Które spółki mają najlepsze raporty za 2022 rok?

Rusza kolejna edycja konkursu „The Best Annual Report”, organizowanego przez Instytut Rachunkowości i Podatków. Co tym razem będzie ważne w ocenie sprawozdań?

W ramach już 18. edycji konkursu ocenione pod kątem wartości użytkowej dla akcjonariuszy i inwestorów zostaną raporty spółek za 2022 rok. Do udziału zaproszone są firmy z rynku głównego warszawskiej giełdy oraz z rynku NewConnect. „Parkiet” jest patronem medialnym konkursu.

– Każda edycja konkursu jest inna, bo zmienia się otoczenie mikro- i makroekonomiczne, uregulowania prawne i oczekiwania interesariuszy. Przybywa też narzędzi do analizy raportów rocznych, czyli zwiększa się dostępność i przetwarzalność informacji – podkreśla Małgorzata Gula, prezes Instytutu Rachunkowości i Podatków.

Jak dodaje, raporty roczne za miniony rok to kolejny etap wdrażania elektronicznego standardu raportowania ESEF, czyli blokowe tagowanie not, co ma wpływ na przygotowanie sprawozdań finansowych. Wyzwaniami dla emitentów stały się ponadto prezentacja skutków wojny w Ukrainie, rosnących cen energii, inflacji, ale także dalej pandemii, która odcisnęła swoje piętno w wielu branżach. Są też dodatkowe ujawnienia związane z taksonomią ESG i zrównoważonym rozwojem.

– Po raz kolejny nie możemy mówić w tym roku o „business as usual”. Dlatego członkowie kapituły w tym roku szczególną uwagę zwrócą na to, jak skutki obecnej sytuacji gospodarczej wpłynęły na wyniki finansowe spółek – wskazuje Monika Warmbier, partner w Deloitte Advisory, członek kapituły konkursu w kategorii sprawozdań finansowych.

Z kolei prof. Monika Marcinkowska z Uniwersytetu Łódzkiego, przewodnicząca zespołu oceniającego sprawozdanie z działalności, podkreśla, że dla osób podejmujących decyzje inwestycyjne ważna jest zwłaszcza możliwość prognozowania i ocenienia perspektyw dla danej spółki na podstawie jej raportu. – Oceniając sprawozdanie z działalności za 2022 rok, jurorzy konkursu „The Best Annual Report” zwrócą zatem szczególną uwagę na prezentację strategii i planów, ale też dotychczasowych wyników oraz ryzyka związanego z samą spółką i jej otoczeniem – dodaje prof. Marcinkowska.

Kategorie, w których ocenione zostaną raporty, pozostają takie jak przed rokiem: sprawozdanie z działalności, skonsolidowane sprawozdanie finansowe według MSSF/MSR, oświadczenie o stosowaniu ładu korporacyjnego, raport zintegrowany oraz sprawozdanie o wynagrodzeniach. Odrębnie będą oceniane raporty przedsiębiorstw oraz raporty banków i instytucji finansowych.

– Warto podkreślić, że kierunki rozwoju sprawozdawczości w zakresie zrównoważonego rozwoju wskazują raport zintegrowany jako najbardziej rekomendowaną formę raportowania korporacyjnego, co niezwykle cieszy organizatorów konkursu, którzy od kilku lat oceniają ten rodzaj raportu – podkreśla Małgorzata Gula.

Tradycyjnie wyróżnione zostaną spółki o największych zasługach, jeśli chodzi o raportowanie – które zwyciężyły w konkursie co najmniej trzykrotnie i nadal utrzymują wysoką jakość sprawozdawczości. Dla nich przeznaczona jest kategoria „The Best of The Best”.

Organizatorzy rozpoczęli już przyjmowanie zgłoszeń do konkursu, na które czekają do 31 lipca (lub do 31 sierpnia w przypadku raportów zintegrowanych interaktywnych). Później do pracy przystąpi kapituła. W jej skład wchodzą m.in. eksperci ze szkół wyższych, firm audytorskich i doradczych oraz rynku kapitałowego (w tym także przedstawiciel „Parkietu”), a także eksperci niezależni.

Zwycięzców konkursu jak co roku poznamy na uroczystej gali zaplanowanej na październik.

Komentarze

 

Co będzie ważne w ocenie raportów rocznych za 2022 rok

 Małgorzata Gula, prezes zarządu Instytutu Rachunkowości i Podatków, organizatora konkursu „The Best Annual Report”

Ogłaszamy kolejną XVIII edycję konkursu „The Best Annual Report”. Każda edycja konkursu jest inna, bo zmienia się otoczenie mikro- i makroekonomiczne, uregulowania prawne i oczekiwania interesariuszy.  Przybywa też narzędzi do analizy raportów rocznych, czyli zwiększa się dostępność i przetwarzalność informacji.

Przygotowanie raportów rocznych 2022 to kolejny etap wdrażania elektronicznego standardu raportowania emitentów ESEF, czyli blokowe tagowanie not. Proces ten wymusił na wielu emitentach rewizję poprawności prezentacyjnej skonsolidowanych sprawozdań finansowych wg MSSF-ów. Elektroniczne przetwarzanie sprawozdań rozpoczęło proces systematyzacji treści i formatów. To co zrozumiałe dla maszyn niekoniecznie przyciąga wzrok odbiorcy, ale z całą pewnością wpływa na szybkość analizy w obszarze Unii Europejskiej.

Kolejne wyzwania dla emitentów to prezentacja skutków wojny w Ukrainie, rosnących cen energii, inflacji ale także dalej pandemii, która odcisnęła swoje piętno w wielu branżach. Mamy też dodatkowe ujawnienia, związane z taksonomią ESG i zrównoważonym rozwojem.

Wydaje się więc, że zagadnienia związane z wyceną wielu spółek będą kluczowe dla rynku. Inwestorzy nie mają łatwego zadania w procesie podejmowania decyzji inwestycyjnych, a określenie „spółka dywidendowa” często przynależy różnym emitentom i zmienia się w czasie.

Przybywa czynników, które wpływają na  sprawozdawczość emitentów. Wejście w życie Dyrektywy o Zrównoważonym Rozwoju od 2024 r. będzie kolejnym dużym wyzwaniem. Warto jednak podkreślić, że kierunki rozwoju tej sprawozdawczości wskazują raport zintegrowany, jako najbardziej rekomendowaną formę raportowania korporacyjnego, co niezwykle cieszy organizatorów konkursu, którzy od kilku lat oceniają ten rodzaj raportu.

Kapituła konkursu „The Best Annual Report” jak co roku będzie oceniała: sprawozdanie z działalności, skonsolidowane sprawozdanie finansowe według MSSF/MSR, oświadczenie o stosowaniu ładu korporacyjnego, raport zintegrowany i sprawozdanie o wynagrodzeniach.

 

W jaki sposób emitent osiąga wyniki finansowe

Monika Warmbier, partner, finance & performance lead, Deloitte Advisory, członek kapituły konkursu „The Best Annual Report” w kategorii sprawozdań finansowych

Rok 2022 był kolejnym trudnym rokiem obfitującym w zdarzenia, których nie sposób było przewidzieć.

Kluczowe jest to, że te zdarzenia mogły mieć i miały niejednokrotnie odmienny wpływ na spółki działające w różnych sektorach. Kryzys gospodarczy w części przedsiębiorstw wpłynął na ograniczenie popytu, w części na przykład na zakłócenie łańcuchów dostaw.

Sytuacja ta miała szeroki wpływ na płynność finansową spółek i zwiększyła popularność stosowania instrumentów wspierających zarządzanie płynnością m.in. takich jak cash pooling, faktoring, faktoring odwrotny i inne. Ujęciu rachunkowemu i ujawnieniom w tym zakresie kapituła również poświęci część swojej uwagi.

Wzrost cen energii, surowców – wpłynął pośrednio na marżowość, albo zmobilizował przedsiębiorstwa do szukania rozwiązań optymalizacyjnych – zawierania umów PPA, inwestowania we własne źródła energii. Zdarzenia te miały istotny wpływ na sprawozdania finansowe: realizowano inwestycje, rozliczano ich finansowanie, pewne projekty są realizowane jako prace rozwojowe, część umów może być traktowana jako instrumenty finansowe itp. itd.

Po raz kolejny nie możemy mówić w tym roku o business as usual. Dlatego członkowie kapituły w tym roku szczególną uwagę zwrócą na to jak skutki obecnej sytuacji gospodarczej wpłynęły na wyniki finansowe spółek. Zwrócimy uwagę na precyzję opisu tego wpływu oraz czy, tam gdzie to możliwe, została przedstawiona analiza wrażliwości pozycji sprawozdania finansowego na te zmiany.

Kolejnym aspektem jest fakt, że mimo kryzysowej sytuacji świat bardzo się zmienia – część zdarzeń gospodarczych czy nowo stosowanych rozwiązań technologicznych nie miała szans znaleźć swojego odzwierciedlenia w przepisach rachunkowych albo w ich interpretacjach.

Przyjrzymy się temu, jak spółki podejdą do rachunkowości nowych rozwiązań technologicznych: inwestycji w rozwiązania chmurowe, nowoczesnych (np. opartych o personalizację) sposobów pozyskania klientów itp. W tych przypadkach zwrócimy uwagę również na precyzję opisania zastosowanej polityki rachunkowości.

Innym wątkiem, który zawsze przykuwał uwagę kapituły, jest dobrze opisany model biznesowy jednostki, opis źródeł uzyskiwania przychodów w szczególności, że sposoby prowadzenia działalności, kanały sprzedaży, sposoby pozyskiwania klientów zmieniają się regularnie nawet dla podmiotów działających w tym samym sektorze. Ważne, żeby czytelnik sprawozdania rozumiał, z jakich tytułów i działając w jaki sposób emitent osiąga wyniki finansowe.

 

Jakie są perspektywy rozwoju emitenta

prof. Monika Marcinkowska, Uniwersytet Łódzki, członek kapituły konkursu „The Best Annual Report”, przewodnicząca zespołu oceniającego sprawozdanie z działalności

Sprawozdanie z działalności to element raportu rocznego szczególnie ważny dla osób, które nie śledzą w ciągu roku dokonań danego podmiotu, jego raportów bieżących, nie znają niuansów działalności jego samego i branży, ale też dla osób, które nie mają głębokiej wiedzy fachowej w zakresie rachunkowości. Sprawozdanie to pozwala poznać istotę działalności spółki, otoczenia w jakim działa, czynników, które stoją za liczbami wyrażonymi w sprawozdaniu finansowym. Jest szczególnie istotne w przypadku podmiotów o szerokiej, zdywersyfikowanej działalności oraz przedsiębiorstw z branż, których dobre zrozumienie wymaga specjalistycznej wiedzy. Co istotne, samej spółce raportującej daje możliwość przedstawienia narracji o sobie – przedstawienia swojego modelu biznesowego, zasad funkcjonowania, pomysłu na rozwój. Pozwala nie tylko opisać wyniki operacyjne i finansowe działalności, ale także wyjaśnić ich przyczyny, omówić zależności, wskazać konsekwencje.

Dla osób podejmujących decyzje ważne są informacje prospektywne, możliwość prognozowania i ocenienia na podstawie raportu perspektyw dla danej spółki. Oceniając sprawozdanie z działalności za 2022 roku jurorzy konkursu „The Best Annual Report” zwrócą zatem szczególną uwagę na prezentację strategii i planów, ale też dotychczasowych wyników (ewentualnych ich trendów) oraz ryzyka związanego z samą spółką i jej otoczeniem.

Kwestiom ryzyka – zarówno finansowego, jak i niefinansowego – szczególnie bacznie się przyjrzymy. W tym obszarze duże znaczenie dla działalności i wyników w roku 2022 mogły mieć ryzyka makroekonomiczne i geopolityczne (zwłaszcza inwazja Rosji na Ukrainę), coraz większe znaczenie ma też ryzyko klimatyczne. Czynniki klimatyczne wymagają też szerszego ujęcia wśród ujawnień niefinansowych. Te aspekty są zbieżne z priorytetami w zakresie egzekwowania przepisów w odniesieniu do rocznych sprawozdań finansowych za rok 2022, wskazanymi przez Europejski Urząd Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych.

 

W jaki sposób emitent stosuje zalecenia DPSN

dr Krzysztof Grabowski, doradca ds. ładu korporacyjnego, członek kapituły konkursu „The Best Annual Report”, przewodniczący zespołu oceniającego oświadczenia o stosowaniu ładu korporacyjnego

Oświadczenie o stosowaniu ładu korporacyjnego, stanowiące integralną część sprawozdania z działalności, zawiera wiele informacji ważnych dla inwestorów. Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 20 kwietnia 2018 r. szczegółowo wylicza, jakież to informacje powinny się w nim znajdować wprost i w całości, bez odsyłania do innych części sprawozdania lub do innych dokumentów. Jednak samo przedstawienie tych informacji, choć jest formalnie wymagane, stanowi zaledwie podstawę oświadczenia, które – aby uzyskało rzeczywiście dobrą ocenę – należy rozbudować właśnie zgodnie z duchem ładu korporacyjnego.

Warto więc po raz kolejny przypomnieć ważny dokument, jakim jest Zalecenie Komisji Europejskiej 2014/208/UE z dnia 9 kwietnia 2014 r. w sprawie jakości sprawozdawczej dotyczącej ładu korporacyjnego (podejście „przestrzegaj lub wyjaśnij”), które wyjaśnia nie tylko to, w jaki sposób należy wyjaśniać odstępstwa od zaleceń stosowanego zbioru zasad, którym w przypadku spółek notowanych na rynku regulowanym GPW są Dobre Praktyki Spółek Notowanych 2021. Bowiem co najmniej tak samo ważne jest pokazanie, w jaki sposób te dobre praktyki są stosowane, tym bardziej, że nawet sama nazwa tego oświadczenia na to wyraźnie wskazuje: „oświadczenie o stosowaniu ładu korporacyjnego”.

Trzeba przy tym zwrócić uwagę, że w raporcie rocznym nie chodzi o to, by mechanicznie skopiować szczegółowy raport wymagany przez GPW, lecz by w sposób zwięzły, a przy tym jasny i zrozumiały dla akcjonariuszy wyjaśnić, w jaki sposób emitent stosuje zalecenia DPSN w odniesieniu do zagadnień mających największe znaczenie dla akcjonariuszy tej konkretnej spółki – jak to zostało określone w zaleceniu Komisji Europejskiej. Trzeba więc dobrze przemyśleć, jak przedstawić wymagane informacje w sposób umożliwiający akcjonariuszom uzyskanie pełnego obrazu ładu korporacyjnego w ich spółce.

 

Zwiększenie znaczenia informacji ESG w raportowaniu zintegrowanym

Milena Olszewska-Miszuris, FCCA, CFA, FSA Credential-holder, prezeska WM Advisory, Co-Chair 30% Club Poland, członek kapituły konkursu „The Best Annual Report” w kategorii raportów zintegrowanych

Raportowanie zintegrowane nie polega tylko na zestawieniu danych finansowych i niefinansowych. Zgodnie z Wytycznymi ds. Raportowania Zintegrowanego IIRC raport powinien pokazywać jak organizacja tworzy długoterminową wartość. Patrzenie na wartość nie ogranicza się tylko do kapitału finansowego czyli puli środków dostępnych dla organizacji, opisywanego w sprawozdaniach finansowych. Obejmuje ono również kapitał produkcyjny np. infrastrukturę i sprzęt, kapitał intelektualny, np. patenty, prawa autorskie, procedury, kapitał ludzki, np. kompetencje, doświadczenie, lojalność pracowników, kapitał społeczny np. reputację i społeczną licencję do działania oraz kapitał naturalny czyli odnawialne i nieodnawialne zasoby środowiskowe. Wszystkie te kapitały oraz zależności i procesy zachodzące między nimi, powinny być wykorzystane w opisie modelu biznesowego. Na efektywność tego modelu trzeba spojrzeć nie tylko w perspektywie krótko-terminowej, ale także średnio- i długo-terminowej. To strategiczne spojrzenie wymaga odpowiedniego systemu identyfikacji, szacowania i zarządzania ryzykami i możliwościami, gdyż szereg zewnętrznych i wewnętrznych czynników warunkuje budowanie lub niszczenie wartości. Ponadto, każdy biznes musi mieć swoje priorytety, tworząc zarówno strategię jak i raport zintegrowany warto zdawać sobie sprawę z tego kim są interesariusze spółki i jakie kwestie są dla nich istotne. Raportowanie to jest drogą, którą warto podążać. Krokiem w kierunku ulepszania raportów zintegrowanych jest udział w konkursie The Best Annual Report. Serdecznie zapraszam.

 

Zrozumieć powiązania pomiędzy wynagrodzeniem a osiągniętymi wynikami przez spółkę

Sławomir Jakszuk, radca prawny, partner w kancelarii Prof. Marek Wierzbowski i Partnerzy Adwokaci i Radcowie Prawni, członek kapituły Konkursu „The Best Annual Report”, przewodniczący zespołu oceniającego sprawozdania o wynagrodzeniach

Oceniając sprawozdania z wynagrodzeń za rok 2022 r. będziemy, oczywiście – jak zawsze do tej pory – wychodzić od oceny sposobów i jakości prezentacji oraz opisu danych, tj. czy prezentacja jest logiczna, uporządkowana, przyjazna dla czytelnika. Dotychczasowe doświadczenia w tym względzie są pozytywne, przynajmniej w aspekcie ogólnym, tj. w zakresie „opakowania” prezentowanych danych.

Jednocześnie jednak najczęstsze braki albo niedociągnięcia dotyczyły tego, jak emitenci spełniali art. 90d ust. 3 pkt 8 w zw. z ust. 2 Ustawy o ofercie, tj. jak realizowali obowiązek zawarcia w sprawozdaniu z wynagrodzeń informacji, w jaki sposób przyjęta w danej spółce polityka wynagrodzeń i jej konkretna realizacja w danym roku przyczyniają się do realizacji strategii biznesowej, długoterminowych interesów spółki oraz jej stabilności.

Wspomniane opisy są często zdawkowe i niejasne. Zdarza się, że sprawozdanie z wynagrodzeń rzeczywiście wskazuje dane cele spółki czy też całej grupy emitenta, dzieli je nawet między cele długo- i krótkoterminowe, ale jednocześnie nie wiąże ich zupełnie z polityką wynagrodzeń. Często mamy tu do czynienia jedynie z „przeklejką” z polityki wynagrodzeń tej części, która mówi, że Rada Nadzorcza w oparciu o takie czy inne kryteria waży wysokość wynagrodzeń, po czym dostajemy wyliczenia — bez jasnego opisu miar przypisanych realizacji danych celów, roli poszczególnych członków Zarządu w ich realizacji itd. W tym względzie, mimo brzmienia ustawy, nadal po macoszemu traktuje się też aspekty niefinansowe.

Rzutuje to następnie także na ocenę wykonania obowiązku z art. 90d ust. 4 Ustawy o ofercie, tj. na ocenę kompletności opisu przyznanych wynagrodzeń zmiennych. Siłą rzeczy ocena sposobu w jaki opisano wzajemne relacje pomiędzy zmiennymi składnikami wynagrodzenia danego członka Zarządu a poziomem realizacji krótko- czy długoterminowych wyników i celów spółki musi być surowa i niepełna, jeśli sam wpływ tych wyników i celów na politykę i jej wykonanie nie jest oczywisty.