Sprawozdania finansowe jako źródło informacji o przedsiębiorstwie

Zdolność generowania zysków jest wynikiem współdziałania różnych kategorii zasobów (w języku rachunkowości zwanych aktywami) zgromadzonych w przedsiębiorstwie: ludzkich, materialnych, niematerialnych, finansowych.

Aktualizacja: 25.02.2017 20:59 Publikacja: 18.04.2011 22:18

Kristof Zorde, partner zarządzający, BDO

Kristof Zorde, partner zarządzający, BDO

Foto: Archiwum

Bogatej informacji na ten temat dostarcza sprawozdanie finansowe, które w uporządkowanej formie pokazuje, jakimi zasobami przedsiębiorstwo dysponuje, jak te zasoby zostały sfinansowane i jakie są okresowe rezultaty działalności gospodarczej wynikające z przetwarzania tych zasobów, czyli przychody, koszty i zyski. Kiedy konfrontujemy sprawozdania finansowe z danymi rynkowymi (giełdowymi) w przeważającej większości przypadków możemy zaobserwować, że rynek systematycznie wycenia przedsiębiorstwo powyżej – a czasami nawet dużo powyżej – wartości ujawnionej w sprawozdaniach finansowych. Poniższe zestawienie zawiera przykłady spółek notowanych na warszawskiej giełdzie, gdzie występują znaczne różnice miedzy wartościami rynkowymi (tzw. kapitalizacją) a wartościami wynikającymi ze sprawozdań finansowych (zwanych potocznie wartościami księgowymi).

[srodtytul]Z czego bierze się różnica[/srodtytul]

Różnica ta jest zwykle ujmowana w formie popularnego wskaźnika cena/wartość księgowa (C/WK) publikowanego w tabelach giełdowych w codziennej prasie. Powstaje pytanie, z czego ta różnica się bierze. Po pierwsze z tego, że wiele aktywów w bilansie spółki jest niedoszacowanych. To znaczy, że aktywa te są w bilansie ujęte po wartościach niższych od wartości godziwych/rynkowych. Może to dotyczyć takich składników majątkowych, jak nieruchomości lub długoterminowe aktywa finansowe które w bilansie ujęte są po koszcie historycznym, znacznie niższym od bieżącej wyceny rynkowej. Po drugie, w bilansie brakuje szeregu aktywów niematerialnych wytwarzanych wewnętrznie – na to nie zezwala dominujący obecnie paradygmat rachunkowości. Jako przykład można podać znak towarowy, kartoteka klientów, goodwill, patenty itp. Warto jednakże zauważyć, że te same aktywa pozyskane poprzez nabycie muszą być ujmowane w bilansie. Po trzecie, pewne zasoby nie spełniają definicji aktywów i nie mogą nigdy być ujmowane w bilansie. Należą do nich przykładowo: know-how pracowników, pozycja rynkowa, różnego rodzaju synergie, relacje inwestorskie, przewaga konkurencyjna, perspektywy rozwoju. Z powyższego wynika, że sprawozdanie finansowe, niezależnie od tego, jak bogaty materiał informacyjny zawiera, stanowi dość ograniczone źródło informacji o przedsiębiorstwie. Z zestawienia powyżej wynika np., że sprawozdanie finansowe jest w stanie w niektórych przypadkach wyjaśnić, skąd się bierze nie więcej niż 25 proc. wartości przedsiębiorstwa. Powstaje więc pytanie, gdzie można uzyskać resztę informacji. W wielu przypadkach doskonałym źródłem takiej uzupełniającej informacji może być sprawozdanie zarządu z działalności. Dobrego przykładu dostarcza tutaj Cyfrowy Polsat. Sprawozdanie zarządu z działalności napisane jest przystępnym językiem, ale przede wszystkim zawiera informacje, które można łatwo skategoryzować i ocenić jako zasoby tworzące wartość przedsiębiorstwa. Jakie miękkie aktywa posiada Polsat? Na pewno pozycję rynkową: „Cyfrowy Polsat SA to największa, pod względem liczby abonentów, płatna cyfrowa platforma satelitarna w Polsce. Platforma oferuje ponad 70 kanałów polskojęzycznych, w tym kanałów w wysokiej rozdzielczości.

Operator oferuje dekoder z twardym dyskiem, umożliwiający nagrywanie i pauzowania programów telewizyjnych. W listopadzie 2007 r. uruchomił własną produkcję dekoderów. We wrześniu 2008 r. platforma rozpoczęła świadczenie usług telekomunikacyjnych jako infrastrukturalny operator wirtualnej sieci telefonii komórkowej (MVNO)”. Inny znaczący miękki aktyw Cyfrowego Polsatu to kompetencje zarządu. Sprawozdanie z działalności nie pozostawia w tym względzie cienia wątpliwości: „Stworzyliśmy doświadczony i wysoko wykwalifikowany zespół zarządzający naszą Spółką. Nasze sukcesy w dużej mierze zawdzięczamy wizji naszego Prezesa i skutecznej jej implementacji przez kadrę menedżerską posiadającą szerokie doświadczenie w branży, w zakresie marketingu i sprzedaży, obsługi i utrzymania klienta, technologii, kontroli i finansów. Nasz prezes Dominik Libicki jest z nami od 10 lat i ma wieloletnie doświadczenie na rynku mediów. W 2010 roku znalazł się w gronie 25 najefektywniejszych prezesów okrzykniętych przez magazyn ekonomiczny Home & Market. Dwukrotnie w ostatnich trzech latach zostaliśmy wyróżnieni wśród spółek giełdowych w kategorii „Kompetencje Zarządu”.

[srodtytul]Analizy i rankingi jako źródła informacji[/srodtytul]

Jeśli nie sprawozdanie finansowe i nie sprawozdanie z działalności, to gdzie jeszcze można znaleźć informacje o spółce. Ano poza spółką. Dobrym źródłem informacji są rożnego rodzaju analizy i rankingi. Można choćby wspomnieć o rankingu Giełdowa Spółka Roku, która operuje pięcioma kategoriami mającymi charakter miękkich aktywów: perspektywy rozwoju, jakość produktu lub usługi, kompetencje zarządu, relacje inwestorskie, szeroko pojęty sukces. Stąd wiemy na przykład, że najlepszy zarząd ma Bogdanka, Cyfrowy Polsat ma świetne perspektywy rozwoju, a największym sukcesem była oferta pierwotna GPW. W ubiegłym roku Skarb Państwa prywatyzował PZU, Tauron i GPW, ale to oferta GPW przyciągnęła największą liczbę drobnych inwestorów. Oceniono, że to GPW odniosła największy sukces w 2010 r., a miesięcznik Euromoney przyznał debiutowi GPW tytuł kapitałowej transakcji roku 2010.

Jakie konkluzje można wyciągnąć z tych rozważań. Że sprawozdanie finansowe mimo że zawiera mnóstwo danych finansowych, w ostatecznym efekcie potrafi wyjaśnić tylko niewielką część wartości przedsiębiorstwa i stanowi niedostateczną podstawę do podejmowania decyzji inwestycyjnych. W tym względzie dobre uzupełnienie może stanowić sprawozdanie zarządu z działalności. Ale w wielu przypadkach rynek musi liczyć na siebie i szukać informacji poza przedsiębiorstwem, a już na pewno poza sprawozdaniem finansowym. Ta puenta być może nie jest zbyt genialna, ale też nie do końca całkiem banalna. Gdzieś tak mniej więcej od 1973 roku obowiązuje w rachunkowości nadrzędna zasada, że rolą sprawozdania finansowego jest dostarczenie informacji, która pomoże inwestorowi w decyzji o ewentualnym nabyciu akcji w danej spółce. Tak więc nasza ostateczna konkluzja idzie w kierunku stwierdzenia, że współczesna rachunkowość nie spełnia swego statutowego obowiązku. A to już jest bardzo poważny zarzut.

Gospodarka
Donald Tusk o umowie z Mercosurem: Sprzeciwiamy się. UE reaguje
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Gospodarka
Embarga i sankcje w osiąganiu celów politycznych
Gospodarka
Polska-Austria: Biało-Czerwoni grają o pierwsze punkty na Euro 2024
Gospodarka
Duże obroty na GPW podczas gwałtownych spadków dowodzą dojrzałości rynku
Materiał Promocyjny
Cyfrowe narzędzia to podstawa działań przedsiębiorstwa, które chce być konkurencyjne
Gospodarka
Sztuczna inteligencja nie ma dziś potencjału rewolucyjnego
Gospodarka
Ludwik Sobolewski rusza z funduszem odbudowy Ukrainy