Co lepsze aktywa

Jestem winien Państwu jedno wyjaśnienie. Przed tygodniem (PARKIET nr 100 z 27-29 maja) przedstawiłem sposoby działania akwizytorów pozyskujących członków dla wybranych funduszy emerytalnych, w tym ? w szczególności ? dla Familii. Sugerowałem, że większość akwizytorów przeszła do tego PTE z innych funduszy. Tymczasem dużą część wykwalifikowanej kadry towarzystwo otrzymało od jednego ze swoich głównych akcjonariuszy ? jednej z notowanych na giełdzie firm ubezpieczeniowych.

Firma ta znajduje się obecnie w bardzo trudnej sytuacji (ma ujemne kapitały własne) i jej przeżycie związane jest z kolejnymi dopłatami czynionymi przez głównych udziałowców. Powszechnie uważa się, że przyczyną tak dramatycznej sytuacji była zła kalkulacja składek w ubezpieczeniach komunikacyjnych. Ja sądzę, że dużo ważniejszym czynnikiem mogła być jej kadra. Jeżeli w niektórych miastach ?klonowano? ludzi, dlaczego nie można było ?klonować? samochodów?OFE Familia chwali się podpisaniem umów z 50 tys. klientów. Z tego niecałe 10 tys. opłaca składki. 10 tys. umów już zostało zakwestionowanych, bowiem zostały sfałszowane lub podpisano je z nieistniejącymi osobami. Kolejnych 30 tys. zostało zawartych przez akwizytorów, którzy podpisali te zakwestionowane umowy. Z dużą dozą prawdopodobieństwa można więc powątpiewać w ich autentyczność. Cóż mogą robić władze funduszu, które dopuściły do takiej sytuacji? I nie weryfikowały w porę pracy swoich współpracowników??Żądło? po polskuGłówni właściciele Familii powinni kupić kasetę wideo ze znakomitym filmem ?Żądło?. Działa sobie OFE, który podpisał umowy z dostatecznie dużą liczbą członków. Za każdego z nich wypłacono znaczne prowizje i premie. Fundusz działa, tylko na jego konto wpływa za mało składek (interesujące jest to, że fundusz nie musi na bieżąco o tym informować ? i jako jeden z dwóch funkcjonujących na naszym rynku nie robi tego). Zaniepokojonym właścicielom tłumaczy się, że wszystkiemu winien jest ZUS. To przez powszechnie znany bałagan w tej instytucji składki nie chcą szerokim strumieniem napływać na konto. Na wszelki wypadek wysyłane są kolejne pisma monitujące. Czas upływa, a pieniądze wypływają.Teraz planowane jest podwyższenie kapitału akcyjnego ubezpieczyciela i najważniejszą rzeczą jest przekonanie właścicieli, by jeszcze dołożyli pieniędzy. Zapewne w tym celu PTE pokazuje, jak znakomicie zarządza aktywami. Notowania jednostki rozrachunkowej OFE Familia w ostatnim czasie stały się tematem wielu analiz i dociekań. Nikt tak dobrze nie zarządzał portfelem. Jedną z przypuszczalnych metod stosowanych w tych operacjach było wykorzystanie podmiotu z zewnątrz. Najlepiej jakiejś spółki ? nazwijmy ją Contour.Znikający doradcaPod koniec września ub.r. władze PTE Familia zleciły tej spółce ?Opracowanie komputerowego modelu projekcji wyników finansowych OFE oraz PTE zarządzającego tym funduszem?. Wykonawca miał tydzień na wykonanie tej pracy i zgodnie z umową otrzymał za nią 30 tys. zł netto. Na początku października zlecono ?Opracowanie koncepcji rozwoju sieci akwizycyjnej OFE Familia w roku 2000? za 70 tys. zł netto, z tego 30 tys. w formie zaliczki przekazano w dniu podpisania umowy, resztę zaś ? w dniu wykonania. Opracowanie miało zostać wykonane w ciągu miesiąca.W br. spółka Contour zaczęła opracowywać analizy dotyczące rynku finansowego. Na początku lutego otrzymała zlecenie na ?Opracowanie koncepcji prowadzenia działalności inwestycyjnej w zakresie lokat w instrumenty finansowe? w terminie do połowy marca (za 50 tys. zł netto). Dzień wcześniej dostała zlecenie na ?Analizę efektywności lokat finansowych osiąganej na rynku krajowym w 1999 r.? za jedyne 10 tys. zł. Jeszcze wcześniej zaś ? na ?Projekt polityki inwestycyjnej w zakresie lokat finansowych z uwzględnieniem obowiązujących ograniczeń prawnych? za 30 tys. zł. Celowo przedstawiłem umowy w takiej kolejności, gdyż z ich numeracji i dziennika korespondencji wynikało, że w PTE Familia czas płynął do tyłu ? jako pierwsza podpa została umowa z datą z początku lutego, a jako ostatnia ? z połowy stycznia.Wszystkie prace musiały zostać wykonane w sposób wysoce profesjonalny, gdyż pod koniec lutego br. Contour otrzymała poważniejsze zamówienia. Zlecono jej przygotowanie ?Projektu koncepcji zintegrowanej sieci akwizycyjnej dla sprzedaży produktów finansowych?. Usługę wyceniono na 450 tys. zł, z czego połowę wypłacono w dniu podpisania umowy. W dniu, w którym umowę wykonano, podpisano dwie kolejne. Pierwszą, na wykonanie ?Projektu zintegrowanego systemu zarządzania PTE Familia?. Projekt miał zostać wykonany w ciągu tygodnia (za 350 tys. zł). Druga dotyczyła ?Opracowania projektu efektywnej polityki kształtowania wynagrodzeń prowizyjnych PTE Familia na tle polityki stosowanej przez konkurentów na rynku funduszy emerytalnych? za 260 tys. zł. Oczywiście, w obu przypadkach połowę w formie zaliczki zapłacono w ciągu tygodnia.Chciałem poznać firmę, która w tak krótkim czasie wykonała tyle znakomitych analiz i której pracę wyceniano w niektórych przypadkach na 50 tys. zł dziennie. Udałem się pod wymieniony w cytowanych umowach adres w Warszawie, przy ul. Świętokrzyskiej. Okazało się, że spółka Contour zajmowała tam jeden lub dwa małe pokoiki i na początku listopada ub.r. wyprowadziła się. Nie zostawiła przy tym żadnych informacji dotyczących nowej siedziby (co jej nie przeszkodziło w podawaniu starego adresu na umowach podpisywanych jeszcze w marcu br.).Analiza zmiany zachowań jednostki rozrachunkowej funduszu wskazuje, że środki przekazane przez Familię na rzecz spółki Contour mogły zostać wykorzystane do kupowania po nieatrakcyjnych cenach instrumentów finansowych. Te same instrumenty po bardzo atrakcyjnych cenach sprzedawał OFE Familia.Pod koniec maja br. aktywa Familii wynosiły 2,7 mln zł. Łączne wynagrodzenie spółki Contour wynikające z wymienionych umów to 1,25 mln zł. Nawet jeżeli część środków Contour przeznaczył na pokrycie strat na operacjach finansowych, to i tak mógł z jednostką rozrachunkową zrobić dosłownie wszystko. W niektórych miesiącach fundusze średnio traciły po 2%, a Familia zyskiwała 8%.Usługi doradcze na rzecz Familii świadczyła nie tylko wspomniana spółka. Na początku kwietnia PTE zleciło osobie fizycznej ?Opracowanie projektu organizacji PTE Familia?. Z tym, że był to kwiecień roku 2000 ? w tym czasie PTE już od ponad roku działało. Wartość zlecenia 96 tys. zł. Kilka dni później zlecono innej osobie fizycznej ?Opracowanie projektu systemu monitorowania działalności OFE Familia? (za 88 tys. zł).SponsorzyCzłonkowie OFE Rodzina (bo taka jest rzeczywista nazwa tego zarządzanego przez PTE H-M-C funduszu) zyskują na ponadprzeciętnym wzroście wartości jednostki rozrachunkowej, znaczące wynagrodzenie za cały pakiet usług otrzymał Contour, usługi na rzecz towarzystwa wykonywały osoby fizyczne, akwizytorzy i terenowi dyrektorzy oddziałów Compensy zaś (bo tak nazywa się firma ubezpieczeniowa, która jest udziałowcem PTE H-M-C) otrzymali sowite premie. Wszyscy są zadowoleni. Ich głównym sponsorem jest Hamburg-Mannheimer Auslandsbeteiligungsgesellschaft, bo tak nazywa się owa niemiecka firma ubezpieczeniowa. Ponoszone straty tłumaczy się jej wysokimi kosztami zdobywania polskiego rynku, a brak efektów ? bałaganem panującym w ZUS.Pomyślałeś sobie, Drogi Czytelniku, że jeżeli Niemcy chcą prowadzić działalność charytatywną i nie potrafią kontrolować podmiotów, których są akcjonariuszami ? to proszę bardzo. Ich sprawa.Ale to nie tylko ich sprawa, gdyż udziałowcami PTE H-M-C są również spółki giełdowe, których akcje w swoich portfelach posiada wielu inwestorów. I z pewnością wielu z Państwa jest zainteresowanych tym, jak inwestowane są ich pieniądze. Jeżeli ich przedstawiciele nie wiedzą, co się dzieje w podmiotach stowarzyszonych ? to bardzo źle o nich świadczy. Zwłaszcza że wycena tych firm zależy nie tylko od zysków osiąganych na działalności podstawowej. Zależy ona również od wartości posiadanych aktywów.Tymczasem Mostostal-Export, który jest zarówno akcjonariuszem PTE H-M-C, jak i Compensy, systematycznie musi dokładać pieniędzy na finansowanie działalności obu firm. Obejmuje kolejne emisje akcji i będzie musiał ich objąć jeszcze wiele, gdyż pieniądze się kończą, a firma musi jakoś funkcjonować. Compensa mimo znacznych wpływów z kolejnych emisji akcji nadal ma ujemne kapitały własne. I jeżeli jej władze i średni szczebel będą w dalszym ciągu prowadzić tak radosną twórczość ? wydatki będą trwały i trwały. Oznacza to, że wszyscy akcjonariusze Mostostalu-Export oraz Compensy również są sponsorami i dlatego akcje Mostostalu ? jednej z pierwszych spółek giełdowych ? kosztują teraz 4 zł, a nie 14 zł.Kariera idealnaPTE powinny być instytucjami zaufania publicznego. Samo uzyskanie licencji wymagało spełnienia wielu warunków, a wśród nich ? rękojmi należytego działania. Udziałowcami Rodziny są: duża niemiecka firma ubezpieczeniowa, notowana na giełdzie firma ubezpieczeniowa oraz duży giełdowy holding budowlany.Dlatego towarzystwa powinny być kontrolowane nie tylko przez udziałowców, ale także przez Urząd Nadzoru nad Funduszami Emerytalnymi. Niektóre fundusze za dużo mniejsze nieprawidłowości otrzymywały kary w wysokości 350 tys. zł. Tymczasem PTE H-M-C, które zarządza OFE Rodzina, zostało ukarane karą w postaci pogrożenia palcem. Prawdopodobnie prezes firmy, który jest znanym działaczem ZChN (był senatorem), osobiście otrzymał tę karę od innego znanego działacza tej partii, będącego jednocześnie prezesem UNFE.Kiedy prasa zacznie interesować się towarzystwem, wówczas UNFE zamknie parasol ochronny i przystąpi do pracy. Posypią się kary, z możliwą utratą licencji włącznie. Równolegle akcjonariusze towarzystwa zaczną wewnętrzną kontrolę i będą szukać winnych. Ale będzie już za późno.Duża grupa pracowników i współpracowników PTE H-M-C pracowała kiedyś w 7 NFI im. Kazimierza Wielkiego, który w zgodnej opinii analityków uchodził za najgorzej zarządzany fundusz. Powszechnie mówiono o zaniedbaniach w restrukturyzacji spółek parterowych oraz o działaniach, którymi powinien zająć się prokurator. Wiceprezes ?Siódemki? jest wiceprezesem PTE H-M-C, podobnie rzecznik prasowy, prawnicy i księgowi. Dawny szef rady nadzorczej 7 NFI jest prezesem spółki Contour, która tak doskonale we wszystkim doradza. Jedynie prezes PTE jest nową osobą w tym układzie ? podobno jego zatrudnienie pomogło w uzyskaniu licencji na prowadzenie działalności.Przed tygodniem przedstawiłem Państwu zarys idealnej kariery na rynku kapitałowym. Kiedy udziałowcy towarzystwa emerytalnego i Compensy zorientują się, dokąd popłynęły ich pieniądze, a UNFE zacznie ?badać sprawę? ? zarządzający funduszem zmienią pracę. Odnajdziemy ich w którejś firmie internetowej. Gotówka będzie płynęła szerokim strumieniem, konkurencja będzie silna, dla inwestorów zaś najważniejsza będzie liczba odsłon w tworzonych serwisach internetowych. Z ?klonowaniem? odsłon nie powinno być problemów. Ale o tym napiszę za dwa lata.

Artur Sierant