Niezła sprzedaż kredytów w październiku

Nadal mocne są hipoteki rosnące w dwucyfrowym tempie. Jednak wcześniej rosnąca sprzedaż kredytów konsumpcyjnych teraz spadła? Czy to efekt wyroku TSUE?

W październiku 2019 r. banki i SKOK-i udzieliły 625,3 tys. kredytów konsumpcyjnych, tyle samo co rok temu, o wartości 7,38 mld zł, o 2,1 proc. mniejszej niż rok temu – wynika z danych Biura Informacji Kredytowej. To spora zmiana, bo w poprzednich miesiącach wartość sprzedaży rosła rok do roku po około 8 proc., dzięki temu narastająco od początku roku sprzedaż wzrosła o 6,8 proc., do 75,1 mld zł. Udzielono w tym czasie 6,05 mln takich kredytów, co oznacza spadek o 0,7 proc.

TSUE uderzył w sprzedaż kredytów?

Spadek w październiku sprzedaży kredytów konsumpcyjnych może być skutkiem wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z września w sprawie zwrotu przez banki prowizji w razie spłaty przed czasem takich kredytów.

W pierwszych dziesięciu miesiącach 2019 r. 34 proc. udzielanych przez banki i SKOK-i kredytów konsumpcyjnych stanowią kredyty średniokwotowe (7 – 20 tys. zł) oraz wysokokwotowe (powyżej 20 tys. zł). W ujęciu wartościowym stanowią one już 85,9 proc. wartości wszystkich udzielanych kredytów konsumpcyjnych. - Dzięki wydłużaniu okresu kredytowania, przy rekordowo niskich stopach procentowych, którym to zjawiskom towarzyszy wzrost dochodów gospodarstw domowych, banki mogą udzielać kredytów na wyższe kwoty. Należy jednak pamiętać, że rzeczywisty okres spłaty kredytów gotówkowych jest istotnie krótszy od umownego (22 mies. vs 45 mies.), co w związku z wyrokiem TSUE może zniechęcić banki do wydłużania okresu kredytowania – mówi prof. Waldemar Rogowski, główny analityk BIK.

W kontekście wyroku TSUE warto zwrócić uwagę, że 53 proc. udzielonych w tym roku kredytów gotówkowych związana jest z konsolidacją i rolowaniem a tylko 11 proc. to wartość pierwszego kredytu. W październiku spadła też średnia wartość udzielonego kredytu konsumpcyjnego: o 2 proc. rok do roku i wyniosła 11 809 zł, w poprzednich miesiącach regularnie zwiększała się (średnia wartość kredytów gotówkowych spadła o 2,6 proc., do 18 357 zł, ratalnego urosła o 12,7 proc., do 4 292 zł).

Spłacalność tych kredytów nadal jest dobra. - Poziom ryzyka kredytowego portfela kredytów konsumpcyjnych jest przez BIK co miesiąc monitorowany w oparciu o Indeks Jakości, który pełni funkcję systemu wczesnego ostrzegania. Jakość portfela dla kredytów konsumpcyjnych już od kilku lat utrzymuje się na niskim, bezpiecznym poziomie szkodowości, październikowy odczyt wynosi 5,65 proc, przez rok wzrósł jedynie o 0,05 pp. Podtrzymuję, że podstawowe ryzyko związane z kredytami konsumpcyjnymi, w szczególności gotówkowymi, determinowane jest przez wysokokwotowe kredyty, które są obarczone wyższym ryzykiem kredytowym od kredytów niskokwotowych i wydłużanie okresu kredytowania przy najczęściej zmiennej stopie procentowej – dodaje prof. Rogowski.

Hipoteki nadal mocne

W październiku sprzedano 21,5 tys. kredytów mieszkaniowych, o 4,4 proc. więcej niż rok temu, opiewających na 7,4 mld zł, co oznacza wzrost o 12,8 proc. Przez dziesięć miesięcy sprzedaż sięga 201,3 tys. sztuk i 54,6 mld zł, odpowiednio o 3,2 proc. więcej i 14,4 proc. niż rok temu.

- Dodatnia dynamika wartościowa wynika głównie ze struktury udzielanych kredytów, w okresie styczeń – październik tego roku już 69 proc. wartości udzielonych kredytów dotyczyło kwot powyżej 250 tys. zł. Nadal obserwujemy odmienne tendencje dotycząc kwot. Dodatnie dynamiki sprzedaży hipotek zarówno w ujęciu ilościowym, jak i wartościowym dotyczą głównie kredytów powyżej 250 tys. zł, w tym w szczególności kredytów powyżej 350 tys. zł, których w okresie styczeń – październik 2019 r. w porównaniu do analogicznego okresu roku poprzedniego w ujęciu liczbowym udzielono więcej o (+36,7 proc.), a wartościowym o (+37,1 proc.). Kolejne już miesięczne wyniki potwierdzają zatem, że hossa na rynku kredytów wysokokwotowych nadal trwa w najlepsze, co jest po części wynikiem wzrostu cen nieruchomości – mówi Rogowski. Natomiast spadki obejmują kredyty poniżej 200 tys. zł. Ujemne dynamiki dotyczyły zarówno liczby, jak i wartości udzielanych kredytów. Kredytów do 100 tys. zł banki udzieliły o (-21,8 proc.) mniej, a w przedziale 100 – 150 tys. zł mniej o (-16,9 proc.) niż w analogicznym okresie 2018 r. Kolejne miesiące powinny być dobre dla rynku kredytów mieszkaniowych. - W styczniu prognozowaliśmy wzrost w całym roku wartości udzielonych kredytów mieszkaniowych na poziomie 5-8 proc. W rzeczywistości dynamika dziesięciu pierwszych miesięcy 2019 r. do analogicznego okresu 2018 r. wynosi już 14,4 proc. Uważam, że ten rok będzie kolejnym rekordowym rokiem ze sprzedażą około 62 mld zł, w listopadzie mieliśmy kilka dodatkowych dni wolnych a w grudniu z uwagi na święta mamy mniejszą aktywność kredytobiorców - wyjaśnia prof. Waldemar Rogowski z BIK. To oznaczałoby wzrost o 10 proc. wobec 2018 r., najlepszego od dekady.

Miesięczny odczyt Indeksu Jakości portfela kredytów mieszkaniowych w październiku2019 r. wyniósł 0,74 proc., co potwierdza wieloletnią już stałą obserwację dotyczącą niskiego poziomu ryzyka kredytowego związanego z udzielaniem kredytów mieszkaniowych. W ostatnich 12 miesiącach (październik 2019 r. do października 2018 r.) jakość portfela poprawiła się, o czym świadczy lekki spadek Indeksu o (-0,04). - Obecnie nie widać istotnych zagrożeń, które w krótkim horyzoncie czasowym mogłyby wpłynąć na wzrost poziomu szkodowości kredytów mieszkaniowych, a tym samym na wzrost poziomu ryzyka kredytowego - zaznacza prof. Rogowski.