#WykresDnia: Niemiecki handel z Kirgistanem (?) wciąż kwitnie

Niemiecki eksport do Kirgistanu w listopadzie 2023 r. niemal powrócił do rekordowego poziomu z połowy ubiegłego roku.

https://pbs.twimg.com/media/GD4mdujWwAAdbCu?format=png&name=small

W związku z kontynuacją sankcji na Moskwę, uwagę zwraca rosnący w ciągu ostatnich 10 miesięcy eksport do sąsiadów Rosji. Zgodnie z kirgiskimi danymi dotyczącymi importu z Niemiec, mniej więcej połowa niemieckiego eksportu do Kirgistanu nigdy nie trafia do Biszkeku. Zatem Kirgistan jest tym, co jest zapisane na fakturze. Rzeczy nigdy tam nie trafiają. Niemiecki eksport do Kazachstanu gwałtownie wzrósł w październiku i powrócił do swoich najwyższych poziomów zaraz po inwazji Rosji na Ukrainę. Niemiecki eksport gwałtownie wzrósł od marca 2022 r., co pozwala przypuszczać, że towary te kierowane są do Rosji, a Kazachstan jest jedynie pośrednikiem. A w listopadzie 2023 r. eksport niemal powrócił do rekordowego poziomu z połowy ubiegłego roku.

UE nałożyła dotychczas 12 pakietów sankcji na Rosję w związku z wojną. Na Rosję nakłada się szeroki wachlarz ograniczeń, w tym na handel, finanse, energię, ropę, węgiel, przemysł, technologię, transport, towary podwójnego zastosowania i towary luksusowe oraz złoto. Najnowszy, 12 pakiet to zamrożenie aktywów ponad 140 dodatkowych osób i podmiotów. – Chodzi o podmioty rosyjskiego wojska i obrony, w tym przedsiębiorstwa sektora wojskowego i prywatne firmy wojskowe. Ponadto pakiet zaostrza stosowanie pułapu cen ropy naftowej poprzez ściślejsze monitorowanie, w jaki sposób zbiornikowce mogą być wykorzystywane do obchodzenia pułapu. Obejmuje on również ostrzejsze obowiązki w zakresie śledzenia aktywów i surowe środki wobec przedsiębiorstw z państw trzecich, które obchodzą sankcje – informowała w grudniu Komisja Europejska.

Pomimo sankcji liczby pokazują, że towary z UE, zwłaszcza towary niemieckie, w dalszym ciągu świadczą usługi w Rosji za pośrednictwem krajów trzecich. Według niemieckiego Federalnego Urzędu Statystycznego (Destatis) od początku wojny rosyjsko-ukraińskiej nic nie wskazuje na to, aby niemiecki eksport do Azji Środkowej i na Kaukaz zaczął spadać. Niemiecki eksport do Kirgistanu wzrósł w okresie styczeń-październik rok do roku o 180,1 proc., osiągając około 592 mln euro. Eksport do Kazachstanu wzrósł o 32 proc. do 2,7 mld euro, a do Armenii o 19,3 proc. do 423,8 mln euro. Eksport Niemiec do Rosji spadł o 39,1 proc. w okresie 10 miesięcy rok do roku, do 7,6 miliarda euro. Eksport Niemiec do Rosji gwałtownie spadł, natomiast eksport do sąsiadów Rosji znacznie wzrósł, co wzbudziło obawy, że Niemcy pomagają Moskwie w obchodzeniu sankcji nałożonych w związku z wojną na Ukrainie.

Graham Timmins, wykładowca polityki międzynarodowej na brytyjskim uniwersytecie w Birmingham, napisał: „Niemcy bardziej niż jakiekolwiek inne państwo były odpowiedzialne za promowanie strategicznego partnerstwa UE z Rosją, a zaważyły na tym prawdopodobnie w największym stopniu  interesy niemieckich korporacji. Podobnie jest jeśli chodzi o stosowanie sankcji UE wobec Rosji obecnie.” Jak dodał, dane UE dotyczące eksportu do Azji Środkowej i na Kaukaz są po prostu szalone. Weźmy eksport UE do Armenii, który wzrósł o 200 proc. od czasu napaści Rosji na Ukrainę. Te rzeczy oczywiście nie zostają w Erewaniu, ale jadą do Moskwy.

W marcu 2022 roku gospodarka Kirgistanu zaczęła się zmieniać. Import od długoterminowych partnerów handlowych zaczął stale rosnąć, przy czym import z Chin wzrósł niemal trzykrotnie. Zmiana była jeszcze bardziej zauważalna w przypadku krajów, które wcześniej miały niewielkie powiązania biznesowe z Biszkekiem. Nagły napływ towarów nastąpił z całej Unii Europejskiej, wraz ze wzrostem importu z Polski, Czech i krajów bałtyckich. W niektórych przypadkach skok zainteresowania był niemal stratosferyczny. W ciągu zaledwie dwóch lat, od 2021 do 2023 r., niemiecki eksport samochodów do Kirgistanu wzrósł aż o 31 000 proc. Eksport niemieckich samochodów do Kazachstanu odnotował w tym okresie stosunkowo wolniejszy, ale wciąż zadziwiająco wysoki wzrost o 1300 procent.

Dane na temat boomu handlowego mogą wydawać się nieprzejrzyste. Wiele towarów jest klasyfikowanych jako pochodzące z nieznanego kraju i szybko planuje się ich ponowną dostawę do nieznanego miejsca przeznaczenia. Jednak analitycy nie mają wątpliwości, dokąd trafiają te przesyłki. Postrzegają te liczby nie jako oznakę rozkwitu gospodarki Kirgistanu, ale jako zdolność Moskwy do obejścia i uniknięcia międzynarodowych sankcji.

Tu nie chodzi tylko o samochody i nie tylko o Niemcy. Eksport kilku krajów europejskich do pięciu krajów Azji Środkowej: Kirgistanu, Kazachstanu, Tadżykistanu, Turkmenistanu i Uzbekistanu wzrósł o 1000–2000 procent w przypadku tak różnorodnych towarów, jak statki, zabawki, stal przemysłowa i książki.