Nowy system rozliczeniowy KDPW gotowy do startu

Niewykluczone, że w przyszłości inwestorzy będą mogli poprosić o własne konta depozytowe

Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych pracuje nad zupełnie nowym systemem depozytowo-rozliczeniowym (NDSR). Jego uruchomienie planowane jest wstępnie na wrzesień tego roku, choć termin ten może być przesunięty na wniosek uczestników KDPW. W tym momencie rusza właśnie kolejna faza testów. Informatycy badają m.in. współpracę nowego systemu systemem transakcyjnym warszawskiej giełdy.

Rynek rośnie

Krajowy Depozyt tłumaczy, że wymiana systemu jest niezbędna z uwagi na rozwój rynku, a także wyzwania związane z obsługą emitentów zagranicznych. Jeszcze kilka lat temu komputery KDPW przeprowadzały dziennie około 10 tys. operacji zmian właścicieli papierów wartościowych. Teraz średnia sięga 100 tys. rozliczeń, ale są dni, gdzie liczba operacji wzrasta do 300 tys. - Stary system jest niejednorodny technologicznie, trudny do rozbudowy i do wdrażania nowych rozwiązań. I pomimo tego, że bezawaryjne obsługuje rynek, jest uciążliwy zarówno dla Krajowego Depozytu, jak również dla uczestników KDPW - tłumaczy Sławomir Panasiuk, członek zarządu spółki.

System służy zarówno brokerom, jak i bankom depozytariuszom. Rejestruje papiery i odnotowuje wszelkie transakcje zgłaszane przez te podmioty.

Elastyczne konta

Jedną z ważniejszych nowych możliwości NDSR będzie elastyczna struktura kont, jednakowa dla rynku kasowego i terminowego. Da to możliwość różnorodnej segregacji aktywów na kontach. Obecnie papiery należące do klientów brokerów i banków-depozytariuszy zdeponowane są w KDPW na kontach zbiorczych. To powoduje ryzyko rozliczeń transakcji "z masy" - tzn. rozliczenia z papierów znajdujących się w danym momencie na koncie brokera mimo braku pokrycia na rachunku klienta.

W przyszłości osobnego konta depozytowego będzie mógł zażyczyć sobie pojedynczy klient, któremu zależy na większym bezpieczeństwie. Brokerzy nie chcą na razie wypowiadać się, czy zaproponują taką usługę, a jeśli tak, to za ile. Obecnie roczna opłata za uczestnictwo w KDPW to 4 tys. zł, a kwartalna za prowadzenie depozytu akcji - 0,001 proc. ich wartości.

W ślad za zmianami systemu nastąpić może jednak korekta taryfy. Krajowy Depozyt rozważa uzależnienie opłat od faktycznej liczby rozliczeń na rachunkach uczestników. Dzięki temu mniejsi brokerzy płaciliby mniejsze stawki. Żadne decyzje jeszcze jednak nie zapadły.

Symulacje transakcji

Inną nową możliwością będzie tzw. pre-matching, czyli obsługa instrukcji wstępnych, pozwalających sprawdzić, czy dana transakcja ma pokrycie. Teraz codziennie zdarza się, że pewna liczba instrukcji, jakie ostatecznie trafiają do Krajowego Depozytu, jest błędna (nie ulega zestawieniu), co w efekcie prowadzi do zawieszenia rozliczenia do czasu wyjaśnienia sytuacji. Likwidowanie błędów jest kosztowne i czasochłonne. Wcześniejszy test, czy broker bądź bank-depozytariusz nie pomylił się, pozwoli zdaniem KDPW uniknąć "awaryjnych" sytuacji. - Rynek się rozwinął i nie ma już miejsca na to, aby uzgadniać wszystkie szczegóły transakcji przez telefon - przyznaje Sławomir Panasiuk.

Wdrożenie nowego systemu pozwolić ma także na poprawę tempa rozliczeń, m.in. poprzez poszerzenie trybu RTGS (Real Time Gross Settlements - rozliczanie w czasie rzeczywistym). Możliwość ta obejmie wszystkie rodzaje papierów i będzie przebiegała równolegle do sesji rozrachunkowych. Jednakże przy handlu akcjami na GPW w dalszym ciągu zmiana właściciela rejestrowana będzie dopiero 3 dni po zakupie (zasada D+3). Inwestorzy nie odczują więc znacząco zmiany.

Własne rozwiązania są tańsze

Prace nad nowym systemem rozpoczęły się jeszcze w 2006 r. Nowe rozwiązania przygotowali informatycy z KDPW, bazując na dotychczasowych doświadczeniach. Pomoc z zewnątrz dotyczyła opracowania architektury i dostawy nowych serwerów (są to komputery IBM). Dlatego też Krajowy Depozyt myśli o ewentualnym oferowaniu nowych rozwiązań na zewnątrz (interesował się tym m.in. depozyt z Ukrainy). Niewykluczone, że z marketKoszty budowy systemu KDPW ocenia na około 20 mln zł - czyli trzecią część tego, ile trzeba byłoby zapłacić, zamawiając rozwiązania u dostawcy zewnętrznego.