Trudny start III filaru
Jutro wchodzi w życie znowelizowana ustawa o pracowniczych programach emerytalnych. Przedstawiciele firm od ponad roku przygotowujących się do zarządzania programami mają nadzieję, że pomimo niedoskonałości zapisów ustawy, przyczyni się ona do rozwoju III filaru.? Reforma systemu emerytalnego oparta jest na współdziałaniu trzech filarów. Tylko zatem oszczędzanie we wszystkich filarach jednocześnie ma zapewnić po przejściu na emeryturę utrzymanie poziomu świadczeń zbliżonego do wcześniejszych dochodów. Zadaniem I i II filaru jest bowiem zgromadzenie takiej wysokości środków, które zapewnią przyzwoite minimum konieczne do utrzymania. Szacuje się, że od średniego wynagrodzenia stopa zastąpienia będzie wynosić jedynie 55% ? zaznacza Tomasz Bańkowski, prezes zarządu Stowarzyszenia Towarzystw Funduszy Inwestycyjnych.Zatem zdaniem STFI, z uwagi na znaczenie III filaru zachęty jedynie w postaci obniżenia podstawy naliczania składek na ubezpieczenia społeczne (maksymalnie do 7%) są zbyt słabe. Lepszym rozwiązaniem byłoby wprowadzenie ulg podatkowych, co jest praktyką powszechnie stosowaną w krajach Unii Europejskiej. Ustawodawcy i przedstawiciele rządu zgodnie jednak twierdzą, że obecnie państwa nie stać na wprowadzenie dodatkowych ulg. Podkreślają, że wprawdzie wpłacana składka jest opodatkowana, ale wypłacane świadczenie nie. Następuje więc przesunięcie zwolnienia podatkowego w czasie. Również pracodawcy, którzy zobowiązani zostali do fundowania PPE, nie mają zachęt do ich tworzenia. Co więcej, nadal wątpliwości budzi kwestia, czy pracodawca może składkę wpłacaną na PPE zaliczyć do swoich kosztów uzyskania przychodów. Ministerstwo Finansów jest temu przeciwne, ale sprawa nie została jeszcze do końca wyjaśniona. Dla pracodawców utworzenie PPE jest więc jedynie sprawą kształtowania ich polityki socjalnej i płacowej, która przyczyni się do tworzenia dobrego wizerunku firmy. Zdaniem Tomasza Bańkowskiego, w praktyce okaże się zapewne, że PPE tworzyć będą głównie firmy działające w tych rejonach, gdzie konkurencja zabiega o wysoko wyspecjalizowanych pracowników. Coraz częściej pojawia się również opinia, że pracodawcy będą wprawdzie chętnie wprowadzać nowoczesne formy dodatkowych wynagrodzeń, ale unikając umów grupowych. Nie posiadając bezpośrednich zachęt nadal dla zwiększenia wynagrodzenia chętnie wykorzystywać będą np. fundusze socjalne, mieszkaniowe.
Plusy nowelizacji ustawy o PPE? składka podstawowa finansowana jest przez pracodawcę, co powinno zaowocować większym zainteresowaniem PPE? prawo uczestnictwa w PPE przysługuje pracownikowi, który jest zatrudniony u danego pracodawcy nie krócej niż 3 miesiące (bez względu na wiek), zatem program będzie dostępny dla większego grona pracowników? wnoszenie akcji pracowniczych do Pracowniczego Funduszu Emerytalnego jest dobrowolne, co prawdopodobnie zwiększy zainteresowanie tą formą PPE? wycofanie składki dodatkowej jest niemożliwe, co może z jednej strony zniechęcić pracowników do wnoszenia składki dodatkowej, a z drugiej ? zwiększyć zainteresowanie indywidualnym oszczędzaniem w tym w funduszach inwestycyjnych? dopuszczona jest zmiana formy PPE, co może zwiększyć elastyczność programów? umowa z podmiotem zarządzającym środkami może być wypowiedziana, zatem lepiej zostaną zbezpieczone interesy pracodawcy i pracowników? fundusz inwestycyjny może być zmieniony przez przeniesienie środków do innego funduszu w ramach jednego PPE, co zwiększy elastyczność programu poprzez możliwość wywierania wpływu na politykę inwestycyjną zainwestowanych środków oraz umożliwi dostosowanie funduszu do indywidualnych potrzeb uczestników, np. z uwagi na ich wiek? pracodawca nie może być wskazany jako uposażony do wypłaty świadczenia, a więc chronione są interesy pracowników; w razie śmierci uczestnika zgromadzone środki trafiają do rodziny, a nie do pracodawcy organizującego program? dotychczasowe programy mogą być przekształcone w dobrowolna formę PPE, a zgromadzone , jako składki podstawowe, mogą być przeniesione; wypełnia to dotychczasową lukę prawną, gdyż nie było zakazu, ale też nie były określone zasady przeniesienia środków.
A.G.
