Straty klientów TFI będą rosły coraz szybciej

Po lekkim uspokojeniu w lutym marzec przyniósł kolejne pogłębienie strat posiadaczy jednostek funduszy inwestycyjnych, których aktywa lokowane są w akcjach. W ciągu jednego miesiąca 12-miesięczne straty podwoiły się. Co więcej, w towarzystwach przybywa inwestorów "łapiących dołki" - czyli tych, którzy tegoroczne zniżki indeksów giełdowych potraktowali jako okazję do korzystnych zakupów. Jednak na razie, średnio rzecz biorąc, nie udało im się zarobić.

Wszystko to tworzy duży potencjał dla kolejnej fali odpływu środków z funduszy

Marcowe średnie stopy zwrotu z funduszy akcji krajowych i akcji zagranicznych wyniosły odpowiednio -1,3 proc. i -5,7 proc., podczas gdy lutowe były na lekkim plusie. Przypomnijmy, że w styczniu - miesiącu, w którym przez giełdy przetoczyła się niespotykana od czasów pęknięcia bańki internetowej fala wyprzedaży - było to

-13,1 proc. i -11,2 proc. Podobne zmiany zaszły w grupie funduszy stabilnego wzrostu i zrównoważonych.

"Łapacze dołków"

bez sukcesu

Choć styczniowe saldo wpłat i wypłat było rekordowo niskie, wyniosło blisko 11 mld zł na minusie, w pierwszym miesiącu tego roku znalazła się pokaźna grupa inwestorów, którzy postanowili zainwestować w fundusze właśnie w warunkach zniżkujących indeksów. Kupiono wówczas jednostki o łącznej wartości 12,4 mld zł. To dużo, bo w 2007 roku jedynie w czerwcu, lipcu i sierpniu dokonano wyższych wpłat, a średnia miesięczna wartość zakupionych jednostek w ubiegłym roku wyniosła 10,8 mld zł.

W lutym zaś, kiedy ujemne saldo wpłat i wypłat nieznacznie przekroczyło 1 mld zł, a indeksy nie zniżkowały już w tak dużym stopniu, klienci TFI dokonali zakupów za 7,3 mld zł. Część tych wpłat to wynik konwersji środków - klienci TFI wypłacali pieniądze z funduszy agresywnych i wpłacali do funduszy bardziej bezpiecznych.

Jednak duży udział w zakupionych jednostkach mają i te funduszy akcji. - Szczególnie w lutym inwestorzy najchętniej kupowali fundusze akcji, co stanowiło prawie połowę wszystkich środków ulokowanych w funduszach w tym miesiącu - komentuje Marcin Dyl, prezes Izby Zarządzających Funduszami i Aktywami, z której pochodzą dane. Ponad 1/4 napływu stanowiły wpłaty do funduszy mieszanych, a zatem również lokujących na giełdach. Czy "łapiący dołki" skorzystali na tej inwestycji?

Ponieważ nie można ustalić, jak rozkładały się wpłaty do funduszy w konkretnych dniach pierwszego i drugiego miesiąca tego roku, do obliczeń przyjęliśmy średnią wartość indeksu WIG w danym miesiącu. W styczniu wyniosła ona 49 337 pkt, a w lutym 48 962 pkt. Jednocześnie w marcu główny indeks warszawskiego parkietu średnio kształtował się na poziomie 46 725 pkt. Oznacza to, że styczniowi i lutowi nabywcy jednostek funduszy akcji polskich, średnio licząc, są pod kreską odpowiednio o mniej więcej 5,3 proc. i 4,6 proc.

Przedstawiciele TFI nieustannie powtarzają, że ich klienci inwestują długoterminowo i dlatego aktualne zniżki indeksów ich nie przestraszą. Ci, którzy okazali się najmniej odporni na czerwień na parkiecie, z funduszy uciekli już w lutym. Jednak niezależni eksperci są innego zdania. - Ci, którzy zainwestowali w fundusze akcji w styczniu lub lutym tego roku, to przede wszystkim spekulanci, liczący na zyski w krótkim okresie. Skoro ich nie widzą, mogą chcieć już teraz na początku kwietnia uciąć straty, póki są one jednocyfrowe - komentuje Katarzyna Siwek, kierownik działu analiz w Expanderze.

Zakorzenieni klienci mogą

stracić cierpliwość

Ale nie tylko w tegorocznych nabywcach jednostek funduszy tkwi potencjał kolejnej fali wypłat. Marzec przyniósł w grupie funduszy lokujących w akcjach drastyczną zmianę 12-miesięcznych stóp zwrotu. Podczas gdy jeszcze w lutym w ostatnich 12 miesiącach posiadacze jednostek funduszy akcji krajowych byli pod kreską średnio 7,8 proc., w marcu - już 17 proc. W grupie funduszy akcji zagranicznych analogiczne wyniki wynoszą -10,5 proc. i -20,7 proc. W grupie funduszy zrównoważonych krajowych -5,1 proc. i -10 proc., zrównoważonych zagranicznych -5,2 proc. i -8,6 proc., a stabilnego wzrostu krajowych -1,2 proc. i -4,7 proc.

Z czego wynikają takie zmiany? Otóż w marcu względem lutego znacznie zwiększyła się baza porównawcza dla 12-miesięcznej stopy zwrotu. Luty ubiegłego roku był niesprzyjającym miesiącem na globalnych parkietach. Królowały wtedy zniżki wywołane obawami inwestorów przed załamaniem rynku kredytów hipotecznych w Stanach Zjednoczonych.

Natomiast w marcu 2007 r. indeksy mocno zwyżkowały, by na koniec miesiąca osiągnąć wartości nawet o kilkanaście procent wyższe niż na koniec lutego. W marcu minionego roku WIG zyskał ponad 10 proc. A ponieważ jedynie 1 proc. zwyżkował w marcu tego roku, o około 9 punktów procentowych zwiększyła się wspomniana baza porównawcza.

Przy założeniu dalszych zniżek lub niewielkich, jedno- czy dwuprocentowych zwyżek giełdowych indeksów, ten proces będzie postępował aż do końca czerwca - bowiem czerwiec minionego roku był ostatnim pełnym miesiącem wiosennej serii gwałtownych wzrostów cen akcji.

Pytanie, jak klienci TFI zareagują na pogorszenie się 12-miesięcznej stopy zwrotu ze swoich inwestycji. Na naszym rynku panuje opinia, że uczestnicy funduszy największą wagę przywiązują właśnie do historycznych stóp zwrotu. To może sugerować, że przestraszą się takiej zniżki.

Powinniśmy spodziewać się kolejnych umorzeń?

- Pogłębiające się roczne straty na pewno będą zniechęcały potencjalnych nowych inwestorów do wejścia w fundusze. Dla aktualnych klientów raczej nie będą mieć znaczenia dopóki na rynku na nowo nie zrobi się nerwowo. Bowiem dzisiaj posiadacze jednostek większą wagę przywiązują do krótkoterminowych zdarzeń - wyjaśnia Marek Juraś, główny analityk Domu Maklerskiego BZ WBK.

- Nagłego dużego spadku rocznej stopy zwrotu przestraszą się na pewno ci, którzy do tej pory nie interesowali się tym, co działo się z ich pieniędzmi - komentuje z kolei Piotr Kuczyński, główny analityk Xelion. Doradcy Finansowi.

Liderem Allianz TFI

Marcowym liderem wśród towarzystw zostało Allianz TFI. Dużą liczbę punktów zawdzięcza przede wszystkim wynikom swoich najnowszych funduszy. Te z kolei wysokie noty zebrały za stopy zwrotu - "młodym" funduszom łatwiej dziś o dobre wyniki inwestycyjne, ponieważ ich portfele budowane są już w nowych warunkach giełdowych. W lutym Allianz TFI zamknęło czołówkę w rankingu towarzystw.

Drugie miejsce w marcu przypadło Legg Mason TFI - głównie za sprawą wysokich pozycji w grupie funduszy z udziałem akcji w portfelu. Fundusze Legg Mason zainkasowały niemało punktów nie tylko za dobre stopy zwrotu, ale i za stosunkowo niską zmienność wyników, jak i dobre zachowanie względem rynku, co z kolei jest tożsame z wysoką jakością portfela inwestycyjnego. Podobna sytuacja ma miejsce w przypadku Opera TFI. Dodatkowo fundusz Opera Universa. pl jest zwycięzcą naszego rankingu w kategorii funduszy akcji krajowych.

Na ostatniej pozycji w marcowym rankingu towarzystw uplasowało się DWS TFI. Minusowe punkty zebrało głównie za fundusze akcji krajowych i akcji zagranicznych, które jednak - co trzeba przyznać - charakteryzują się względnie niską zmiennością wyników.

Jak powstał ranking TFI?

W rankingu Towarzystw Funduszy Inwestycyjnych postanowiliśmy premiować nie tylko najlepszych, ale również odejmować punkty za słabą postawę. W efekcie w każdej kategorii przyznawaliśmy odpowiednio od 5 do 1 pkt za kolejne miejsca w pierwszej piątce. Jednocześnie za uplasowanie się na pięciu ostatnich miejscach odejmowaliśmy od 2,5 pkt do 0,5 pkt. Na łączny wynik składa się

suma punktów uzyskanych lub straconych za zajęcie miejsc w pierwszej lub ostatniej piątce.

RANKING

TFI Punkty w marcu

Allianz 18

Legg Mason 11

Opera 9

Pioneer Pekao 8,KBC 5

Idea 4

PZU 3,5

Noble Fund 3

PKO 3

Union Investment 3

BPH 2,5

BZ WBK 2

SKOK 2

ING -2,5

Millennium -2,5

AIG -3,5

Skarbiec -3,5

SEB -5

DWS -5,5

Najwyższe stopy zwrotu w wybranych kategoriach

FUNDUSZ 1 miesiąc

Akcji krajowych

Allianz Akcji Plus (subfundusz) 3,34

Noble Fund Akcji Małych i Średnich Spółek (subfundusz) 2,57

Opera Universa.pl (subfundusz) 1,76

ING Specjalistyczny Fundusz Inwestycyjny Otwarty Akcji 2 1,20

Fortis Akcji (subfundusz) 1,10

Akcji zagranicznych

Allianz Budownictwo 2012 (subfundusz) 1,91

Allianz Akcji Japońskich (subfundusz) 0,16

PKO/Credit Suisse Rynków Wschodzących (subfundusz) -0,01

Noble Fund Luxury (subfundusz) -2,14

BPH Fundusz Inwestycyjny Otwarty Akcji Europy Wschodzącej -2,26

Papierów dłużnych krajowych

BPH Fundusz Inwestycyjny Otwarty Obligacji 2 1,40

Allianz Obligacji (subfundusz) 1,18

PKO/Credit Suisse Papierów Dłużnych Plus (subfundusz) 1,06

SKOK Fundusz Inwestycyjny Otwarty Obligacji 0,98

BPH Fundusz Inwestycyjny Otwarty Obligacji 1 0,70

Rynku pieniężnego

UniWIBID Specjalistyczny Fundusz Inwestycyjny Otwarty 0,47

KBC Gamma Specjalistyczny Fundusz Inwestycyjny Otwarty 0,46

Idea Premium Specjalistyczny Fundusz Inwestycyjny

Otwarty Krótkoterminowych Papierów Dłużnych 0,45

UniKorona Rynek Pieniężny (subfundusz) 0,43

Millennium Fundusz Inwestycyjny Otwarty Pieniężny 0,43

Stabilnego wzrostu krajowe

SKOK Fundusz Inwestycyjny Otwarty Stabilny Zmiennej Alokacji 0,64

PZU Fundusz Inwestycyjny Otwarty Stabilnego Wzrostu Mazurek 0,61

KBC Stabilny (subfundusz) 0,60

Legg Mason Senior Specjalistyczny Fundusz Inwestycyjny Otwarty 0,48

ING Fundusz Inwestycyjny Otwarty Stabilnego

Wzrostu Emerytura Plus 0,43

Papierów dłużnych zagranicznych

Commercial Union Obligacji (subfundusz) 0,31

PKO/CS Papierów Dłużnych Euro (subfundusz) 0,14

PKO/Credit Suisse Papierów Dłużnych CHF (subfundusz) 0,01

BPH Fundusz Inwestycyjny Otwarty Obligacji Europy Wschodzącej -0,12

DWS Polska Specjalistyczny Fundusz Inwestycyjny

Otwarty Euroobligacji -0,12

Zrównoważone krajowe

PZU Fundusz Inwestycyjny Otwarty Optymalnej Alokacji 1,55

KBC Beta Specjalistyczny Fundusz Inwestycyjny Otwarty 1,13

Noble Fund Mieszany (subfundusz) 0,99

SKOK Fundusz Inwestycyjny Otwarty Aktywny Zmiennej Alokacji 0,84

Pioneer Aktywnej Alokacji Fundusz Inwestycyjny Otwarty 0,67

Zrównoważone zagraniczne

Legg Mason Zrównowaýony Ârodkowoeuropejski Fundusz

Inwestycyjny Otwarty -0,27

AIG Zrównoważony Nowa Europa (subfundusz) -0,55

AIG Fundusz Inwestycyjny Otwarty Zrównoważony Nowa Europa -0,64

Pioneer Dochodu i Wzrostu Rynku Chińskiego (subfundusz) -1,48

Pioneer Dochodu i Wzrostu Rynku Japońskiego (subfundusz) -1,61

Wyniki wszystkich funduszy oraz pełna metodologia na stronie www.parkiet.com/of/fundusze.jsp