Kredyty CHF. Bezowocne pozwy banków wobec frankowiczów

Sądy zwykle oddalają roszczenia banków o wynagrodzenie za korzystanie z kapitału.

Publikacja: 14.03.2024 06:00

Kredyty CHF. Bezowocne pozwy banków wobec frankowiczów

Foto: Adobestock

Roszczenia z tytuły waloryzacji i bezumownego korzystania z kapitału przez kredytobiorców z punktu widzenia banków były ostatnią bronią, po którą mogły sięgać w sporach z frankowiczami. A z punktu widzenia posiadaczy kredytów CHF – jedynym ryzykiem, że nawet po wygranej sprawie sądowej i unieważnieniu umowy kredytowej trzeba będzie zwrócić bankowi dużo więcej niż pożyczony kapitał.

97 proc. przegranych

Okazuje się, że nawet ta linia obrony banków jest bezskuteczna. Z informacji zebranych przez kancelarię Bochenek, Ciesielski i Wspólnicy wynika, że dotychczas (do marca 2024 r.) zapadły co najmniej 302 wyroki dotyczące bankowych pozwów o bezumowne korzystanie z kapitału. Z tej liczby w 293 przypadkach sądy przyznały rację konsumentom, odmawiając bankom prawa do dodatkowych roszczeń wykraczających ponad udostępniony kapitał. Odsetek wygranych spraw przez konsumentów wynosi zatem 97 proc.

Warto dodać, że w dziewięciu sprawach sądy I instancji uwzględniły powództwa banków o waloryzację, co podlegać będzie weryfikacji przez sądy II instancji, które po ostatnich orzeczeniach TSUE korygują stanowiska przedstawione przez sądy I instancji.

TSUE bezlitosne dla banków

– W zakresie dodatkowych roszczeń banków ostatnie orzecznictwo TSUE całkowicie pozbawiło je możliwości domagania się takich świadczeń – komentuje Wojciech Bochenek z kancelarii Bochenek, Ciesielski. – W tym wypadku górę bierze ochrona przewidziana w dyrektywie 93/13, którą bardzo mocno podkreśla Trybunał w swoich orzeczeniach. Dodatkowo orzecznictwo krajowe, w tym pierwsze orzeczenia Sądu Najwyższego, potwierdza argumenty Trybunału, odmawając bankom prawa do jakiejkolwiek formy rekompensaty. W tym kontekście pojawiające się w przestrzeni publicznej informacje o cofaniu przez banki powództw nie mogą być zaskoczeniem, gdyż sprawy te z góry były skazane na niepowodzenie – ocenia.

Pierwszy, najważniejszy wyrok TSUE w tej kwestii zapadł w czerwcu 2023 r. Odpowiadając na pytanie prejudycjalne polskiego sądu, Trybuna uznał, że banki nie mogą żądać od kredytobiorców wynagrodzenia za korzystanie z kapitału. Wówczas sektor zmienił retorykę, że nie chodzi o wynagrodzenie, ale przede wszystkim o waloryzację (np. o inflację) pożyczonego kapitału konsumentowi. Takie zabiegi nie przyniosły jednak oczekiwanych rezultatów, co TSUE potwierdzał w kolejnych swoich orzeczeniach.

– Również jeśli chodzi o sprawy wytaczane bankom przez frankowiczów, orzecznictwo jest już przesądzone, a sądy jednomyślnie wskazują, że w umowach sformułowanych przez banki występują zapisy abuzywne, skutkujące stwierdzeniem nieważności umowy kredytowej – zaznacza Wojciech Bochenek.

Dwa razy więcej wyroków

Potwierdzają to analizy wyroków zapadłych w 2023 r. Jeśli chodzi o odsetek spraw wygranych przez frankowiczów, to był on tak samo duży jak w 2022 r., za to podwoiła się liczba rozstrzygnięć sądowych.

I tak, w 2023 r. zapadło co najmniej 16 438 wyroków w sprawach frankowych wobec 9596 rok wcześniej. Ok. 3217 zakończyło się prawomocnym rozstrzygnięciem sprawy, a rok wcześniej było to 1581

Spośród wszystkich wyroków z 2023 r. aż 15 965 było na korzyść kredytobiorców, co stanowi 97 proc. W 424 sprawach wygrały banki, co stanowi 2,5 proc. wszystkich spraw, a w 49 przypadkach sądy II instancji uchyliły wyrok sądu I instancji i przekazały sprawę do ponownego rozpoznania. Dominującym rozstrzygnięciem w sprawach frankowych jest stwierdzenie nieważności umowy kredytowej, które stanowi 96 proc. wszystkich korzystnych wyroków.

Sądy II instancji w 99 proc. orzekają na korzyść kredytobiorców.

Jeśli chodzi o poszczególne banki, procent spraw wygranych przez frankowiczów jest mniej więcej taki sam. Najwięcej rozstrzygnięć (ponad 2 tys.) w 2023 r. zapadło wobec mBanku, PKO BP, Millennium, Santander BP oraz BPH. To banki, które swego czasu udzieliły najwięcej kredytów CHF.

Banki
Zysk Alior Banku nieco powyżej oczekiwań. Będzie dywidenda
Banki
Banki nie są nadmiernie drogie, ale hossa nie będzie trwać wiecznie
Banki
NBP pod kreską. Strata w 2023 roku poszła w miliardy złotych
Banki
Prezes mBanku Cezary Stypułkowski: Marne prawo, żadna sprawiedliwość, upadła moralność
Banki
Czy koszty ratowania Getin Noble Banku kiedyś się zwrócą?
Banki
Czystki dotarły do Banku Pekao, to już ostatnie dni Leszka Skiby jako prezesa