Ostatni okres przejdzie do historii rynku kapitałowego jako rekordowo spokojny. Indeks VIX, który jest miarą oczekiwanej zmienności indeksu S&P500, jeszcze do niedawna był notowany na najniższych poziomach od 2006 r. Wszystko zmieniło się w poniedziałek 5 lutego, gdy indeks S&P500 spadł o ponad 4 proc., natomiast indeks VIX wzrósł o ponad 100 proc.
Miniony rok był bardzo udany dla posiadaczy akcji, którzy zyskiwali na wzroście wycen bez większych korekt. Jeszcze wyższe stopy zwrotu osiągnęli inwestorzy obstawiający utrzymanie niskiej zmienności. Poza bezpośrednim sprzedawaniem indeksu VIX powstały instrumenty oparte na indeksie strachu, które były lukratywne w otoczeniu niskiej zmienności. Przykładem może być lewarowany instrument finansowy XIV (VelocityShares Daily Inverse VIX Short-Term exchange-traded note), który po okresie wieloletnich systematycznych zysków prawdopodobnie zostanie zamknięty ze względu na paniczną wyprzedaż, która doprowadziła do strat przekraczających 80 proc. Dodatkowo w ostatnich latach powstało wiele pośrednich strategii opartych na niskiej zmienności. Straty z początku miesiąca mogą się przyczynić do odwrotu inwestorów od tych instrumentów, zwiększając podaż na rynku.
W tym kontekście zmiana otoczenia inwestycyjnego wpłynęła na wzrost niepewności na rynku. Wzrost presji inflacji doprowadził do przyspieszającego wzrostu rentowności obligacji rządowych, co zmniejszyło atrakcyjność akcji. Powyższe czynniki spowodowały nagły wystrzał indeksu VIX. Warto wspomnieć, że od sierpnia 2017 r. ostrzegał nas o tym wyprzedzający wskaźnik VVIX, który pokazuje, jak zachowuje się zmienność VIX-a. Rosnący VVIX wskazywał na wzrost zmienności indeksu VIX, a tym samym rosnącą niepewność rynku, co po okresie dynamicznego wzrostu było sygnałem ostrzegawczym nadchodzącej korekty.
Obecna korekta na rynkach jest konsekwencją zmieniającego się otoczenia inwestycyjnego oraz rekordowo niskiej zmienności w ostatnim okresie. W najbliższych tygodniach może mieć miejsce ponadprzeciętna zmienność na rynkach, wywołana odwróceniem popularnych inwestycji obstawiających niską zmienność (VIX, XIV, Risk Parity). W tym kontekście wzrosło ryzyko inwestycji, jednak za wcześnie, aby potwierdzić zmianę trendu na rynku akcji. Dopóki utrzyma się relatywnie ekspansywna polityka banków centralnych, a zyski spółek będą się poprawiały, ryzyko nadejścia recesji jest niewielkie. Dodatkowo po okresie publikacji wyników w USA spółki powrócą do skupu akcji własnych, co powinno wpłynąć na normalizację zmienności, jednak okres rekordowo niskich poziomów indeksu VIX wydaje się już za nami.
Dla dalszego wzrostu na rynkach akcji kluczowe będzie jednak tempo wzrostu inflacji na świecie, a szczególnie w USA. Bardziej dynamiczne zaostrzenie cyklu polityki monetarnej, niż zakłada rynek, może doprowadzić do dalszego wzrostu rentowności obligacji, droższego kredytowania spółek, niższego skupu akcji własnych, a tym samym wzrostu zmienności.
