Z Elżbietą Pustołą, prezes zarządu Krajowego Depozytu Papierów Wartościowych SA,rozmawia Dariusz Wieczorek
Na początku czerwca w Warszawie odbyło się walne zgromadzenie Stowarzyszenia Depozytów Papierów Wartościowych i Izb Rozliczeniowych z Centralnej i Wschodniej Europy (CEECSDA). Jakie uchwały zostały podjęte?W skład CEECSDA wchodzą przedstawiciele instytucji depozytowo-rozliczeniowych z Bułgarii, Chorwacji, Czech, Estonii, Łotwy, Litwy, Węgier, Rumunii, Słowacji, Słowenii i Polski. Głównym zadaniem stowarzyszenia jest wymiana doświadczeń i zacieśnianie współpracy.W Warszawie odbyło się drugie walne zgromadzenie CEECSDA, którego gospodarzem był KDPW. Walne przyjęło sprawozdanie z działalności i wykonania budżetu za 1999 r. oraz plan działania na ten rok. Najważniejszą częścią była dyskusja na temat rozpoczęcia prac przez grupy robocze, które będą się zajmować szczegółowymi zagadnieniami związanymi z działaniem systemów depozytowo-rozliczeniowych krajów członkowskich, przed ich integracją z Unią Europejską.Czy obecna struktura centralnych instytucji depozytowo-rozliczeniowych, działających niezależnie w każdym kraju, spełnia wymagania globalnego rynku finansowego?Prace nad harmonizacją regulacji dotyczących rynku kapitałowego i próby tworzenia aliansów strategicznych między instytucjami depozytowo-rozliczeniowymi w Europie Zachodniej już się rozpoczęły. Na razie dochodzi do połączeń korporacyjnych, ponieważ jest je najłatwiej przeprowadzić. Nie ma zgodności co do rozwiązań technologicznych i dlatego obecnie trudno powiedzieć, jak będzie wyglądać standard technologiczny zintegrowanych systemów depozytowo-rozliczeniowych. Jest bardzo prawdopodobne, że łączące się instytucje przystąpią do budowy nowego zintegrowanego systemu, a do czasu jego wdrożenia będą eksploatować własne platformy.Co z zacieśnianiem współpracy izb rozliczeniowych w naszej części Europy?W przypadku rynków Europy Środkowowschodniej zainteresowanie ewentualnymi aliansami czy szerszą współpracą jest małe. Inwestorzy, jak i instytucje bardziej spoglądają na to, co się dzieje w Londynie, Frankfurcie czy Paryżu, a nie u ?swojego sąsiada?. KDPW jest w stałym kontakcie z depozytem litewskim. Jeżeli nasze uzgodnienia zakończą się sukcesem, KDPW będzie miał tam swój własny rachunek i odwrotnie. Stworzenie tej możliwości powinno przyczynić się do zwiększenia zainteresowania inwestorów zarówno litewskich, jak i polskich działaniem na obu rynkach.KDPW przygotowuje się do wprowadzenia za dwa lata nowego systemu depozytowo-rozliczeniowego. W czym on będzie lepszy od obecnego i kiedy zapadnie ostateczna decyzja o wyborze kontrahenta?W nowym systemie zostanie stworzona wspólna platforma dla instrumentów rynku kasowego i terminowego, obejmująca zarządzanie ryzykiem, a także tam, gdzie to możliwe ? jednolitą obsługę procesów, np. rozliczeniowych. Jednolita struktura kont umożliwi prowadzenie oprócz zbiorczych kont uczestników, kont indywidualnych na poziomie pojedynczego klienta, jak ma to miejsce obecnie na rynku terminowym. System będzie umożliwiał obsługę pełnej gamy instrumentów finansowych znajdujących się w obrocie na rynku regulowanym, jak i na nieregulowanym. Jednym z podstawowych założeń nowego systemu jest też utrzymanie połączeń w czasie rzeczywistym z giełdami, bankiem rozliczeniowym (NBP) oraz uczestnikami KDPW.Decyzja o wyborze dostawcy nowego systemu zostanie najprawdopodobniej podjęta pod koniec lipca. Na krótkiej liście potencjalnych dostawców znalazły się kanadyjska firma EFA, amerykański Compaq i belgijski CapCo.Czy KDPW jest przygotowany do rozliczania transakcji na Giełdzie Energii? Czy chcielibyście przejąć też rozliczenia giełd towarowych?Jesteśmy gotowi podjąć się rozliczania wszelkich transakcji, w których towar może być rozliczany przy użyciu kont ewidencyjnych. Jeżeli zarząd Giełdy Energii będzie chciał, żebyśmy to robili, możemy rozpocząć współpracę w każdym momencie. Na razie żadnego kontraktu jednak nie podpisaliśmy.Wszystkie giełdy, które się organizują, mają ambitne plany i chcą być samodzielne. Praktyka pokazuje, że zorganizowanie samodzielnie rozliczeń jest kosztowne.Niektóre biura maklerskie narzekają, że nie mają wpływu na ?politykę? KDPW. Wskazują, że mogłoby się to zmienić po prywatyzacji Depozytu.W prowadzeniu takiej instytucji, jak KDPW SA ważny jest kontakt ze środowiskiem, dla którego pracujemy. Współpracujemy z biurami maklerskimi i bankami w ramach zwykłych roboczych konsultacji i wymiany informacji. Nasze kontakty z uczestnikami są dobrze rozwinięte. Te bieżące konsultacje, w moim przekonaniu, zapewniają naszym uczestnikom znacznie większy wpływ na naszą ?politykę? niż ten, który mógłby zapewnić udział w walnym zgromadzeniu raz w roku.W 1999 r. KDPW obniżył opłaty za rozliczanie transakcji giełdowych średnio o 40%. Czy dalsze obniżki są przewidywane? Jakie wyniki finansowe ma Depozyt?Decyzja o zmianie opłat zależy od sytuacji na rynku. To wynika z poziomu naszych przychodów, wielkości obrotów na giełdzie. Jeżeli rynek będzie się dobrze rozwijał, to dalsze obniżki opłat są możliwe.Przeprowadzone przez nas redukcje opłat w 1999 r. miały wpływ na wyniki finansowe. Zysk netto obniżył się odpowiednio z ponad 51 mln zł w 1998 r. do 36,43 mln zł w 1999 r. Ze względu na to, że KDPW jest instytucją non-profit, nie wypłacamy dywidendy i zysk zostanie przeznaczony na kapitał zapasowy i rezerwowy.Jak będzie wyglądał KDPW za 5 lat?Mam nadzieję, że Polska w tej perspektywie wejdzie do Unii Europejskiej. Procesy integracyjne na rynku kapitałowym mogą jednak nie być tak łatwe, jak to się wydawało jeszcze 2 lata temu. Za 5 lat na pewno rynki narodowe się zmienią, a wraz z tym rola depozytów i izb rozliczeniowych. Trudno obecnie jednak przewidzieć, jaki kształt przybiorą. Kraje zachodnie chcą z nami partnerskich układów. Nie odnoszę wrażenia, żeby dążyły do dominacji, ponieważ zdają sobie sprawę z trudności, jakie stoją przed dopasowywaniem infrastruktury depozytowo-rozliczeniowej do regulacji prawnych poszczególnych krajów.Dziękuję za rozmowę.
