przez szefa rządu Jarosława Kaczyńskiego i wicepremierów Andrzeja Leppera (Samoobrona) i Romana Giertycha (LPR). Cytowany zapis oznacza, że politycy dostali zielone światło na badanie szczegółów umów prywatyzacyjnych w świetle fleszy. Nie jest tajemnicą, że domagała się tego zwłaszcza Liga Polskich Rodzin.

Dochnal przede wszystkim

W teorii nowa komisja śledcza skupić się ma na działalności Marka Dochnala, określanego przez media jako lobbystę związanego ze środowiskiem lewicy. Na pierwszy rzut pójdzie więc sprzedaż Polskich Hut Stali koncernowi LNM (obecnie Arcelor Mittal). Larchmont Capital - spółka założona przez M. Dochnala - doradzała wówczas hinduskiemu inwestorowi. Posłowie zainteresują się zapewne także sprzedażą Cementowni Ożarów irlandzkiemu koncernowi CRH (Larchmont pomagał inwestorowi w odkupieniu przedsiębiorstwa od Agencji Rozwoju Przemysłu). Być może Sejm zwróci uwagę również na sytuację własnościową w Polkomtelu (M. Dochnal odegrał podobno rolę w powstaniu operatora w połowie lat 90.).

Inne sprawy i sprawki

Szerokie zdefiniowanie kompetencji nowej komisji ułatwić ma badanie nieprawidłowości związanych z działalnością Marka Dochnala (oprócz Larchmont Capital, zarządzał np. spółką Proxy, był też akcjonariuszem wielu innych podmiotów). Niewykluczone, że tak szeroki zapis posłuży politykom badaniu innych procesów prywatyzacyjnych. W MSP już prawie rok działa Zespół ds. Kontroli Procesów Prywatyzacyjnych, pod kierownictwem Grzegorza Janasa. Efekty prac zespołu mogą być dla polityków bardzo interesujące (zwłaszcza że nie wszystkie zostały naświetlone). "Parkiet" informował już o zaginięciu części dokumentów w archiwach Ministerstwa Skarbu Państwa (dotyczyły prywatyzacji Elektrociepłowni Kraków i Polpharmy). Do tego dochodzą coraz częstsze doniesienia o tym, że niektóre wyceny przygotowane przez doradców prywatyzacyjnych zostały zaniżone. Zarzut taki podniesiony został ostatnio w stosunku do Domu Maklerskiego Banku Zachodniego WBK i firmy konsultingowej BAA. Obie firmy, według raportu Najwyższej Izby Kontroli, źle oszacowały wartość akcji Zelmera, sprzedawanych w styczniu 2005 r. Resort skarbu wystąpił do Prokuratorii Generalnej z pytaniem, czy możliwe jest roszczenie odszkodowawcze wobec obu doradców. - Nie mamy sobie nic do zarzucenia. Nasza wycena była przeprowadzona zgodnie z regułami rynkowymi - zapewnił "Parkiet" Mariusz Sadłocha, prezes DM BZ WBK. Nie ma jednak pewności, czy on, jak też inni byli doradcy działający na zlecenie resortu skarbu nie będą przesłuchiwani. Lista podmiotów, które pomagały w prywatyzacji państwowych spółek, jest ogromna (są wśród nich kancelarie prawne, domy maklerskie, firmy konsultingowe oraz audytorzy). W praktyce większość osób kierujących podmiotami działającymi na rynku kapitałowym może spodziewać się zaproszenia do parlamentu.

Kompetencje zbyt szerokie?

Niejasne określenie spraw, jakimi zajmować się ma nowa komisja, budzi wątpliwości natury prawnej. W przypadku innej komisji - zajmującej się sprawą prywatyzacji banków - Trybunał Konstytucyjny zakwestionował zbyt szeroki zakres spraw, określony jako przekształcenia w sektorze w latach 1989-2006.

Reforma finansów priorytetem numer jeden

Aneks do umowy koalicyjnej liczy łącznie trzynaście punktów. Zgodnie z wcześniejszymi informacjami "Parkietu", znalazł się w nim zapis o przyjęciu przez parlament reformy finansów publicznych - i to "zgodnie z projektem przyjętym przez Radę Ministrów". Oznacza to, że PiS zabronił koalicjantom forsowania zmian osłabiających plany konsolidacji instytucji państwowych, zaproponowane przez wicepremier ZNiemniej jednak Ministerstwo Finansów przegrało już ważną batalię o losy reformy w samym rządzie. Kompromisowe rozwiązanie zakłada utrzymanie niezależności Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, a także podział Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad na dwie instytucje; utrzymuje wreszcie wpływy resortu rolnictwa w Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (KRUS).

Inne postanowienia aneksu to szybkie uchwalenie przez Sejm ustaw o wypłacie emerytur z tzw. drugiego filaru (OFE) oraz uregulowanie kwestii emerytur pomostowych. PiS zgodził się na postulat LPR, by w 2008 r. na politykę prorodzinną przeznaczyć 2-3 mld zł. Gros tak zdefiniowanych środków to straty budżetu państwa z tytułu większej ulgi na dzieci w PIT. Nie jest jasne, jakie mają być wydatki państwa na sferę socjalną w kolejnych latach.

Partie koalicyjne porozumiały się co do zmiany ordynacji wyborczej do Sejmu i Senatu, dzięki której możliwe będzie tzw. blokowanie list wyborczych. Dzięki temu ugrupowanie, które uzyska poparcie w granicach 3-5 proc. wejdzie do Sejmu, mimo że nie przekroczyło 5-proc. progu wyborczego - pod warunkiem że tworzy jeden blok wyborczy z innymi partiami (poparcie dla bloku w takiej sytuacji musi przekroczyć 8 proc.).

Samoobrona i LPR zadeklarowały poparcie kandydata PiS na szefa Najwyższej Izby Kontroli (jest nim Jacek Jezierski, dotychczasowy wiceprezes NIK). W zamian za to oba kluby uzyskały zapewnienie, że Prawo i Sprawiedliwość nie będzie ingerowało w obsadę kuratorów, lekarzy weterynarii i dyrektorów ośrodków doradztwa rolniczego przez resorty edukacji i rolnictwa (kontrolowane przez LPR i Samoobronę).

Częścią aneksu jest także lista nowych projektów ustaw, jakimi będzie zajmować się rząd - jest ich ponad sto.