"Międzynarodowe" sprawozdania NFI
Żaden z narodowych funduszy inwestycyjnych nie zdecydował się dotychczas na przeszacowanie aktywów w taki sposób, by ich wartość odpowiadała wartości określonej w wycenach dyrektorskich. Być może jednak zmusi je do tego obowiązek prezentowania w sprawozdaniach finansowych różnic, wynikających ze stosowania polskich i międzynarodowych standardów rachunkowości.
Niezrealizowane przeszacowaniaKilka funduszy, przede wszystkim Fund.1 NFI i Fortuna, zastanawiało się nad przeszacowaniem swoich aktywów w taki sposób, by ich wartość wykazywana w sprawozdaniach finansowych (a obliczana przede wszystkim na podstawie wartości księgowej spółek parterowych) nie odbiegała rażąco od wartości określonej w wycenach dyrektorskich (sporządzanych zwykle zgodnie z wytycznymi European Venture Capital Association).Przeszacowanie miałoby nastąpić poprzez utworzenie odpisów na trwałą utratę wartości udziałów w spółkach portfelowych i udziałów mniejszościowych. W "Jedynce" dodatkowe odpisy miałyby wartość około 200 mln zł, o tyle więc obniżyłyby się wyniki NFI, w tym wynik netto (na koniec pierwszego kwartału bieżącego roku Fund.1 NFI zanotował stratę netto w wysokości 6,3 mln zł; aktywa netto wyniosły 402,3 mln zł). W Fortunie na konieczność dokonania dodatkowych odpisów aktualizujących wskazywano w związku z wyceną pakietów wiodących akcji spółek, notowanych na giełdzie. W sprawozdaniach NFI ich wartość (liczona na podstawie wartości księgowej) wynosi ponad 38 mln zł, tymczasem wartość rynkowa tych walorów to (na koniec minionego kwartału) 11,6 mln zł. Na koniec pierwszego kwartału Fortuna wypracowała zysk netto w wysokości 7,85 mln zł. Aktywa netto funduszu osiągnęły poziom 409,8 mln zł.Na razie jednak żaden z funduszy nie zdecydował się na przeszacowanie aktywów, którego konsekwencją byłoby nie tylko radykalne pogorszenie się wyników NFI dokonującego operacji, ale także pozostałych funduszy (najprawdopodobniej musiałyby one utworzyć rezerwy na utratę wartości spółek znajdujących się w portfelach wiodących funduszy tworzących dodatkowe odpisy). Dlaczego nie zapadły decyzje w tej sprawie? Część funduszy najprawdopodobniej zaprotestowała przeciwko takiemu rozwiązaniu, wskazując, że część NFI będzie stosować odmienne standardy rachunkowe, co zaszkodzi i tak nadszarpniętemu wizerunkowi Programu Powszechnej Prywatyzacji.Innymi słowy, NFI przymierzające się do przeszacowania aktywów nie zyskały poparcia innych funduszy.Nowe obowiązki sprawozdawczeByć może jednak narodowe fundusze inwestycyjne będą w pewnym zakresie zmuszone dokonać przeszacowań, zgodnie ze sporządzanymi przez siebie wycenami dyrektorskimi. NFI bowiem, podobnie jak pozostałe spółki publiczne, będą miały od początku półrocza obowiązek w prezentowanych sprawozdaniach finansowych wskazywać różnice między wynikami podawanymi zgodnie z polskimi standardami rachunkowości a wynikami określonymi według standardów międzynarodowych.Najprawdopodobniej nie będzie to oznaczać obowiązku przedstawienia dwóch wersji sprawozdań, a jedynie obowiązek podania - obok sprawozdania sporządzonego zgodnie z polskimi regulacjami - istotnych różnic (jeśli chodzi o zasady i metody rachunkowości oraz ujawnione dane) wynikających z zastosowania standardów międzynarodowych.Pojawia się jednak zasadniczy problem: sprawozdania funduszy powstają w dużej mierze na podstawie danych spółek parterowych. W ocenie analityków, aby NFI mogły zadośćuczynić nowym wymogom, także spółki parterowe powinny obliczyć swoje wyniki według standardów międzynarodowych. W ocenie przedstawicieli funduszy, będzie niezwykle trudno zmusić je do tego. W wielu, zwłaszcza małych, firmach działanie takie byłoby zresztą nieracjonalne.Rozwiązaniem mogłoby być - jak uważają niektórzy przedstawiciele funduszy - obliczenie wartości akcji spółek parterowych metodami stosowanymi w wycenach dyrektorskich. W ten sposób NFI zaprezentowałyby jako dane obliczone według standardów międzynarodowych wyniki swoich wycn, odbiegające bardzo istotnie od wyników obliczonych według standardów polskich. Innymi słowy, w ten sposób można będzie poznać wartość aktywów wszystkich funduszy, jaką zaprezentowałyby w swoich sprawozdaniach, gdyby zdecydowały się na przeszacowanie.
K.J.
