Wielka rynkowa zmienność wyzwaniem także dla ETF-ów

Wyceny rynkowe notowanych na warszawskim parkiecie funduszy pasywnych potrafią wyraźnie odbiegać od tego co się dzieje z instrumentami bazowymi. Gdzie leży problem?

Notowane na warszawskiej giełdzie fundusze ETF przeszły w ostatnim czasie prawdziwy chrzest bojowy. Ich wyceny rynkowe co do zasady powinny odzwierciedlać ruchy indeksów bazowych. W czasie wielkiej zmienności na parkiecie, z którą mieliśmy do czynienia w ostatnich dniach, nie zawsze się to jednak udawało. Różnice w wycenie rynkowej funduszy i indeksów bazowych potrafiły być znaczące.

Kluczowa rola animatora

Problem ten dotknął zarówno funduszy ETF autorstwa Beta Securities, jak i tych wypuszczonych przez Lyxor Asset Management.

W przypadku tych pierwszych kłopot pojawiał się przede wszystkim na zamknięciu notowań. Szczególnie wyraźnie było to widać w dniu największej giełdowej przeceny, kiedy indeks WIG20TR stracił na wartości 13,3 proc. Fundusz Beta Securities, który ma naśladować jego ruchy stracił tego dnia „tylko" 3 proc. Warto jednak zwrócić uwagę, że przez większą część notowań poruszał się on zgodnie z indeksem bazowym.

– Praprzyczyną były problemy wynikające z zawieszenia kontraktu futures na WIG20, a w rezultacie kłopoty z zabezpieczeniem pozycji i brak market makera na zamknięciu. Trudno się zresztą temu dziwić, bo sesja była absolutnie wyjątkowa. Transakcja kupna na zamknięciu, złożona zleceniem PKC nie spotkała ofert po stronie sprzedaży i zawisła na widełkach dynamicznych. Została niestety odblokowana przez GPW, ale cena równowagi była znacznie powyżej ceny teoretycznej certyfikatów funduszu – tłumaczył ostatnio „Parkietowi" zachowanie funduszu Robert Sochacki, członek zarządu Beta Securities. Te nadzwyczajne ruchy są później korygowane na kolejnych sesjach i tym samym różnice w wycenach są niwelowane w dłuższym terminie.

Nieco inaczej wygląda sytuacja w przypadku funduszy ETF autorstwa firmy Lyxor. Tutaj problemy z wyceną rynkową są większe i pojawiają się nie tylko na zamknięciu, ale także i w trakcie sesji. Przez to rozjazd między tym, jak zachowuje się indeks bazowy (WIG20TR), a fundusz go odwzorowujący są jeszcze większe i dochodzi do absurdalnych sytuacji.

W ciągu ostatniego tygodnia rynkowa wycena ETF Lyxora spadła o około 8 proc. podczas, gdy indeks urósł ponad 8 proc.

– W przypadków funduszy ETF notowanych na warszawskiej giełdzie należy zwrócić uwagę, że mimo dużych zmian na rynku ich wyceny księgowe dobrze odwzorowują zachowanie indeksów. Problem jest natomiast z ich wyceną rynkową – zwraca uwagę Tomasz Miziołek, ekspert rynku ETF, twórca portalu etf.com.pl. Jak dodaje wpływ na to ma działalność animatora, który zapewnia zlecenia kupna i sprzedaży. – Jeśli te działania są skuteczne to różnice są niewielkie. Faktycznie na naszym rynku mieliśmy problem z wyceną rynkową w ostatnim czasie. W przypadku funduszy autorstwa Beta Securities problem pojawił się jedynie na zamknięciu notowań, kiedy to animator nie był już aktywny. Jeśli zaś chodzi o fundusze Lyxor, to animator był nieobecny także w trakcie trwania sesji, stąd też notowania funduszu ETF odbiegały od zachowania samego indeksu bazowego – dodaje Miziołek.

– Z niewiadomych przyczyn na rynku giełdowym tego ETF-a brakuje animatora funduszu. Z tego powodu na rynku występuje zauważalny brak płynności, a transakcje zachodzą jedynie pomiędzy inwestorami, którzy z każdą taką transakcją coraz bardziej oddalają się od bieżącej wartości księgowej tytułów funduszu ETF, spadającej wraz z poziomem indeksu. Porównanie cen transakcyjnych funduszu z indeksem bazowym wygląda wręcz nierealnie – wskazywał ostatnio w materiale poświęconym wycenom funduszy ETF Dawid Bąbol, zarządzający funduszami Beta ETF w AgioFunds TFI.

Globalny problem

Przykład funduszu, który jest notowany w Warszawie, a za którym stoi Lyxor jest rynkową anomalią, ale jak zauważa Tomasz Miziołek problemy z wyceną rynkową ETF – ów nie dotyczy tylko naszego rynku.

– W czasach bezprecedensowej zmienności na rynkach giełdowych będą pojawiały się problemy z wyceną rynkową funduszy ETF. Zaobserwować to można ostatnio na całym świecie i dotyczy także największych dostawców funduszy ETF, a zwłaszcza dostawców dłużnych ETF-ów – wskazuje ekspert.