PKN chce rozmawiać i z Litwą, i z Rosją

Niedawna wizyta prezydent Litwy Dalii Grybauskaite w Polsce stworzyła nowe szanse na kompromis w sprawie przyszłości terminalu w Kłajpedzie

Od dwóch lat PKN Orlen stara się przekonać rząd Litwy do sprzedania większościowego pakietu akcji terminalu paliwowego Klajpedos Nafta. Mógłby wtedy bez większego ryzyka zainwestować w budowę rurociągu produktowego, co pozwoliłoby rozwiązać część logistycznych kłopotów rafinerii w Możejkach i pomogłoby tej spółce poprawić wyniki.

Litwini uważają jednak, że terminal ma strategiczne znaczenie dla bezpieczeństwa ich kraju i ani myślą pozbywać się akcji Klajpedos Nafta. Strony różnymi metodami wywierały presję na siebie nawzajem.

– Orlen np. ograniczył produkcję w Możejkach, co oznacza mniejsze wpływy do budżetu Litwy z tytułu podatku VAT. Dla rządu w Wilnie ma to niebagatelne znaczenie, szczególnie że rafineria jest największym płatnikiem podatku VAT na Litwie – zauważa Maciej Wewiórski, analityk z DM IDMSA.

[srodtytul]Doradca prezydent Litwy[/srodtytul]

Wszystko tylko eskalowało konflikt, ale ostatnio pojawiła się nowa szansa na wyjście z impasu. A to dzięki niedawnej wizycie prezydent Litwy Dalii Grybauskaite w Polsce. Gościła ona w Warszawie przy okazji obchodów 91. rocznicy odzyskania niepodległości przez nasz kraj. Wtedy właśnie Dalia Grybauskaite rozmawiała z prezesem Orlenu Jackiem Krawcem. – Pani prezydent potwierdziła, że Litwa nie odda większościowego pakietu akcji Klajpedos Nafta – mówi szef płockiej firmy. – Dodała jednak, że litewskie władze są otwarte na wszelkie inne propozycje ze strony Orlenu – podkreśla.

Według Krawca w grę mogłoby wchodzić np. przejęcie przez Orlen kontroli operacyjnej nad terminalem przy zachowaniu pakietu mniejszościowego czy zawarcie wieloletnich kontraktów na usługi świadczone przez Klajpedos Nafta. Mogłyby to być, przynajmniej teoretycznie, rozwiązania satysfakcjonujące obie strony obecnego konfliktu.

Z ramienia urzędu prezydenckiego Litwy sprawą ma się zająć Nerijus Udrenas, szef zespołu doradców Dalii Grybauskaite. Udrenas to ekonomista, analityk bankowy (pracował m.in. w ABN Amro), który do tej pory nie udzielał się w polityce. Jako doradca prezydenta Valdasa Adamusa prowadził negocjacje w sprawie powołania spółki energetycznej, która miała budować nową elektrownię atomową na Litwie. Według naszych informacji do rozmów pomiędzy nim a przedstawicielami Orlenu mogłoby dojść jeszcze przed końcem roku.

[srodtytul]Kontrola operacyjna[/srodtytul]

Na czym polegałoby przejęcie kontroli operacyjnej? – Myślę, że może chodzić np. o zapisy statutowe lub długoterminowe umowy pomiędzy Klajpedos Nafta a rafinerią w Możejkach. Orlen uniknąłby wtedy ryzyka radykalnego podniesienia opłat za przesył produktów przez terminal – mówi Marcin Palenik, analityk z Millennium Domu Maklerskiego. – Do tego Orlenowi wcale nie jest potrzebny większościowy pakiet Klajpedos Nafta – dodaje.

Niezależnie od rozmów z władzami Litwy, Orlen nie wycofuje się z wcześniejszych planów zwrócenia się do Rosjan z pytaniem, na jakich warunkach możliwe byłoby wznowienie transportu ropy nieczynną od lat litewską odnogą rurociągu Przyjaźń. – Pod tym względem nic się nie zmieniło – powiedział Jacek Krawiec. Według niego do rozmów ze stroną rosyjską mogłoby dojść na początku przyszłego roku.

– Sytuację można tylko polepszyć, dlatego na pewno warto rozmawiać z Rosjanami – deklaruje Palenik. – Pewnie w końcu dojdzie do kompromisu. Być może za cenę udostępnienia Rosjanom możliwości przerobu ropy w Możejkach – dodaje Wewiórski.