Audytorzy bronią status quo

W tym tygodniu w Sejmie odbędą się kolejne posiedzenia podkomisji w sprawie zmian w ustawie o biegłych rewidentach. Emocje sięgają zenitu. Głos w sprawie zabrała Komisja Nadzoru Finansowego.

Branża niecierpliwie czeka na ostateczny kształt ustawy o biegłych rewidentach. Wydawało się, że konsensus został wypracowany, ale ostatnie propozycje diametralnie zmieniły sytuację. Najwięcej emocji wywołała możliwość wprowadzenia całkowitego zakazu świadczenia usług doradczych w audytowanych podmiotach. O opinię poprosiliśmy Komisję Nadzoru Finansowego. Uważa, że wykaz usług powinien zostać ograniczony w stosunku do propozycji zawartych w obecnym projekcie. Zaznacza jednocześnie, że popiera ograniczenie, a nie całkowity zakaz (więcej w ramce poniżej).

Doradcy kontra audytorzy

Z tą ostatnią propozycją wyszła grupa firm doradczych. Twierdzą, że pozwoli to na wyeliminowanie potencjalnego konfliktu interesów. Padają też argumenty poprawy sytuacji mniejszych audytorów kosztem tzw. wielkiej czwórki, czyli Deloitte, EY, KPMG i PwC. Te ostatnie wydają się mocno dyskusyjne, bo paradoksalnie mniejsze firmy audytorskie mogą ucierpieć najmocniej. – Wielka czwórka sobie poradzi i wypracuje takie mechanizmy, które pozwolą jej się odnaleźć w nowej rzeczywistości, a beneficjentem zakazu będzie przede wszystkim grupa firm doradczych – uważa Mirosław Kachniewski, prezes Stowarzyszenia Emitentów Giełdowych. Dodaje, że audyt stanie się droższy i gorszy.

Doradcy ripostują. – Nie rozumiem, dlaczego miałyby wzrosnąć koszty badań. Proponowane zmiany nikogo nie eliminują z rynku, liczba podmiotów zajmujących się doradztwem i audytem nie ulegnie zmianie – mówi Andrzej Puncewicz, partner w Crido Taxand.

Kto zarabia na doradztwie

Rozwiązania zapisane w rozporządzeniu i projekcie ustawy ograniczają rodzaj usług i wprowadzają 50-proc. limit na wynagrodzenie z tego tytułu w stosunku do wynagrodzenia za badanie. Wymagają też, aby usługi nie miały bezpośrednio istotnego wpływu na sprawozdanie.

– Jednak przede wszystkim wymagają zatwierdzenia przez komitet audytowy. Dalsze ograniczenie uniemożliwiłoby świadczenie usług nienaruszających niezależności firmy audytorskiej, które najefektywniej mógłby wykonywać biegły rewident – podkreśla Jarosław Dac, partner w dziale audytu EY. Ocenia, że spowodowałoby to podwyższenie kosztów usług doradczych, a firmom audytorskim, szczególnie mniejszym, bardzo utrudniłoby budowanie specjalistycznych kompetencji. – Takie rozwiązanie byłoby bardzo korzystne dla międzynarodowych sieci firm doradztwa podatkowego. Jednocześnie miałoby negatywny wpływ na cały rynek biegłych rewidentów – uważa. Obala mit, jakoby firmy audytorskie w Polsce świadczyły wszystkim swoim klientom audytowym usługi doradcze na ogromną skalę. W wielu przypadkach w ogóle nie świadczą takich usług. – Z kolei w największych podmiotach notowanych na giełdzie średnie wynagrodzenie za usługi niezwiązane z badaniem sprawozdań finansowych nie przekracza 20 proc. wynagrodzenia z tytułu badania – wskazuje Dac.

Kiedy należy spodziewać się ostatecznego kształtu ustawy? – Po dwóch latach negocjacji i konsensusu wydawało mi się, że będę w stanie odpowiedzieć na to pytanie. Dziś, po intensywnym lobbingu firm doradztwa podatkowego, nie wiem – mówi Andre Helin, prezes BDO. Podkreśla, że Polska chce wprowadzić najbardziej rygorystyczne zasady w UE dla firm audytorskich. – To nielogiczne. Polska ma dobre tradycje w działaniu rynku audytorskiego i żadnego skandalu finansowego z udziałem biegłych. To tak jakbyśmy budowali więzienia, nie mając przestępców – reasumuje.

Krytycznie pomysł oceniają też inni gracze. – Moim zdaniem stracą na tym audytorzy i ich klienci – uważa Grzegorz Skałecki, prezes Premium Audyt. Z kolei Radosław Gumułka, szef Grupy Gumułka (jest zarówno biegłym rewidentem, jak i doradcą podatkowym), podkreśla, że lobbowany obecnie zakaz doprowadzi do zantagonizowania biegłego rewidenta w stosunku do audytowanego podmiotu. – Nie tyle więc zwiększy się bezstronność i niezależność, ile raczej doprowadzi to do traktowania audytora jako przeciwnika – przestrzega.

[email protected]

Opinie

Krzysztof Burnos, prezes Krajowej Rady Biegłych Rewidentów

Przyjęcie całkowitego zakazu świadczenia innych usług w audytowanych podmiotach przyniosłoby skutki dokładnie odwrotne do zakładanych. Umocni się pozycja największych firm, osłabi małych i średnich. Wzrośnie rola doradców podatkowych, których działalności przygląda się bacznie Komisja Europejska. Wszystkie ryzyka, o których mówią lobbyści doradców podatkowych, są hipotetyczne. Nie ma i nie było takich przypadków w Polsce. KNF powołuje więc do życia rzeczywistość, której nie ma. Biegli rewidenci doskonale wiedzą, gdzie są granice ich doradztwa. Czarna lista to tylko jedno z narzędzi, jest kodeks etyki, który działa bardzo dobrze. Dlaczego cała Europa to rozumie, a polski nadzorca chce iść dokładnie pod prąd europejskiej reformy audytu i osłabić, a w wielu przypadkach zniszczyć, dorobek ćwierćwiecza profesji biegłych rewidentów?

Jacek Barszczewski, Departament Komunikacji Społecznej Komisji Nadzoru Finansowego

Według KNF wykaz usług, które mogłyby być świadczone przez firmy audytorskie na rzecz badanych podmiotów, powinien zostać ograniczony w stosunku do propozycji zawartych w projekcie ustawy, który obecnie jest przedmiotem prac w Sejmie. KNF w swoich dotychczasowych stanowiskach odnoszących się do treści projektu ustawy konsekwentnie kwestionowała zasadność dopuszczenia przez ustawodawcę warunkowego świadczenia przez firmę audytorską usług zabronionych na rzecz badanej jednostki zainteresowania publicznego w zakresie obliczania podatków, w tym odroczonego podatku dochodowego, a także świadczenia usług w zakresie wyceny, w tym wyceny dokonywanej w związku z usługami aktuarialnymi.