#WykresDnia: Prezydent obiecuje, inflacja rośnie

Prezydent Erdogan obiecuje zduszenie inflacji. A jak wysoka jest inflacja w Turcji? Zależy, kogo się zapyta.

parkiet.com

Prezydent Tayyip Erdogan obiecał w środę okiełznać rosnącą inflację w Turcji, która w zeszłym miesiącu osiągnęła 36%, ale ekonomiści przewidują, że może ona iść znacznie wyżej, wywierając dalszą presję na osłabioną lirę. Straciła ona w 2021 r. 44 proc. swojej wartości, co było najgorszym wynikiem od prawie dwóch dekad Erdogana u władzy. PO południu kurs wynosił 13,31 wobec dolara, w porównaniu z wtorkowym zamknięciem na poziomie 13,8. Wcześniej w środę wzrósł o 4,7 proc. do 13,15, co jest najsilniejszym poziomem od ponad tygodnia, choć nie było od razu jasne, dlaczego tak bardzo lira się umocniła.

Po części dzięki kosztownym interwencjom państwa na rynku walutowym i środkom rządowym, które pomogły złagodzić poważny kryzys w zeszłym miesiącu, lira w dużej mierze utrzymywała się w przedziale 13,7-13,94 od zeszłego czwartku.

Przemawiając w parlamencie Erdogan powiedział, że Turcja chroni swoją gospodarkę przed tak zwanymi atakami i przejęła kontrolę nad „obcymi narzędziami finansowymi, które mogą zakłócić system finansowy". „Puchnąca inflacja nie jest zgodna z realiami naszego kraju", powiedział Erdogan dodając, że działania rządu wkrótce złagodzą ciężar „niesprawiedliwych" podwyżek cen.

Pod presją Erdogana, który dąży do wyższego wzrostu poprzez zwiększenie produkcji i eksportu, bank centralny od września obniżył swoją stopę procentową o 500 punktów bazowych do 14 proc. Kolejne posiedzenie w sprawie ustalania stawek odbędzie się 20 stycznia.

A ile naprawdę wynosi inflacja? Dane rządowe mówią, że w grudniu przekroczyła 36 proc., ale niektórzy uważają, że liczba ta jest daleka od prawdy.

– Niektóre rzeczy nie wzrosły tak bardzo, jak inne, ponieważ ich produkcja utrzymała się, ale inne, zwłaszcza najczęściej kupowane tutaj przedmioty, wzrosły bardziej – powiedział agencji Al Jazeera Selamet, właściciel stoiska w dzielnicy Balat w Stambule. Dodal, że ceny popularnych produktów, w tym ziemniaków, cebuli, bakłażana, zielonej fasoli i innych warzyw, wzrosły o ponad 50 proc.

Jedzenie nie jest jedyną rzeczą, która zabiera większą część dochodów jego klientom. Agencja rządowa, której zadaniem jest śledzenie inflacji – Turecki Instytut Statystyczny (znany również jako TUIK lub TurkStat) – poinformowała, że indeks cen towarów i usług konsumpcyjnych (CPI), który mierzy zmiany cen koszyka powszechnie kupowanych towarów i usług, poszybował w górę o ponad 36 proc. w zeszłym miesiącu w porównaniu do roku temu. To największy skok inflacji od prawie 20 lat. Ale Selamet uważa, że ??nawet ta liczba nie docenia powagi presji cen, która wywierana jest na niego i jego klientów. – Oni [TurkStat] muszą wybierać, które produkty zawierają lub na które rynki udają się, aby uzyskać rekordowe ceny – powiedział Selamet. – Są w końcu departamentem rządowym, a jeśli mówią, że inflacja jest znacznie wyższa, rząd musiałby również płacić wyższe pensje i emerytury. To, czego naprawdę potrzebujemy, to ktoś inny, kto wymyśli właściwą miarę inflacji – dodał.

Goldman Sachs spodziewa się, że roczna inflacja przekroczy 40 proc. w styczniu, po czym może przekroczyć 50 proc. i pozostać na wysokim poziomie do końca roku, kiedy efekt bazy obniżyłby ją do około 33 proc.

„Głęboko ujemne stopy realne i wysoki poziom wzrostu kredytów prawdopodobnie utrzymają inflację na wysokim poziomie i nadal będą wywierać presję na lirę" – napisali analitycy banku z Wall Street.

Według obliczeń ENAGroup, roczna stopa inflacji w Turcji wyniosła w grudniu 82,81 procent – ??ponad dwukrotnie więcej niż oficjalna stopa. Steve H. Hanke, amerykański ekonomista specjalizujący się w gospodarce międzynarodowej, w szczególności w polityce monetarnej, obecnie profesor ekonomii stosowanej na Johns Hopkins University, szacuje  inflację w Turcji na poziomie 97,17 proc. rocznie, prawie trzykrotnie wyższym niż oficjalna stopa z grudnia 2021 r. ogłoszona przez TurkStat. Pesymistami są również sami Turcy. Badanie MetroPoll pokazało, że ponad 90 proc. respondentów uważa, że ??roczna inflacja wynosi co najmniej 50 proc. lub więcej. Ponad 60 proc. respondentów szacuje ja na 100 proc. lub więcej.