Ustawodawca zapomniał o zarabiających na GPW

Jeżeli inwestor chce odliczyć składki zdrowotne od podatku, a zarabia tylko na giełdzie, musi założyć działalność gospodarczą

Czytelnicy, którzy żyją tylko z inwestowania, pytają nas, czy nie mogą odliczyć od podatku dobrowolnie płaconych składek na ubezpieczenie zdrowotne. Tłumaczą, że chcieliby mieć te same prawo, co osoby rozliczające dochody z umowy o pracę. Większość Polaków może bowiem zmniejszyć podatek o składki pobrane na Narodowy Fundusz Zdrowia. Inwestorzy giełdowi - nie. Ustawodawca nie przewidział bowiem, aby ulga tego typu dotyczyła również dochodów ze sprzedaży akcji. Dlatego też nie znajdziemy stosownych rubryk w formularzu PIT-38

Jednoznaczne przepisy

Eksperci przyznają, że przepisy nie są dla inwestorów korzystne. - Jest to w pewnym zakresie nierówne traktowanie osób, które zarabiają tylko z giełdy, lecz się ubezpieczają. Ale zmienić może to tylko ustawodawca - komentuje Marek Gadacz, doradca podatkowy PricewaterhouseCoopers.

Zdaniem specjalistów od PIT, regulacje nie pozostawiają w tym zakresie wątpliwości. - Obecny stan prawny wyklucza rozliczanie składek na ubezpieczenie zdrowotne w przypadku dochodów z giełdy. Ustawa o PIT pozwala to robić tylko w przypadku, kiedy rozliczamy podatek według stawek progresywnych lub jeśli prowadzimy działalność gospodarczą. Przypadek tzw. podatku Belki jest szczególny - tłumaczy Michał Grzybowski, doradca podatkowy w firmie Ernst & Young. - Można sobie wyobrazić, że dany inwestor założy działalność gospodarczą w zakresie obrotu instrumentami finansowymi we własnym imieniu i na własny rachunek. W takiej sytuacji będzie także mógł odliczać składki na ubezpieczenie zdrowotne - dodaje.

Skomplikowana działalność

Problem w tym, że prowadzenie działalności gospodarczej wiąże się ze sporą biurokracją. Między innymi trzeba zgłosić ją do ewidencji (prawidłowym przedmiotem działalności będzie w tym przypadku pośrednictwo finansowe). Inwestor, który zdecyduje się na ten krok, zyskuje możliwość uwzględniania kosztów rozliczeń z ZUS i NFZ, może także uwzględniać inne koszty związane z prowadzoną działalnością (szkolenia, prowizje, zakup serwisów informacyjnych). W zamian jednak zostaje obarczony wymogami raportowania do GUS, prowadzeniem księgi przychodów i rozchodów, a także odprowadzeniem miesięcznych zaliczek na PIT. Większość giełdowych graczy uzna więc takie rozwiązanie za zbyt skomplikowane.

Powszechne ubezpieczenie

Resort finansów nie ma danych, ile osób rozlicza się tylko z podatku giełdowego. Wiadomo tylko, że w ubiegłym roku PIT-38 wypełniło 277,3 tys. Polaków. Większość z nich zapewne uzyskiwało także inne dochody. Na niewielką skalę zjawiska wskazują także ostatnie dostępne statystyki NFZ z końca 2006 r. Wynika z nich, że dobrowolne ubezpieczenie obejmowało 33,3 tys osób. Z tego 28,1 tys. to opłacający składkę, reszta - ich rodziny. Dla porównania, ubezpieczonych obowiązkowo, razem z rodzinami, było 37,8 mln osób.

Chodzi o 3,3 tys. zł

Aby dobrowolnie skorzystać z dobrodziejstw państwowej służby zdrowia, wystarczy co miesiąc opłacać składkę 274,49 zł (kwota ta stanowi 9 proc. średniego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw). Wówczas roczna składka sięga 3,3 tys. zł. O taką właśnie kwotę inwestor mógłby pomniejszyć podatek, gdyby ustawa o PIT dawała taką możliwość. Aby skorzystać z takiego odliczenia, dochód ze sprzedaży akcji musiałby wynieść co najmniej 17,4 tys. zł. W 2006 r. przeciętny dochód inwestora wyniósł 32,7 tys. zł.