W poprzednim artykule dotyczącym wyboru właściwego indeksu („Indeks cenowy czy dochodowy – który wybrać?", „Parkiet", 28 maja) poruszony został temat statusu podatkowego inwestora. Zwróciliśmy w nim uwagę, że fundusze inwestycyjne, w przeciwieństwie do inwestora indywidualnego, nie płacą podatku od dywidend wypłacanych przez polskie spółki.
Odniesienie do spółek mających siedzibę w Polsce nie było przypadkowe. Każdy kraj ma bowiem swój własny system podatkowy, który określa sposób opodatkowania dochodu (m.in. otrzymywanych dywidend) przez danego podatnika. W Polsce fakt braku opodatkowania zysków kapitałowych i dywidend osiąganych przez tradycyjne fundusze inwestycyjne wynika z wyłączeń określonych w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych (art. 6 ust. 1, art. 17 ust. 1).
Kwestia podatku od dywidendy staje się bardziej skomplikowana w sytuacji, gdy polski fundusz inwestycyjny, czy w ogóle polski inwestor, dokonuje inwestycji w spółkę mającą siedzibę za granicą, przy czym nie ma tu znaczenia to, czy jest to spółka notowana na giełdzie zagranicznej czy na GPW. W przypadku wypłaty dywidendy przez taką spółkę zastosowanie mają zarówno przepisy podatkowe państwa, w którym spółka ma siedzibę, jak również przepisy państwa polskiego, a także umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania pomiędzy tymi państwami, o ile takowa została podpisana.
Istota analizy regulacji podatkowych dwóch krajów sprowadza się do tego, że efektywna stopa podatku od dywidendy, rozumiana jako suma podatku od dywidendy zapłacona w Polsce i za granicą, odniesiona do wartości dywidendy brutto, zasadniczo nie powinna być większa niż wyższa ze stawek opodatkowania obowiązujących w tych krajach. Z analizy tej wynika również, że efektywna stopa opodatkowania dla inwestora będącego podatnikiem podatku od dywidendy w Polsce wyniesie co najmniej tyle, ile obowiązująca w naszym kraju stawka podatku od dywidendy – 19 proc. Wyjątkami są tutaj jedynie inwestycje w spółki z Cypru i Luksemburga, dla których efektywna stopa opodatkowania dywidend może być niższa1. W przypadku tradycyjnych funduszy inwestycyjnych, z racji zwolnienia od podatku dochodowego w Polsce, obciążenie podatkowe z tytułu dywidend zagranicznych jest zazwyczaj niższe niż w analogicznej sytuacji dla inwestora-podatnika.
Kwota podatku od dywidendy należnego organowi skarbowemu kraju, w którym siedzibę ma spółka wypłacająca dywidendę, jest uiszczana przez tę spółkę i obniża wartość dywidendy dla inwestora. Taki podatek nazywany jest podatkiem u źródła (ang. withholding tax, WHT). Rozliczenia z polskim urzędem skarbowym inwestor musi natomiast dokonać już we własnym zakresie.