"Mamy do czynienia z transformacją administracji podatkowej"

Ewolucja administracji podatkowej w kierunku bardziej przyjaznej jest procesem trwającym już kilka lat i myślę, że zmiany te są widoczne gołym okiem – mówi w rozmowie z "Parkietem" Tomasz Barańczyk, partner zarządzający działem podatkowo-prawnym w PwC

Aktualizacja: 06.02.2017 18:53 Publikacja: 28.09.2015 14:00

"Mamy do czynienia z transformacją administracji podatkowej"

Foto: materiały prasowe

Jakie są najlepsze rozwiązania podatkowe, sprzyjające przedsiębiorczości? co w Polsce należałoby zmienić?

Wydaje mi się, że nie istnieją obiektywnie najlepsze praktyki czy rozwiązania, zawsze należy się odnosić do konkretnych, obowiązujących w danym kraju przepisów. Trwająca od kilku miesięcy dyskusja o nowej Ordynacji zainspirowała również nas do zabrania głosu w tej debacie, czego efektem była publikacja PwC "Nowa ordynacja podatkowa - głos w dyskusji". Znajduje się w niej kilka postulatów zmian. Z pewnością krokiem w dobrym kierunku jest przyjęcie zasady rozstrzygania wątpliwości na korzyść podatnika, choć mam kilka wątpliwości, jak skutecznie będzie chronić podatników w praktyce, z uwagi na to że chronić ma tylko w razie „niedających się usunąć wątpliwości". Pomimo tak niejasnych zapisów jej wprowadzenie – po doprecyzowaniu przez doktrynę i orzecznictwo - przyczyni się z pewnością do polepszenia jakości stosowania prawa podatkowego oraz ochrony praw podatnika.

Następnie: widzimy duży sens w tym, by jednoznacznie określić różnicę między postępowaniem kontrolnym wszczynanym przez dyrektora Urzędu Kontroli Skarbowej a prowadzoną w jego ramach kontrolą podatkową. Obecnie postępowania UKS prowadzone z urzędu są nadużywaną formą kontroli, przyczyniającą się do przewlekłości postępowań i obciążeń administracyjnych podatników. Na przyszłość można pomyśleć o wskazaniu w ustawie katalogu czynności kontrolnych, które organy będą mogły wykonywać jedynie w ramach kontroli podatkowej, przeprowadzonej na miejscu w siedzibie podatnika. Pozwoli to na skrócenie kontaktu podatnika z fiskusem, oraz doprecyzuje uprawnienia stron postępowania.

To tylko dwa przykłady bardzo specyficznych rozwiązań, których cel nadrzędny jest taki, by Ordynacja podatkowa była aktem, który w sposób jasny reguluje stosunki między podatnikiem a administracją podatkową. Gra toczy się o to, by dać podatnikom szansę na naprawę błędów w sytuacji, kiedy popełnił błąd lub nieprecyzyjnie odczytał przepisy.

Jak są traktowane przez fiskusa? Czy podejście urzędów skarbowych ewoluuje?

Ewolucja administracji podatkowej w kierunku bardziej przyjaznej, kooperującej z podatnikiem jest procesem trwającym już kilka lat i myślę, że zmiany te są widoczne gołym okiem. Ewidentnie mamy do czynienia z transformacją administracji podatkowej (głównie: urzędów skarbowych) w stronę modelu pomagającego podatnikowi oraz skarbowej (głównie: urzędów kontroli skarbowej) w stronę policji skarbowej, skupionej na walce z przestępczością podatkową. Oczywiście wciąż wiele pozostaje do zrobienia, ale choćby coraz większa digitalizacja relacji z fiskusem czy też decyzje związane z uproszczeniem stosowania e-faktur to kroki we właściwym kierunku.

Obserwujemy również, że administracja podatkowa coraz lepiej i skuteczniej dobiera podmioty do kontroli, co wynika z lepszych modeli analizy ryzyka i poprawy wymiany informacji między różnymi pionami administracji publicznej i organów ścigania. - co ułatwia życie tym przedsiębiorcom, którzy poprawnie zarządzają funkcją podatkową swojej organizacji. Skuteczne typowanie podmiotów, w których mogą wystąpić nieprawidłowości, to spokojniejsze funkcjonowanie uczciwych podatników, lepsza percepcja społeczna aparatu skarbowego i zwiększenie pewności prawa.

Do rozważenia – co znajduje uwzględnienie w założeniach nowej Ordynacji podatkowej – pozostaje dalsze pogłębienie efektywnego modelu kooperacyjnego, np. poprzez wprowadzenie formalnych alternatywnych sposobów rozwiązywania sporów z fiskusem, czyli ugody publicznoprawnej, na przykład co do faktów, interpretacji prawa lub uzgodnienia kwot zaległości. Doświadczenia wielu krajów zachodnich pokazują, że takie rozwiązanie bardzo skraca czas i zasoby niezbędne do obsługi sporów podatkowych, zarówno dla podatnika, jak i fiskus.

Czy na tle innych krajów poziom obciążenia przedsiębiorców podatkami w Polsce jest wysoki?

PwC oraz Bank Światowy przygotowują coroczną publikację "Paying Taxes", badającą zarówno obciążenia podatkowe - tzw. efektywną stopę podatkową - jak i stopień skomplikowania systemu fiskalnego. W pierwszej kategorii Polska wypada lepiej niż średnia w naszym regionie. Podczas gdy efektywna stopa dla Polski to 38,7 proc. wobec 41 proc. dla regionu, to zdecydowanie więcej czasu polskie firmy poświęcają na dokonywanie płatności - 286 godzin, o 110 więcej niż średnia. Na podstawie tych danych uważam, że większym wyzwaniem niż wysokość danin jest to, by ułatwić podatnikom ich dokonywanie.

Firmy
Co będzie z Rafametem? Mamy odpowiedź ARP
Firmy
Wyprzedaż akcji Zrembu po wynikach
Firmy
Rafamet ze zgodą na proces sanacyjny
Firmy
Chemikalia to dla spółek trudny temat
Firmy
Rafamet potrzebuje pieniędzy
Firmy
Rafamet, czyli 500 proc. zysku w dwa tygodnie. Super okazja czy bankrut?