Jak założyć firmę w UE
Postanowienia Układu europejskiego i układu stowarzyszeniowego, który wszedł w życie w 1994 r., przyznają polskim obywatelom i firmom prawo zakładania przedsiębiorstw w krajach "Piętnastki". Polskie firmy mogą w krajach UE zakładać podległe im podmioty, czyli takie, które są pod kontrolą krajowej spółki-matki. Zarówno nasi obywatele, jak i firmy są dopuszczone w UE do prowadzenia wszelkiej działalności gospodarczej: przemysłowej, handlowej, usługowej, rzemieślniczej, a także w zakresie wolnych zawodów.Bez fikcyjnych spółekUkład europejski i umowa stowarzyszeniowa wyznaczają jednak tylko ogólne ramy prowadzenia działalności gospodarczej przez Polaków. W praktyce firmy zakłada się na podstawie prawa, obowiązującego w poszczególnych krajach. Dokładnych informacji udzielają Biura Radców Handlowych, działające przy polskich ambasadach.W wielu krajach UE w obawie przed zakładaniem przez naszych obywateli fikcyjnych firm (po to, by uzyskać zezwolenie na pobyt i na tej podstawie szukać pracy) wprowadzono dodatkowe warunki. Często trzeba udowodnić, że zamierzona działalność rzeczywiście przybierze formę samozatrudnienia, co nie bywa łatwe. W Wielkiej Brytanii należy również wykazać, że miejscowy rynek potrzebuje wyrobów bądź usług, które chce zaoferować polski przedsiębiorca. Nasze firmy zakładające w krajach "Piętnastki" filie (wygodna forma nie wymagająca wnoszenia określonego wkładu kapitałowego) muszą udowodnić, że mają rzeczywiste powiązania z rodzimym rynkiem. Jeśli przedsiębiorstwo ma zarejestrowane w Polsce jedynie biuro handlowe musi wykazać, że prowadzi ono konkretną działalność na terenie Polski lub jednego z krajów UE.Narodowe traktowanieWynikająca z Układu europejskiego zasada narodowego traktowania polega na wzajemnym stosowaniu tych samych kryteriów przy zakładaniu i prowadzeniu firm przez obywateli i przedsiębiorstwa obu stron układu. Oznacza to, że na przykład firma założona przez Polaka (lub polskie przedsiębiorstwo) w Niemczech powinna być traktowana nie gorzej niż niemiecka. Kraje UE uznały, że zasadę narodowego traktowania wobec Polski będą stosować z chwilą wejścia w życie układu stowarzyszeniowego. Polska natomiast zapewniła sobie w niektórych dziedzinach (m.in. usług finansowych) czasowe ograniczenia w realizacji tego zobowiązania.Firma założona przez Polaka (polskie przedsiębiorstwo) ma prawo zatrudniać naszych obywateli, ale pod warunkiem że należą oni do tzw. personelu kluczowego. Do kategorii tej zalicza się personel kierowniczy oraz specjalistów z rzadko spotykanymi kwalifikacjami. Kwestie zatrudnienia regulują nie tylko postanowienia układu, ale również przepisy prawa krajowego. Dotyczą one m.in. wykształcenia i kwalifikacji, obowiązujących pracownika na danym stanowisku. Ważnym elementem definicji personelu kluczowego jest warunek zatrudnienia danej osoby w firmie macierzystej przez co najmniej rok przed oddelegowaniem jej do pracy za granicą.Zakładanie firm w krajach UE jest dość kłopotliwe - wiąże się z koniecznością dostosowań do unijnych standardów oraz wyższymi kosztami pracy. Niesie jednak również wiele korzyści. Pozwala działać na ogromnym rynku w warunkach stabilnych kursów, co zmniejsza ryzyko inwestycyjne. Umożliwia dostęp do wysoko rozwiniętych usług bankowych, ubezpieczeniowych czy telekomunikacyjnych.
M.P.
