"Mamy do czynienia z transformacją administracji podatkowej"

Ewolucja administracji podatkowej w kierunku bardziej przyjaznej jest procesem trwającym już kilka lat i myślę, że zmiany te są widoczne gołym okiem – mówi w rozmowie z "Parkietem" Tomasz Barańczyk, partner zarządzający działem podatkowo-prawnym w PwC

Aktualizacja: 06.02.2017 18:53 Publikacja: 28.09.2015 14:00

"Mamy do czynienia z transformacją administracji podatkowej"

Foto: materiały prasowe

Jakie są najlepsze rozwiązania podatkowe, sprzyjające przedsiębiorczości? co w Polsce należałoby zmienić?

Wydaje mi się, że nie istnieją obiektywnie najlepsze praktyki czy rozwiązania, zawsze należy się odnosić do konkretnych, obowiązujących w danym kraju przepisów. Trwająca od kilku miesięcy dyskusja o nowej Ordynacji zainspirowała również nas do zabrania głosu w tej debacie, czego efektem była publikacja PwC "Nowa ordynacja podatkowa - głos w dyskusji". Znajduje się w niej kilka postulatów zmian. Z pewnością krokiem w dobrym kierunku jest przyjęcie zasady rozstrzygania wątpliwości na korzyść podatnika, choć mam kilka wątpliwości, jak skutecznie będzie chronić podatników w praktyce, z uwagi na to że chronić ma tylko w razie „niedających się usunąć wątpliwości". Pomimo tak niejasnych zapisów jej wprowadzenie – po doprecyzowaniu przez doktrynę i orzecznictwo - przyczyni się z pewnością do polepszenia jakości stosowania prawa podatkowego oraz ochrony praw podatnika.

Następnie: widzimy duży sens w tym, by jednoznacznie określić różnicę między postępowaniem kontrolnym wszczynanym przez dyrektora Urzędu Kontroli Skarbowej a prowadzoną w jego ramach kontrolą podatkową. Obecnie postępowania UKS prowadzone z urzędu są nadużywaną formą kontroli, przyczyniającą się do przewlekłości postępowań i obciążeń administracyjnych podatników. Na przyszłość można pomyśleć o wskazaniu w ustawie katalogu czynności kontrolnych, które organy będą mogły wykonywać jedynie w ramach kontroli podatkowej, przeprowadzonej na miejscu w siedzibie podatnika. Pozwoli to na skrócenie kontaktu podatnika z fiskusem, oraz doprecyzuje uprawnienia stron postępowania.

To tylko dwa przykłady bardzo specyficznych rozwiązań, których cel nadrzędny jest taki, by Ordynacja podatkowa była aktem, który w sposób jasny reguluje stosunki między podatnikiem a administracją podatkową. Gra toczy się o to, by dać podatnikom szansę na naprawę błędów w sytuacji, kiedy popełnił błąd lub nieprecyzyjnie odczytał przepisy.

Jak są traktowane przez fiskusa? Czy podejście urzędów skarbowych ewoluuje?

Ewolucja administracji podatkowej w kierunku bardziej przyjaznej, kooperującej z podatnikiem jest procesem trwającym już kilka lat i myślę, że zmiany te są widoczne gołym okiem. Ewidentnie mamy do czynienia z transformacją administracji podatkowej (głównie: urzędów skarbowych) w stronę modelu pomagającego podatnikowi oraz skarbowej (głównie: urzędów kontroli skarbowej) w stronę policji skarbowej, skupionej na walce z przestępczością podatkową. Oczywiście wciąż wiele pozostaje do zrobienia, ale choćby coraz większa digitalizacja relacji z fiskusem czy też decyzje związane z uproszczeniem stosowania e-faktur to kroki we właściwym kierunku.

Obserwujemy również, że administracja podatkowa coraz lepiej i skuteczniej dobiera podmioty do kontroli, co wynika z lepszych modeli analizy ryzyka i poprawy wymiany informacji między różnymi pionami administracji publicznej i organów ścigania. - co ułatwia życie tym przedsiębiorcom, którzy poprawnie zarządzają funkcją podatkową swojej organizacji. Skuteczne typowanie podmiotów, w których mogą wystąpić nieprawidłowości, to spokojniejsze funkcjonowanie uczciwych podatników, lepsza percepcja społeczna aparatu skarbowego i zwiększenie pewności prawa.

Do rozważenia – co znajduje uwzględnienie w założeniach nowej Ordynacji podatkowej – pozostaje dalsze pogłębienie efektywnego modelu kooperacyjnego, np. poprzez wprowadzenie formalnych alternatywnych sposobów rozwiązywania sporów z fiskusem, czyli ugody publicznoprawnej, na przykład co do faktów, interpretacji prawa lub uzgodnienia kwot zaległości. Doświadczenia wielu krajów zachodnich pokazują, że takie rozwiązanie bardzo skraca czas i zasoby niezbędne do obsługi sporów podatkowych, zarówno dla podatnika, jak i fiskus.

Czy na tle innych krajów poziom obciążenia przedsiębiorców podatkami w Polsce jest wysoki?

PwC oraz Bank Światowy przygotowują coroczną publikację "Paying Taxes", badającą zarówno obciążenia podatkowe - tzw. efektywną stopę podatkową - jak i stopień skomplikowania systemu fiskalnego. W pierwszej kategorii Polska wypada lepiej niż średnia w naszym regionie. Podczas gdy efektywna stopa dla Polski to 38,7 proc. wobec 41 proc. dla regionu, to zdecydowanie więcej czasu polskie firmy poświęcają na dokonywanie płatności - 286 godzin, o 110 więcej niż średnia. Na podstawie tych danych uważam, że większym wyzwaniem niż wysokość danin jest to, by ułatwić podatnikom ich dokonywanie.

Firmy
Będzie miotła kadrowa w spółkach Skarbu Państwa? Co zrobi nowy minister
Firmy
Jacek Rutkowski: Nie odchodzę na dobre z Amiki
Firmy
Przymusowy wykup w Gi Group. Pożegnanie z giełdą
Firmy
Toya największe nadzieje na dalszy wzrost wyników wiąże z eksportem
Firmy
Grodno wypatruje ożywienia w nowych inwestycjach
Firmy
Dziś Rafako żegna się z giełdą. Co zrobić z akcjami?