Gospodarka odpadami to perspektywiczny biznes

Większość giełdowych firm zajmujących się odpadami poprawia wyniki finansowe. Co więcej, widzą one duże szanse na kontynuację tego trendu. Sprzyjają im czynniki zarówno zewnętrzne, jak i wewnętrzne związane z rozwojem organicznym i przejęciami.

Spółki notowane na głównym parkiecie warszawskiej giełdy oraz na rynku NewConnect, specjalizujące się w szeroko rozumianym zarządzaniu odpadami, w większości ubiegły rok mogły zaliczyć do udanych. Co ważniejsze, również perspektywy na kolejne kwartały wydają się dobre.

– Rynek zagospodarowania odpadów w Polsce pozostaje atrakcyjny, jednak konkurencyjny i regulacyjnie wymagający – twierdzi Henryk Siodmok, prezes Mo-Bruku. Dodaje, że kierowana przez niego grupa prowadzi działalność w obszarach, które w ubiegłym roku wykazały wyraźne wzrosty. I tak sprzedaż RDF (paliwo alternatywne) zwiększyła się w grupie o 33 proc., biznes spalania wzrósł o 23 proc., a zestalania i stabilizacji – o 10 proc. W efekcie łącznie zagospodarowano 323,5 tys. ton odpadów.

Mo-Bruk kończy wielomilionowy program inwestycyjny

W tym roku Mo-Bruk może zanotować jeszcze większy skokowy wzrost. Zarząd spółki do tegorocznych czynników prorozwojowych zalicza przede wszystkim te o charakterze wewnętrznym. Chodzi głównie o będący na ukończeniu program inwestycyjny, o wartości około 230 mln zł, który ma przynieść wymierne korzyści operacyjne we wszystkich podstawowych obszarach działalności firmy. Do poprawy kondycji powinna też przyczynić się pełna kontrybucja wyników firmy El-Kajo, włączonej do struktur grupy w końcówce 2023 r. Wreszcie zwiększenie efektywności energetycznej i redukcję kosztów ma zapewnić uruchomiona w Karsach instalacja do produkcji prądu. Zaspokoi ona potrzeby własne spalarni i zakładu RDF również znajdujących się w tej lokalizacji.

Foto: GG Parkiet

W tym roku Mo-Bruk planuje zakończyć kilkuletni program inwestycyjny. Na ten cel przeznaczy około 30 mln zł. Dzięki temu zwiększy efektywność operacyjną i energetyczną oraz wzmocni pozycję konkurencyjną. Kolejne cele to finalizacja rozmów dotyczących akwizycji, utrzymanie wysokiego poziomu rentowności EBITDA oraz realizacja strategii ESG na lata 2025–2028, w tym zwiększenie udziału energii z OZE i ciepła odpadowego oraz wdrażanie działań prospołecznych.

W ubiegłym roku grupa Mo-Bruk zanotowała najwyższe w swojej 40-letniej historii przychody ze sprzedaży. Wyniosły 284 mln zł i wzrosły o 20 proc. w porównaniu z 2023 r. Z kolei zysk EBITDA zwyżkował do 116,7 mln zł z 109,1 mln zł. Jeszcze mocnej rosły jednak koszty operacyjne, bo o 28,5 proc. To konsekwencja wyższych obrotów i konsolidacji kosztów dwóch spółek zależnych, El-Kajo i PMD, które zaczęły osiągać zyski dopiero w drugiej połowie 2024 r. Gdyby jednak nie uwzględniać wyników obu firm, wzrost całkowitych kosztów sięgałby 13,8 proc.

– Zwiększenie kosztów wynikało głównie ze wzrostu wydatków na usługi obce związane z przetwarzaniem odpadów, które nie mogły zostać poddane przekształceniu termicznemu z powodu modernizacji ITPO (instalacja termicznego przekształcania odpadów – red.) oraz ze zwiększonego zużycia cementu w wyniku wyższego wolumenu scalania. Kumulacja realizacji bomb ekologicznych w IV kwartale 2024 r. spowodowała konieczność przetworzenia części bieżącego wolumenu poza instalacjami grupy, co wygenerowało znaczące koszty usług obcych – twierdzi Siodmok.

Grupa Recykl inwestuje w rozwój organiczny i przejęcia

O perspektywach i licznych szansach rozwoju w branży zagospodarowania odpadów w postaci zużytych opon mówi zarząd Grupy Recykl. – Sprzyjają nam naturalne wieloletnie trendy w gospodarkach (szczególnie Unii Europejskiej) dotyczące podejścia „eko”, rozwoju koncepcji obiegu zamkniętego czy recyklingu produktów w kontekście dawania im „drugiego” życia. Obszar legislacyjny także stanowi szansę – mam tu na myśli ratyfikację w Polsce tzw. dyrektywy odpadowej UE, w której kluczowe miejsce w hierarchii postępowania z odpadami nadano recyklingowi – uważa Maciej Jasiewicz, prezes Grupy Recykl.

Dodaje, że dla branży przerobu zużytych opon ważną kwestią pozostają zagadnienia dotyczące niezmienianych od wielu lat limitów recyklingu i odzysku, które już dziś zasadniczo należą do najniższych w Europie. Kolejna ważna sprawa dotyczy podjęcia działań zmierzających do ograniczenia szarej strefy i eliminacji nieuczciwej konkurencji.

Foto: GG Parkiet

Niezależnie od tego Grupa Recykl zamierza umacniać swoją pozycję rynkową w Europie, zarówno poprzez stały wzrost organiczny, jak i skokowy związany z przejęciami. Jednocześnie jej intencją jest dalszy wzrost sprzedaży zagranicznej oferowanych produktów, w tym także na innych kontynentach.

– W 2025 r., poza uwagą skupioną na bieżącym wzroście organicznym dotychczasowego biznesu grupy, będziemy skupiać się na integracji i rozwoju litewskiej spółki APG. Widzimy szereg szans, możliwości i synergii – twierdzi Jasiewicz. Drugim kluczowym kierunkiem rozwoju jest komercjalizacja, zarówno w Polsce, jak i na rynkach zagranicznych, produktu o nazwie Smapol powstającego w następstwie recyklingu opon. Grupa Recykl chce również być w coraz wyższym stopniu niezależna energetycznie. W związku z tym rozwijany będzie portfel farm fotowoltaicznych. W średniookresowym horyzoncie mają być ulokowane przy każdym zakładzie należącym do grupy.

– Oczywiście tegorocznym celem jest także pomyślne zakończenie procesu inwestycyjnego w Niemczech – liczymy na rozstrzygnięcia w najbliższych miesiącach. Z kolei z punktu widzenia naszej obecności na giełdzie chcielibyśmy kontynuować dotychczasową politykę dywidendową zgodnie z obowiązującą Strategią 2030 – mówi Jasiewicz.

W tym roku spółka zakłada wydatkowanie zbliżonej kwoty na inwestycje jak w roku ubiegłym. Planuje je przede wszystkim w nowo przejętej firmie APG na Litwie, największym w krajach bałtyckich podmiocie zajmującym się zbiórką i zagospodarowaniem zużytych opon, o rocznym wolumenie 20 tys. ton. Jednocześnie na Litwie nie wyklucza w przyszłości budowy zakładu produkcyjnego. Poza tym część wydatków inwestycyjnych zostanie przeznaczona na dalszy rozwój farm fotowoltaicznych, w tym na przygotowanie i budowę instalacji w Krośnie Odrzańskim. Zaplanowano też rozbudowę mocy produkcyjnych dotyczących Smapolu.

W pierwszych miesiącach tego roku Grupa Recykl nie odnotowała czynników istotnie zmieniających obraz otoczenia rynkowego wobec poprzednich kwartałów minionego roku. W efekcie może konsekwentnie i systematycznie rozwijać działalność oraz realizować strategię. W 2025 r. zarząd spodziewa się wzrostu zapotrzebowania na usługi i produkty firmy, co powinno zaowocować dalszą poprawą przychodów i zysków.

Ubiegły rok dla Grupy Recykl okazał się bardzo udany. W tym czasie osiągnęła ona najwyższe w swojej historii przychody (133,8 mln zł) oraz zysk operacyjny (17,7 mln zł) przy nieznacznym spadku zysku netto (10,4 mln zł). Najlepsze rezultaty dała działalność w biznesie odzysku i recyklingu.

O wynikach spółek często decydują zmiany przepisów i regulacji

W ubiegłym roku przychody i zysk netto poprawiła spółka Geotrans, specjalizująca się w odbiorze, transporcie i zagospodarowaniu tzw. odpadów poprocesowych, w tym zwłaszcza komunalnych osadów ściekowych, ubocznych produktów spalania oraz kompostu. Wyniosły one odpowiednio 20,5 mln zł oraz 5 mln zł. W myśl strategii obowiązującej do 2026 r. głównym celem grupy jest dążenie do rozbudowy portfela zamówień na zagospodarowywanie odpadów oraz umacnianie pozycji rynkowej w kluczowych dla niej biznesach. Ponadto zarząd będzie dążył do pozyskania kolejnych instalacji, zarówno tych, które zwiększą moce firmy w dotychczas funkcjonujących biznesach, jak i całkiem nowych. Strategia zakłada też efektywne alokowanie bieżących nadwyżek finansowych na działalność poboczną. Chodzi o szeroko rozumiane projekty o charakterze nieruchomościowym, w tym mieszkaniowym i komercyjnym.

Ubiegły rok wzrostem przychodów (do 17,3 mln zł) i spadkiem zysku netto (do 0,2 mln zł) zamknął Orzeł, specjalizujący się w przerobie zużytych opon. Spadek rentowności mający miejsce m.in. w końcówce roku to konsekwencja gorszego popytu na granulat gumowy, przyjęcia do użytkowania nowej linii produkcyjnej do recyklingu opon, generującej wysokie koszty stałe oraz zwyżki nakładów na działalność badawczo-rozwojową. Czy ten rok przyniesie poprawę, będzie zależało m.in. od wielkości zamówień zgłaszanych na granulat gumowy, ceny pozyskiwanego surowca, dostępności wykwalifikowanych pracowników oraz stopnia wykorzystania mocy wytwórczych.

W 2024 r. nieznacznie spadły przychody (do 699 mln zł) i zysk netto (do 99,4 mln zł) grupy Orzeł Biały, specjalizującej się w recyklingu zużytych akumulatorów ołowiowych i produkcji ołowiu rafinowanego. Według spółki o dalszym jej rozwoju zdecydują m.in. uwarunkowania makroekonomiczne i sytuacja w Polsce i na świecie oraz zmiany przepisów i regulacji w zakresie ochrony środowiska, pozyskiwania środków na badania i rozwój oraz uzyskiwania patentów. Istotne znaczenie będzie też miało ewentualne pojawienie się nowych technologii w branży hutniczej metali nieżelaznych, zmiany cen energii oraz dostęp do surowców odpadowych będących podstawą recyklingu.

Spośród giełdowych koncernów recyklingiem odpadów i złomów metalonośnych zajmuje się grupa KGHM. Nie traktuje go jednak jako odrębnego obszaru prowadzonej działalności gospodarczej. „Optymalizując procesy technologiczne KGHM w maksymalny sposób wykorzystuje dostępne źródła surowców. Obszar związany z zagospodarowaniem odpadów traktuje jako integralną część prowadzonej działalności biznesowej” – informuje zespół biura prasowego lubińskiej spółki. Dodaje, że na zagospodarowanie odpadów wpływa wiele czynników, zarówno o charakterze ekologicznym, społecznym, jak i ekonomicznym. Chodzi przede wszystkim o zmiany prawne, wzrost kosztów operacyjnych, fluktuacje cen na rynku odpadów surowcowych, ceny energii i paliw, a także kwestie związane z rynkiem pracy i sytuacją geopolityczną.

Obecnie KGHM nadal obserwuje stabilną sytuację w zakresie możliwości zagospodarowania odpadów. Rozwojowi tej działalności sprzyjają stabilne ceny produktów odzyskiwanych z odpadów oraz udział w inicjatywach promujących gospodarkę obiegu zamkniętego. „Czynnikiem hamującym nadal pozostają ceny energii i legislacje, które z jednej strony mają zachęcać do odzysku wartości użytkowej odpadów, a z drugiej uniemożliwiają uzyskanie stosownych pozwoleń na przedmiotową działalność w trybie uproszczonym” – ocenia zespół biura prasowego KGHM.