#WykresDnia: Kryzys w Afganistanie

Talibowie wyznaczyli nieznanego urzędnika na stanowisko prezesa banku centralnego, gdy pojawiają się oznaki kryzysu finansowego w Afganistanie, kiedy w bankomatach kończą się pieniądze, a ceny podstawowych towarów gwałtownie rosną.

twitter.com

Mohammad Idris, który stał na czele talibskiej komisji ekonomicznej, „rozwiąże nadciągające problemy bankowe i problemy ludzi" jako szef Da Afghanistan Bank, powiedział rzecznik talibów Zabihullah Mujahed na Twitterze. Niewiele wiadomo o Idrisie, w tym o jego wykształceniu i kwalifikacjach zawodowych w zakresie polityki pieniężnej, walutowej i bankowej.

Komisja ekonomiczna przez ostatnie 20 lat działała w cieniu. Jej działalność obejmowała rzekomo zbieranie nielegalnych podatków od przedsiębiorstw i rolników w celu sfinansowania walk grupy bojowników. Chociaż Idris nie miał profilu publicznego poza ruchem ani formalnego szkolenia finansowego ani wyższego wykształcenia, był szefem sekcji finansowej ruchu i szanowany za swoją wiedzę, powiedział wysoki rangą przywódca talibów.

- Jest wielu ludzi, którzy byli nieznani światu, ale zajmowali kluczowe stanowiska i mieli wielki wkład. Haji Idris jest wśród nich – powiedział. - Nie studiował religioznawstwa, ale był ekspertem w sprawach finansowych".

Afgańscy pożyczkodawcy prawdopodobnie będą potrzebować wsparcia banku centralnego, aby zarządzać płynnością afgańską i dolarową po ponownym otwarciu, powiedział afgański bankier, który poprosił o zachowanie anonimowości.

- Jeśli ta niepewność pozostanie, klienci wycofają więcej środków, a banki będą potrzebowały większego wsparcia ze strony (banku centralnego) – powiedział bankier, odnosząc się do wypłat w bezpośrednim okresie poprzedzającym zamknięcie banków.

Nominacja, która nastąpiła, gdy Iran wznowił eksport paliw do Afganistanu, pojawia się w obliczu coraz ostrzejszych problemów gospodarczych, z nieopłacanymi pracownikami rządowymi, zamknięciem wielu firm i rosnącą presją na ceny podstawowych produktów, w tym żywności i paliwa. Ponieważ wielu wyższych urzędników i inne osoby związane z rządem wspieranym przez Zachód ukrywa się lub przebywa na wygnaniu, talibowie próbują przekonać specjalistów i ekspertów technicznych do powrotu do pracy, aby postawić gospodarkę na nogi.

W Afganistanie ceny podstawowych produktów spożywczych, takich jak mąka i olej, wzrosły w ciągu ostatniego tygodnia nawet o 35 proc. Banki, apteki i drogerie w całym Kabulu są w większości zamknięte. W stolicy ulice są teraz puste. Mujahed powiedział, że bojownicy talibów patrolują całe miasto, aby zapewnić bezpieczeństwo.

Były szef banku centralnego Ajmal Ahmady powiedział w wywiadzie dla podcastu Bloomberga Odd Lots, że Afganistan kierowany przez talibów stoi w obliczu serii wstrząsów, które prawdopodobnie doprowadzą do osłabienia waluty, szybszej inflacji i kontroli kapitału. Absolwent Harvardu uciekł z kraju po podobnych decyzjach kilku innych urzędników, w tym byłego prezydenta Ashrafa Ghaniego, gdy bojownicy wkroczyli do Kabulu 15 sierpnia.

Banki zamknęły się wkrótce po tym, jak bojownicy przejęli kontrolę i od tego czasu w bankomatach stale kończą się pieniądze. Afghani osiągnęli w zeszłym tygodniu rekordowo niski poziom. - Mamy pieniądze, ale wciąż jesteśmy tak biedni, że umieramy. Już trzeci dzień kończy nam się gotówka – powiedział Mustafa Haqbeen, mieszkaniec Kabulu i trener języka angielskiego w prywatnym centrum korepetycji, które na razie jest zamknięte. - Nawet biura Western Union są zamknięte w Kabulu. Ceny żywności nigdy nie były wyższe. Dusimy się – dodał.

Banki zaczną działać jutro lub pojutrze – powiedział w rozmowie telefonicznej rzecznik ministerstwa finansów Mohammad Rafi Tabe. Chociaż minister finansów opuścił Afganistan przed upadkiem Kabulu, ministerstwo wróciło do pracy i wszyscy jego pracownicy pozostaną na tych samych stanowiskach, co przed przejęciem władzy przez talibów, dodał Tabe.

Afghani spadło, ponieważ dwie główne amerykańskie firmy przekazów pieniężnych zawiesiły płatności do kraju. W zeszłym tygodniu Międzynarodowy Fundusz Walutowy poinformował, że talibowie nie mają dostępu do aktywów rezerwowych o wartości około 500 milionów dolarów. Afganistan funkcjonuje przede wszystkim jako gospodarka gotówkowa, ale afgańska, krajowa waluta, nie jest akceptowana w handlu transgranicznym, podczas gdy nieformalny system transferowy znany jako hawala nie działa wydajnie w nowoczesnym środowisku finansowym.

Jedną z opcji dla finansowego dobrobytu talibów może być kryptowaluta. Firma Chainalysis, zajmująca się danymi blockchain, umieściła Afganistan na 20. miejscu ze 154 krajów pod względem ogólnej adopcji kryptowalut. W zeszłym roku Afganistan w ogóle nie znalazł się w rankingu ze względu na prawie nieistniejącą obecność kryptowalut.

Nie jest jasne, czy talibowie używają kryptowaluty, ale zasób cyfrowy może być sposobem na obejście sankcji finansowych ze strony społeczności światowej. Korea Północna, która od lat była przedmiotem sankcji, podobno polegała na kryptowalutach, aby ominąć globalne ograniczenia nałożone na jej gospodarkę i została oskarżona o włamywanie się na giełdy kryptowalut w celu zdobycia większej liczby aktywów cyfrowych.

Tymczasem Chiny zasugerowały zwiększenie pomocy finansowej dla Afganistanu mówiąc, że odegrają „pozytywną rolę" we pomocy spustoszonemu wojną krajowi w obliczu globalnego sprzeciwu, by wstrzymać finansowanie Kabulu, dopóki afgańska grupa bojowników nie zmodyfikuje swojej twardej polityki religijnej.

W swoim briefingu medialnym w poniedziałek rzecznik chińskiego MSZ Wang Wenbin uderzył w USA, mówiąc, że są one „głównym sprawcą" kryzysu afgańskiego, a Waszyngton nie może odejść, nie robiąc nic na rzecz odbudowy Afganistanu.