Będziemy rozwijać polskie start-upy - Maciej Ćwikiewicz, wiceprezes zarządu PFR Ventures

Gościem Andrzeja Steca w #PROSTOzPARKIETU był Maciej Ćwikiewicz, wiceprezes zarządu PFR Ventures

Jak wygląda działalność inwestycyjna polskiego funduszu rozwoju PFR Ventures?

Oferujemy systemowe finansowanie niezależnym funduszom venture capital na rozwój start-upów. Uruchomiliśmy niedawno duży program Starter, dysponujący kwotą ponad 750 mln zł z przeznaczeniem na inwestycje właśnie w najbardziej obiecujące przedsięwzięcia w początkowej fazie rozwoju. W najbliższych tygodniach planujemy uruchomienie dwóch kolejnych programów. Pierwszy z nich o nazwie Biznest, którego celem będzie stworzenie sieci „aniołów biznesu". Celem drugiego z programów CVC (Corporate Venture Capital) będzie z kolei aktywizowanie dużych przedsiębiorstw do współpracy z innowacyjnymi firmami z sektora MŚP.

Do kogo adresowany jest program Starter?

W tym programie skupiamy się na firmach, które dopiero wystartowały. Jest to najwcześniejsza faza działalności, w której z reguły większość przedsięwzięć biznesowych nie generuje jeszcze przychodów, a jednocześnie potrzeby kapitałowe związane z inwestycjami są dość duże. Zwykle są to bardzo małe organizacje składające się z co najwyżej kilku osób z ciekawymi pomysłami na biznes. By je zrealizować, potrzebują kapitału, np. na sprzęt czy niezbędne oprogramowanie. Dlatego są zmuszone szukać inwestorów chętnych wyłożyć kapitał na ciekawe projekty. Program Starter będzie się starał wypełnić tę lukę na rynku.

Jak w praktyce działa PFR Ventures?

Działamy w formule funduszu funduszy, co oznacza, że konstrukcja takiego funduszu opiera się na kilkunastu mniejszych funduszach, którymi będą zarządzać niezależne od siebie zespoły zarządzających. Większą część pieniędzy ma wyłożyć PFR, a resztę strona prywatna transakcji, co wymusi podejmowanie decyzji na zasadach rynkowych. Z zamian za wyłożenie własnego kapitału fundusze będą miały zapewniony sowity udziału w zyskach. Rolą naszą, czyli PFR Ventures, jest wybór najlepszych zespołów zarządzających.

Jakie jest zainteresowanie ze strony inwestorów?

Do udziału w programie Starter zgłosiło się kilkadziesiąt podmiotów, które zadeklarowały, że razem z PFR zainwestują w start-upy nawet ponad 3 mld zł, co stanowi dużo powyżej zakładanych 750 mln zł. Liczymy, że z tego grona będziemy w stanie wyłonić kilka lub kilkanaście zespołów zarządzających. Będą to niezależne od PFR zespoły, które będą inwestowały na własne konto.

Czy znane są już przedsięwzięcia, w jakie poszczególne zespoły będą mogły inwestować?

W ramach naboru zespoły ubiegające się o udział w programie musiały przedstawić tzw. pipeline, czyli listę projektów inwestycyjnych, przy czym zauważyliśmy, że część projektów się pokrywa. Zakładamy, że niedługo po podpisaniu umów z wyłonionymi zespołami środki popłyną do wybranych start-upów.

Jakie pomysły dominują, jeśli chodzi o profil działalności start-upów?

Dominują projekty, które opierają się na nowych technologiach, czy to jeśli chodzi o rozwiązania informatyczne, czy działalność internetową. Jednocześnie pojawia się coraz więcej innowacyjnych projektów z branży biomedycznej czy finansowej.

W jaki sposób będziecie rozliczać fundusze z podjętych decyzji inwestycyjnych? Czy jest przewidziany jakiś horyzont inwestycyjny dla tych inwestycji?

Zakładamy, że w pierwszych czterech latach będą one głównie inwestowały. Z kolei kolejne cztery lata będą okresem wychodzenia z inwestycji i realizacji ewentualnych zysków. Warto przy tym zaznaczyć, że PFR nie będzie miał wpływu na politykę inwestycyjną zespołów zarządzających. Przykładowo, jeśli znajdzie się jakiś fundusz skłonny zainwestować w komercyjne loty na Księżyc, nie będziemy ingerować w jego decyzję.

Czy w grę wchodzą wyłącznie rodzime start-upy, czy też możliwe będzie zainwestowanie w ciekawe zagraniczne przedsięwzięcie, np. zza naszej wschodniej granicy?

Wprawdzie środki z puli publicznej przeznaczone na program będą pochodzić z funduszy unijnych, ale dopuszczamy w zakresie nieprzekraczającym 10 proc. portfela inwestycyjnego inwestycje w podmioty z siedzibą zlokalizowaną poza naszym krajem. Chcemy w ten sposób umożliwić zarządzającym pozyskiwanie start-upów także z rynków ościennych.

Jak będzie wyglądało wyjście z takich inwestycji za kilka lat, gdy poszczególne start-upy rozwiną skrzydła? Czy kolejnym krokiem może być dla nich GPW lub NewConnect?

W przypadku niektórych projektów liczymy się z takim scenariuszem, że wyjście funduszy może odbywać się na pośrednictwem giełdy, nie wyłączając notowań na rynkach zagranicznych. Innym sposobem może być sprzedaż całej firmy inwestorowi strategicznemu. Zwykle jednak jest tak, że założyciele takiej firmy chcą pozostać w spółce i nie przewidują sprzedaży swoich udziałów, ale wychodzą inwestorzy finansowi, a na ich miejsce wchodzą nowi, co nierzadko dzieje się przez giełdę, gdzie do akcjonariatu wchodzą TFI czy OFE.

Czy może pan przedstawić szerzej istotę działania programu Biznest?

Zadaniem tego programu jest aktywizowanie tzw. aniołów biznesu. Ich rola będzie polegała na poszukiwaniu ciekawych spółek. Same inwestycje będą z kolei w połowie inwestowane ze środków PFR, a resztę wyłoży inwestor. Udział tzw. aniołów biznesu jest o tyle istotny, że z reguły, w przeciwieństwie do pasywnych inwestorów finansowych, aktywnie angażują się w samą inwestycję i dostarczają tzw. smart money, czyli dzielą się swoim doświadczeniem. Aniołem biznesu w tym programie będzie mógł zostać każdy posiadający nadwyżki finansowe oraz deklarujący aktywny udział w rozwijaniu projektów inwestycyjnych.