Bez obniżki stóp

Podaż pieniądza wzrosła w sierpniu o 1,3% - poinformował we wtorek NBP. Liczony rok do roku przyrost kredytów dla ludności wyniósł 44,8% (w całym 1998 r. było to 29,8%). Oszczędności ludności były na koniec sierpnia o 21,5% wyższe niż w sierpniu 1998 r. Wzrost ubiegłoroczny wyniósł 35,5%.Prezes NBP Hanna Gronkiewicz-Waltz powiedziała wczoraj, że nie oczekuje w najbliższej przyszłości poprawy sytuacji rachunku bieżącego. Bank centralny przewiduje, że deficyt obrotów bieżących bilansu płatniczego przekroczy na koniec br. 6% PKB. W 2000 r. wyniesie ok. 7% - co oznacza, że tempo jego wzrostu będzie o ponad połowę niższe. Jak podkreśliła prezes NBP, przy ustalaniu stóp procentowych RPP bierze pod uwagę przede wszystkim cel inflacyjny i deficyt obrotów bieżących. H. Gronkiewicz-Waltz nie przewiduje w związku z tym obniżenia stóp w tym roku.Wpływy z prywatyzacji zwiększyły w sierpniu o niemal 1,1 mld USD aktywa zagraniczne netto. W związku z dalszym napływem środków Ministerstwo Finansów zrezygnowało z emisji euroobligacji. Tymczasem słabe wskaźniki makroekonomiczne były powodem wtorkowego osłabienia złotego, który spadł po południu poniżej parytetu. Zdaniem dealerów, umocnieniu sprzyjałby napływ walut z tytułu emisji obligacji.

czytaj str. 5 i 24

Podaż pieniądza w sierpniu

Ciągle dużo kredytów

Po pierwszych 8 miesiącach 1999 r. przyrost należności od osób prywatnychi podmiotów gospodarczych o 6,3 mld zł przewyższa zwiększenie stanu zobowiązań. Do końca sierpnia wzrost należności wyniósł ponad 77% wartościza cały 1998 r. W przypadku zobowiązań było to tylko 33%.

Licząc rok do roku, w sierpniu po raz kolejny zmniejszyło się tempo wzrostu oszczędności ludności. W lipcu przekraczał on 23 mld zł - w ubiegłym miesiącu wyniósł niecałe 21,5 mld zł. W sierpniu nieco spadła dynamika zwiększania się kredytów gospodarczych. Po raz ósmy natomiast wzrosło tempo zadłużania się ludności.Od kilku lat podstawowym źródłem przyrostu pieniądza w sektorze bankowym są należności od osób prywatnych i podmiotów gospodarczych. W 1997 r. z ich przyrostu pochodziło 68,5% wzrostu podaży, w 1998 r. - 68,1%. Po ośmiu miesiącach br. było to 72%. Warto przy tym zauważyć, że stało się tak, ponieważ w sierpniu zmniejszyło się zadłużenie netto sektora budżetowego i zwiększyły się znacznie, w związku z wpływem z prywatyzacji Pekao SA, aktywa zagraniczne netto. Struktura "odpowiedzialności" za przyrost podaży pieniądza w lipcu była zupełnie inna - 78% spowodowane było zwiększeniem stanu należności od sektora niefinansowego, 17% - od sektora budżetowego.Wysoka dynamika wzrostu należności od ludności spowodowała, że tegoroczne ich zwiększenie odpowiada za 22% wzrostu podaży pieniądza - w 1998 r. było to 12,4%.Wypowiadając się dla PARKIETU Grzegorz Wójtowicz, członek Rady Polityki Pieniężnej, zwrócił uwagę, że - oprócz malejącej dynamiki depozytów, rosnącej kredytów i sierpniowego zwiększenia aktywów zagranicznych - w poprzednim miesiącu dolar umocnił się o 3,1%. - Spowodowało to wzrost zarówno aktywów, jak i pasywów - stwierdził. Podkreślił, że nie zdarzyło się nic zaskakującego i teraz należy czekać na dane pokazujące, jak będzie się zachowywała gospodarka po wakacjach. Można się jednak obawiać, że główne tendencje nie zmienią się. Wrzesień to nowy rok szkolny, a wraz z nim zwiększone wydatki gospodarstw domowych. Oznacza to dalsze zmniejszenie dynamiki oszczędności ludności i kontynuowanie wzrostu kredytów. Ewentualne ożywienie w gospodarce może się z kolei wiązać z ponownym zwiększeniem wielkości kredytów gospodarczych. W dodatku kłopoty budżetu spowodują zapewne dalsze jego zadłużanie. Podobny scenariusz można przewidywać również na październik.Przy całym zamieszaniu kredytowo-depozytowym najspokojniej zachowuje się podaż pieniądza ogółem. Jej przyrost po ośmiu miesiącach stanowił 47% wzrostu ubiegłorocznego. Obecna sytuacja zdaje się wskazywać, że wynik tegoroczny będzie oscylował raczej wokół dolnej wartości iężnej przedziału wzrostu podaży - 34-41 mld zł.

PRZEMYSŁAW SZUBAŃSKI