Zgodnie z oczekiwaniami, z raportów OFE na koniec grudnia ub.r. wynika, że zarządzający funduszami emerytalnymi inwestowali głównie w największe spółki giełdowe. W pierwszej dziesiątce największych firm pod względem zainwestowanych środków znalazły się walory PKN, Orbisu, TelekomunikacjiPolskiej, KGHM i PBK.
Według raportów półrocznych i rocznych, na koniec grudnia 1999 roku otwarte fundusze emerytalne na giełdzie zainwestowały w sumie ponad 637 mln zł. Akcje stanowiły od 5 do 45% portfeli.Na każdym rynkuZarządzający w zależności od wielkości aktywów przyjęli różną strategię inwestycyjną. Wprawdzie wszystkie fundusze inwestowały głównie w spółki o największej kapitalizacji (ponad 70% inwestycji dokonanych było na rynku podstawowym), jednak pojawiły się również inwestycje na rynkach równoległym, wolnym i NFI. Zarządzający podkreślają jednak, że dotychczas rynek NFI wykorzystywali głównie do zwiększenia swojego zaangażowania na giełdzie (OFE w akcje spółek mogą zainwestować do 40% aktywów), choć nie wykluczają, że w krótkim terminie inwestycja w NFI może okazać się korzystna. Znamienne jest również, że zarządzający dużymi funduszami posiadają w portfelu znacznie mniejszą liczbę firm niż fundusze małe, które prowadzą aktywną strategię inwestycyjną i którym zaangażowanie w jedną spółkę bardzo małych środków (czasami jedynie kilku tys. zł) umożliwia szybkie wychodzenie z pozycji.Głównie blue chipyNiezależnie jednak od wielkości aktywów, większość funduszy najwięcej zainwestowała w Polski Koncern Naftowy. W sumie OFE ulokowały w nim ponad 65 mln zł, co daje jednak tylko 0,6% kapitału tej spółki. Być może wynika to z faktu, że PKN ma największy udział w indeksie WIG20, który zgodnie z deklaracjami większości zarządzających stanowi benchmark dla funduszy emerytalnych. Jednak skład indeksu nie jest dokładnie odzwierciedlany w portfelach. Na przykład wśród głównych inwestycji funduszy nie ma akcji BIG-BG, który w indeksie ma 4,4-proc. udział i który w ubiegłym roku dał inwestorom najwyższy zysk. Stosunkowo niewielkie kwoty (łącznie 3,8 mln zł) OFE zaangażowały w walory Banku Handlowego. Tymczasem ich inwestycje w BRE były ponad pięć razy większe. Prawdopodobnie zarządzający uznali, że na ewentualnym fiasku fuzji więcej straci Bank Handlowy. W pierwszej dziesiątce największych inwestycji OFE znalazł się natomiast Bank Śląski (ponad 16,6 mln zł), który nie wchodzi w skład WIG20. Zainteresowaniem zarządzających cieszyły się również spółki branży budowlanej. Wśród największych inwestycji pojawiły się akcje Budimeksu, Echa Investment, Mostostali i Unibudu. Zarządzający z daleka trzymają się natomiast od akcji firm z branży spożywczej. W portfelach pojawiły się jedynie walory Żywca, Okocimia i Farm Foodu. Za to zgodnie z panującą modą dużym zaufaniem obdarzyli walory spółek z branży informatycznej. W portfelach funduszy są prawie wszystkie spółki działające w tej branży.Do kilku procentPod względem posiadanego kapitału spółki OFE najwięcej zainwestowały w akcje Unibudu. Łącznie posiadają 7,22% jego walorów. Stało się to jednak za sprawą OFE PZU, który w Unibud ze udziały OFE posiadają w Mostostalu Zabrze (4,64% kapitału), Echo Investment (4,27%) i Lenteksie (3,44%). Mocno zaangażowane są również w Budimeksie (2,9%), Amice Wronki (2,89%) i Exbudzie (2,73%) oraz Orbisie (2,63%). Akcje spółki hotelarskiej miały w swoich portfelach praktycznie wszystkie fundusze, podobnie jak walory PBK.W miarę napływu nowych środków do funduszy ich udział w kapitałach akcyjnych spółek będzie rósł. Szefowie towarzystw emerytalnych deklarują, że ich instytucje będą prowadziły aktywny nadzór właścicielski. Ze względu natomiast na spodziewaną długotrwałą hossę, inwestycje OFE na giełdzie powinny wzrastać. Ze względu jednak na limity inwestycyjne (do 10% w jedną emisję), a także zainteresowanie inwestycjami w duże spółki, nie jest wykluczone że w portfelach nawet największych OFE pojawiać się będą walory firm mniejszych albo mniej docenianych przez inwestorów. W ich przypadku aktywny nadzór właścicielski OFE może mieć szczególne znaczenie.
Anna Garwolińska, M.S.
