Branżę oświetleniową w Polsce i na świecie czekają rewolucyjne zmiany

Systemy sterowania oświetleniem znajdują coraz powszechniejsze uznanie. Ich dalszy rozwój to tylko kwestia czasu. Rynek oczekuje rozwiązań, które nie tylko umożliwiają obniżenie kosztów i poprawę zarządzania, ale i przyczynią się do wzrostu wydajności pracy, nauki i leczenia.

W branży oświetleniowej zachodzą rewolucyjne zmiany, obejmujące nie tylko kraje wysoko rozwinięte, ale powoli również pozostałe państwa, w tym Polskę. Mają miejsce zarówno w myśleniu producentów, jak i u coraz większej liczby użytkowników. Ich uczestnikami są także giełdowe spółki, które starają się wykorzystać zachodzące na rynku zmiany do rozwoju własnej działalności.

– Najnowszym trendem w branży oświetleniowej jest koncepcja Human Centric Lighting (HCL). Metoda ta wprowadza innowacyjne podejście do projektowania oświetlenia, które w centrum zainteresowania stawia człowieka i jego prawidłowe funkcjonowanie psychofizyczne – mówi Rafał Gawrylak, prezes ES-Systemu. Dodaje, że światło zaprojektowane zgodnie z HCL zwiększa wydajność pracy w biurze, nauki w szkole, rekonwalescencji pacjentów w szpitalach i ośrodkach opieki, pomaga wypoczywać, relaksować się i przygotować do snu.

Główną technologią stosowaną przy rozwiązaniach HCL są LED-y. – Agencje badające rynek oświetlenia elektrycznego prognozują, że wielkość rynku HCL w Polsce w 2020 roku osiągnie wartość około 44 mln euro. Najbardziej zainteresowane tą koncepcją będą sektory budynków biurowych, medycznych, edukacyjnych i mieszkalnych – twierdzi Gawrylak.

Rozwój technologii

Według LUG dominującym trendem w branży oświetleniowej jest maksymalizacja korzyści płynących z wykorzystania technologii LED. – W tym celu przywiązujemy bardzo dużo uwagi do designu i jakości wykonania produktów oraz stale inwestujemy w nowoczesne narzędzia badawcze i rozwojowe. Już na etapie projektowania rozwiązań oświetleniowych należy brać pod uwagę szereg czynników, które będą wpływać na ich użyteczność i efektywność – twierdzi Ryszard Wtorkowski, prezes LUG.

Ma na myśli wypracowanie designu, który umożliwi optymalne działanie wszystkich komponentów wykorzystanych do budowy oprawy, dzięki czemu spółka jest w stanie osiągnąć wysokiej jakości energooszczędne oświetlenie i długą żywotność oferowanych rozwiązań. Istotne jest też, aby produkowane rozwiązania umożliwiały ich prawidłowy dobór do oświetlanej powierzchni. Wreszcie należy pamiętać o usługach dodatkowych obejmujących obsługę klientów przez zespoły projektantów oświetlenia oraz architektów i doradców technicznych. Według Wtorkowskiego kluczowymi trendami w branży wpływającymi na upowszechnienie techniki LED jest HCL oraz rozwój systemów sterowania oświetleniem i powszechnie występuje internet rzeczy.

Na rewolucji w branży oświetleniowej będą też zarabiać dystrybutorzy artykułów elektrotechnicznych. – Najważniejszym trendem w branży oświetleniowej jest niewątpliwie dynamiczny rozwój technologii LED. Diody charakteryzują się coraz większą skutecznością świetlną, a nieustający pęd technologiczny, pomimo wzrastających parametrów, powoduje spadek cen chipów i komponentów – twierdzi Grzegorz Hachoł, dyrektor zakupów TIM. Jego zdaniem coraz nowsze rozwiązania pozwalają na użytkowanie oprawy LED już nie tylko jako zwykłego punktu świetlnego. Są to w coraz większym stopniu spersonalizowane urządzenia wyposażone w czujniki ruchu, potrafiące zbierać informacje z otoczenia oraz sterowane za pomocą smartfona.

Według Hachoła szanse na powszechne użytkowanie mają wszelkie technologie, które pozwolą na stworzenie inteligentnego i przyjaznego rozwiązania umożliwiającego proste i wygodne sterowanie. Zalicza do nich takie technologie, jak Bluetooth, Li-Fi oraz Thread.

Polska na tle świata

Przedstawiciele ES-Systemu uważają, że w Polsce dopiero otwieramy się na nowinki pojawiające się w światowej branży oświetleniowej. - Dla inwestorów liczy się przede wszystkim wymiar ekonomiczny, czyli oszczędność, którą zagwarantować ma wymiana instalacji oświetleniowych i jakość zastosowanych w niej opraw. Jednak coraz więcej osób zaczyna interesować się wymiarem zdrowotnym oświetlenia – twierdzi Gawrylak. Spółka już teraz widzi wzrost zainteresowania rozwiązaniami oświetleniowymi opartymi o HCL wśród dyrektorów szpitali. To samo dotyczy szkół. Rodzice coraz częściej pytają dyrekcje, czy zastosowane oświetlenie jest w pełni zdrowe dla ich dzieci.

Rynek oświetleniowy w Polsce jest bardzo rozdrobniony i mocno konkurencyjny. Przez wiele lat o jego rozwoju decydowała cena oferowanych produktów, a mniej jakość. W Europie Zachodniej było na odwrót. – W ostatnim czasie można jednak zaobserwować rosnącą świadomość użytkowników oświetlenia. Coraz więcej osób zdaje sobie sprawę, że w tej branży niezwykle trudno uzyskać połączenie niskiej ceny z wysoką jakością, a zatem najtańsze rozwiązania z góry obarczone są ryzykiem potencjalnych napraw lub reklamacji – przekonuje Hachoł. Na potwierdzenie tej tezy przytacza wyniki kontroli wyrobów LED, jaką Urząd Komunikacji Elektronicznej przeprowadził w latach 2014–2015. Wynika z niej, że aż w 40 proc. badanych produktów stwierdzono nieprawidłowości, dotyczące chociażby zakłócania przez urządzenia wyposażone w technologię LED pracy innych urządzeń czy komunikacji radiowej.

Również LUG dostrzega, że wiele polskich firm, które określa się mianem producentów, jedynie sprowadza z zagranicy oprawy oświetleniowe lub komponenty, często bardzo niskiej jakości, i montuje z nich w Polsce swoje produkty. W efekcie podmiotów wytwarzających oprawy oświetleniowe i wykorzystujących wyłącznie najwyższej jakości komponenty europejskich firm działa na polskim rynku stosunkowo niewiele.

Tymczasem globalny rynek oświetlenia systematycznie rośnie. Największym jego segmentem jest oświetlenie ogólne. Obecnie stanowi ponad 75 proc. rynku, a jego wartość przekracza 55 mld euro. – Według najnowszych prognoz oświetlenie ogólne będzie najszybciej rosnącym segmentem branży w kolejnych latach. Jego wartość szacowana jest na 72 mld euro w 2016 roku i 83 mld w 2020 roku (ponad 80 proc. rynku) – zauważa Wtorkowski.

Dodaje, że głównymi obszarami zainteresowania grupy LUG będzie dalszy rozwój technologii LED, na który decydujący wpływ będą miały regulacje prawne mające na celu ograniczenie emisji dwutlenku węgla do atmosfery i dekarbonizację europejskich gospodarek. To one powinny przede wszystkim wymuszać stopniowe wycofywanie przestarzałych technologii z rynku. Stale rośnie też świadomość na temat zalet stosowania oświetlenia w technologii LED, zwłaszcza tych dotyczących energooszczędności, długiej żywotności produktów oraz łatwości montażu i serwisowania. LUG stawia też na rozwój inteligentnych systemów kontroli i zarządzanie oświetleniem oraz personalizację rozwiązań oświetleniowych, czyli dopasowywanie produktów do bardzo specyficznych potrzeb konkretnych inwestycji.

– Chcemy skupić się przede wszystkim na rozwoju oferty opraw LED-owych podnoszących efektywność energetyczną również poprzez optymalizacje konstrukcji czy też zastosowanie nowych materiałów i komponentów. Istotne jest wzbogacanie systemów oświetleniowych o rozwiązania inteligentne oraz spójne ze światowym trendem HCL – mówi z kolei prezes ES-Systemu. Przekonuje, że wszystkie te segmenty zapewnią dalszy rozwój kierowanej przez niego grupy zarówno w Polsce, jak i na rynkach zagranicznych.

Duży potencjał w modernizacji i wymianie oświetlenia konwencjonalnego na oświetlenie LED widzi też TIM. Spółka stawia na wspieranie klientów biznesowych w całym procesie inwestycyjnym – począwszy od projektu i doboru produktu, a skończywszy na realizacji.

[email protected]

Pytania do... Rafała Hana, prezesa Silvair

Jakie z punktu widzenia firmy Silvair są dziś najważniejsze na świecie trendy w branży oświetleniowej?

Według nas najciekawsze trendy, które pojawiają się na rynku oświetleniowym, to Intelligent Lighting Systems oraz Human Centric Lighting. Intelligent Lighting to nowe systemy oświetlenia, które w innowacyjny sposób łączą kontrolę światła z sensoryką, umożliwiając np. oszczędzanie energii na podstawie analizy miejsca (kiedy i jak jest używane oświetlenie w danej przestrzeni) czy np. zlokalizowanie zagubionych rzeczy na podstawie geolokalizacji w lampach. W przypadku Human Centric Lighting ogromną rolę odgrywa dostosowanie światła sztucznego do dobowej aktywności człowieka w celu poprawy jego aktywności (zimne światło rano wpływa na większą produktywność, ciepłe wieczorem relaksuje).

Czy i jaka nowa technologa ma szanse stać się powszechnie akceptowalną przez branżę oświetleniową?

Największy potencjał drzemie w nowym standardzie Bluetooth Mesh, który już niedługo stanie się powszechnie dostępny. Ta technologia totalnie różni się od Bluetooth, który znamy z zestawów głośnomówiących. Przede wszystkim zwiększony jest zasięg połączenia pomiędzy urządzeniami, umożliwia połączenie wielu różnych urządzeń między sobą, wzmacnia bezpieczeństwo przesyłu danych. To tylko wybrane atuty technologii, która według nas stanie się numerem jeden.

Jak wygląda dziś polska branża oświetleniowa na tle rynku światowego?

W Silvair skupiamy się głównie na współpracy z firmami technologicznymi wyznaczającymi trendy w swoich kategoriach, głównie ze Stanów Zjednoczonych, Anglii czy Niemiec. Na podstawie kilku spotkań z przedstawicielami polskiej branży oświetleniowej widzimy otwartość na innowacje i chęć do przyjęcia najnowszych technologii również tutaj.