Instrumenty pochodne częściowo dozwolone
Od momentu gdy fundusze emerytalne zaczną inwestować za granicą, będą mogły też kupować instrumenty pochodne. Ustawa pozwala na ten rodzaj inwestycji pod warunkiem, iż będzie on służył tylko zabezpieczeniu się przed ryzykiem kursowym.Ani ustawa o funduszach emerytalnych, ani rozporządzenie regulujące sprawę limitów inwestycyjnych nie pozwala na inwestowanie w instrumenty pochodne, odnoszące się do instrumentów polskiego rynku kapitałowego. Wg ustawy jednak, OFE mogą ich używać do zabezpieczenia się przed ryzykiem kursowym, jeśli inwestują za granicą.Nie wszyscy zarządzający OFE byli pewni, czy rzeczywiście fundusze mogą korzystać z tego prawa, bo o instrumentach pochodnych nie wspomina rozporządzenie o limitach inwestycyjnych. Inni twierdzili, że skoro ustawa na to pozwala, to brak zapisu w rozporządzeniu nie ma żadnego znaczenia. - OFE mogą się zabezpieczać przed ryzykiem kursowym, bo mają do tego delegację ustawową - powiedział Cezary Mech, prezes UNFE. - Ale ekspozycja OFE nie może być większa, niż wynosi wartość ich inwestycji zagranicznych.Jednak ustawa nie jest tutaj taka dokładna - mówi tylko o zabezpieczeniu się przed ryzykiem kursowym. Na polskim rynku są dostępne instrumenty pochodne oparte na euro i dolarze. Co będzie, jeśli OFE zechcą zainwestować w Japonii? Czy w tym przypadku będzie możliwa bardziej skomplikowana forma zabezpieczeń, związanych np. z kontraktami zawartymi w dolarach na jena, a potem w złotych - na dolary? C. Mech uważa, że jeśli pojawi się zainteresowanie tego typu instrumentami pochodnymi ze strony funduszy, rynek na pewno je im udostępni.Jednak wprowadzenie możliwości inwestowania w te papiery nawet pod warunkiem zabezpieczenia się przed ryzykiem kursowym oznacza zgodę na obrót nimi. OFE inwestują z założenia długoterminowo, a nie ma na polskim rynku instrumentów, którymi fundusze mogłyby się na taki okres zabezpieczyć. Poza tym możliwe jest, iż wcześniejsze plany dotyczące wycofania się z inwestycji zagranicznych będą przez zarządzających OFE zmieniane. W tej sytuacji trudno sobie wyobrazić, iż fundusz nie będzie miał prawa do sprzedaży kupionego wcześniej kontraktu i zakupu innego, adekwatnego do obecnych planów OFE. Praktycznie trudno będzie stwierdzić UNFE, że w tego typu przypadkach fundusz złamał prawo. Jedynym warunkiem jest bowiem posiadanie lokat w innych walutach.Część zarządzających OFE wskazuje, że nie zawsze funduszom będzie zależało na zabezpieczeniu operacji zagranicznych. Zezwolenie na inwestycje zagraniczne oznacza wyrażenie pośrednio zgody na grę na spadek złotego. OFE mogą bowiem inwestować np. w akcje czy obligacje zagraniczne nie w nadziei na wysokie zyski związane ze wzrostem ich cen, ale ze względu na przewidywanie spadku wartości złotego.
M.S.
