Wysoka rentowność... i straty BGŻ
Banki spółdzielcze mają coraz mniejszy udział w systemie bankowym. Nadal natomiast generują ponad 50% strat całego sektora. Winowajcą jest tu BGŻ.Coraz mniejsza liczebność sektora spółdzielczego jest spowodowana głównie połączeniami. Wiele banków nie ma bowiem możliwości uzyskania wymaganego przez NBP poziomu funduszy własnych - równowartości 300 tys. euro (ponad 1,2 mln zł). W ciągu 9 miesięcy 1998 r. liczba banków spółdzielczych zmniejszyła się o 87; 3 upadły, a 6 postawiono w stan likwidacji (5 sprzedano bankom komercyjnym). 78 banków połączyło się z innymi - a zatem ich aktywa i pasywa pozostały w sektorze.Tymczasem udział aktywów banków spółdzielczych w aktywach systemu bankowego zmniejszył się do 4,2% (w 1993 r. wynosił 6,6%). Nic dziwnego: maleje także ich udział w kredytach dla sektora niefinansowego i jego depozytach. Również przyrost funduszy własnych jest zbyt niski, by móc wpłynąć na zwiększenie akcji kredytowej.Banki spółdzielcze nie mają na czym zarabiać. Banki komercyjne są zbyt silnymi konkurentami nawet dla największych z nich - tracą więc one dobrych klientów. Trudno też przypuszczać, by udało się im pozyskać powstające samorządy. Minimalny poziom pozycji pozabilansowych (0,4 mld zł na koniec III kwartału ub.r.), wynikający głównie z braku uprawnień dewizowych, oznacza również niewiele zobowiązań oraz operacji instrumentami finansowymi i papierami wartościowymi. Nic dziwnego - udział tych ostatnich w aktywach banków spółdzielczych zmniejszył się z 10,3% w 1997 r. do 9,2% na koniec września 1998 r.Ponad 50-proc. udział sektora spółdzielczego w stratach systemu bankowego to przede wszystkim BGŻ, wciąż odrabiający straty z lat ubiegłych.Pomimo tych kłopotów banki spółdzielcze mają najwyższą w sektorze rentowność brutto (stosunek wyniku brutto do kosztów całkowitych) - 13,7%. Rentownością netto (wynik netto do kosztów) ustępują zaś jedynie bankom giełdowym. Z 1208 banków 93 miało na koniec września 1998 r. współczynnik wypłacalności niższy od 8%. Średnia wartość współczynnika wyniosła 13,2%.
PRZEMYSŁAW SZUBAŃSKI
