Projekt budżetu na 2001 rok będzie zależał od noweli VAT

Rząd nie może przedstawić projektu budżetu na 2001 rok do 30 września, gdyż odrzucenie zmian w ustawie o VAT może spowodować skokowy wzrost stawek tego podatku i zlikwidować podstawę prawną naliczania akcyzy - poinformował we wtorek PAP przedstawiciel Ministerstwa Finansów.

"Odrzucenie nowelizacji ustawy o VAT spowodowało takie kolosalne zamieszanie, że dochody i wydatki budżetu byłyby kompletną niewiadomą. Nie możemy złożyć ustawy budżetowej do Sejmu nie mając 100 procent pewności, że będzie podstawa naliczania akcyzy" - powiedział we wtorek PAP Dariusz Matuszak, szef gabinetu ministra finansów.

Sejm odrzucił w piątek rządowy projekt nowelizacji ustawy o podatku od towarów i usług (VAT) oraz o podatku akcyzowym.

Projekt przewidywał stopniowe, rozłożone na dwa lata, podwyższanie stawek VAT na niektóre towary i usługi, objęte teraz zwolnieniem podatkowym lub obniżoną, preferencyjną stawką 7-proc.

Matuszak powiedział, że odrzucenie projektu oznacza wprowadzenie od 2001 roku stawek VAT w wysokości 22 proc. na towary i usługi objęte teraz preferencyjnymi stawkami, gdyż obowiązująca ustawa o VAT wylicza w art. 50 i 51 towary i usługi opodatkowane takimi stawkami oraz daje ministrowi finansów delegację do stosowania preferencyjnych stawek VAT na inne towary.

"Te uprawnienia ministra finansów wygasają 31 grudnia 2000 roku. W związku z tym automatycznie wchodzą stawki zapisane w ustawie" - dodał.

Podstawową stawką VAT zapisaną w ustawie jest 22 proc.

Rząd proponował w odrzuconej w piątek nowelizacji przedłużyć do końca 2002 roku upoważnienie dla ministra finansów do stosowania preferencyjnych stawek VAT.

AKCYZA RÓWNIE WĄTPLIWA JAK PEWNE 22 PROC. VAT

Rząd proponował też w projekcie nowelizacji przedłużenie do końca 2002 roku ważności Systematycznego Wykazu Wyrobów (SWW), który jest podstawą do naliczania akcyzy oraz obniżonych stawek VAT.

Matuszak powiedział, że wygaśnięcie z końcem 2000 roku klasyfikacji SWW może spowodować, iż nie będzie podstawy prawnej do naliczania akcyzy w 2002 roku.

"Istnieją wątpliwości, czy będzie podstawa prawna do naliczania akcyzy w przyszłym roku, jednak sprawę muszą dogłębnie zbadać prawnicy" - powiedział.

"W związku z niewiadomą, jaką byłby pobór akcyzy, skutek budżetowy nie jest oczywisty i trudny do oszacowania, dlatego też rząd, który potrzebuje czasu na naprawienie tego fatalnego błędu, zdecydował o przesunięciu terminu oddania budżetu do Sejmu" - dodał.

Poinformował, że skokowy wzrost VAT, choć zwiększyłby przyszłoroczne wpływy, jednak nie byłby do zaakceptowania z powodów społecznych i ze względu na potencjalny wpływ inflacyjny.

"Wpływy w przyszłym roku byłyby mniejsze, niż gdyby stawka VAT wzrosła do 22 proc., jednak trudno sobie wyobrazić tak szokowe wprowadzenie tych stawek" - powiedział.

"Chodziło tu o aspekty inflacyjne i o odbiór społeczny" - dodał.

RZĄD PODEJMIE JESZCZE JEDNĄ PRÓBĘ

Matuszak powiedział, że rząd prawdopodobnie przedstawi Sejmowi projekt nowelizacji ustawy o VAT ponownie, żeby istniejącą lukę w przepisach uzupełnić i zapobiec w przyszłym roku wzrostowi VAT, na artykuły mające obecnie preferencyjne stawki, do 22 proc.

"Prawdopodobnie rząd będzie próbował szybką ścieżką zmienić to tak, żeby najbardziej oczywiste braki w przepisach uzupełnić" powiedział.

Zerowe, obowiązujące tylko do końca 2000 roku stawki VAT obejmują między innymi sprzedaż w kraju czasopism specjalistycznych i książek oznaczonych symbolami ISSN lub ISBN (Międzynarodowy Znormalizowany Numer Książki lub Czasopisma).

Projekt rządowy przewidywał utrzymanie do końca 2007 roku zerowej stawki VAT na wszystkie książki i czasopisma specjalistyczne oznakowane symbolem ISBN lub ISSN.

Natomiast gazety i pozostałe czasopisma, objęte teraz stawką 0 proc., byłyby, zgodnie z propozycją rządu, od 2001 roku opodatkowane na 7 proc.

Natomiast artykuł 51 ustawy oboty budowlano montażowe oraz remonty związane z budownictwem mieszkaniowym oraz na obiekty budownictwa mieszkaniowego lub ich części, z wyjątkiem lokali użytkowych.

Zgodnie z projektem rządowym, materiały i roboty budowlane, miałyby być w 2001 roku objęte stawką 12 proc., w 2002 roku stawką 17 proc., a od 2003 roku stawką podstawową 22 proc.

Mieszkania w budownictwie wielomieszkaniowym oraz spółdzielcze byłyby opodatkowane w 2001 roku stawką 7 proc., w 2002 roku 17 proc., a od 2003 roku docelową stawką 22 proc. Obecnie jedynie mieszkania w spółdzielczości nie są w ogóle opodatkowane.

Pozostałe mieszkania, w tym domy jednorodzinne wolnostojące, bliźniacze i szeregowe byłyby w 2001 roku, tak jak teraz, opodatkowane stawką 7 proc., w 2002 roku stawką 17 proc., a dopiero od 2003 roku stawką 22 proc.

Po odrzuceniu projektu rządowego, stawka 22 proc. na wszystkie te towary obowiązywałaby już od początku 2001 roku.

PROJEKTY POSELSKIE DAJĄ SZANSE WYJAŚNIENIA SYTUACJI

Odrzucając projekt rządowy posłowie skierowali jednak do pracy w komisji dwa poselskie projekty nowelizacji ustawy o VAT i akcyzie.

Projekt grupy posłów, reprezentowanych przez Józefa Gruszkę (PSL) przewiduje przedłużenie do końca 2002 roku obowiązywania zerowej stawki VAT na towary przeznaczone na cele ochrony przeciwpożarowej, sprzedawane straży pożarnej. PSL chce też przedłużenia o ten sam okres zerowej stawki VAT na wydawnictwa prasowe i książki.

Natomiast projekt grupy posłów reprezentowanych Andrzeja Chrzanowskiego (AWS) zakłada przedłużenie do końca 2005 roku obniżonej, 7-procentowej stawki VAT na materiały i usługi budowlane, roboty budowlano montażowe oraz remonty związane z budownictwem mieszkaniowym oraz na obiekty budownictwa mieszkaniowego lub ich części z wyjątkiem lokali użytkowych.

Po odrzuceniu w piątek rządowego projektu nowelizacji ustawy o VAT, przewodniczący sejmowej Komisji Finansów Publicznych powiedział, że ma nadzieję, iż podczas pracy nad projektami poselskimi będzie można do nich przenieść niektóre proponowane przez rząd zapisy.

Po planowanym podwyższeniu stawek VAT oraz rozszerzeniu bazy płatników dochody budżetu państwa miały się zwiększyć w 2001 roku o 1,5 mld zł. Z tej kwoty, 327 mln zł miało pochodzić z wprowadzenia wyższego opodatkowania w budownictwie, a 720 mln zł ze zwiększenia liczby płatników podatku VAT.

RZĄD ROZWAŻY JESZCZE WYSOKOŚĆ STAWEK VAT

Matuszak powiedział, że Ministerstwo Finansów nie ustaliło jeszcze, jaką wysokość stawek VAT zaproponuje w nowym projekcie rząd.

"Kwestią otwartą jest ostateczna wysokość stawek na artykuły dla straży pożarnej, czasopisma, materiały budowlane i mieszkania" - powiedział.

Za odrzuceniem rządowego projektu nowelizacji ustawy o VAT i akcyzie w piątek opowiedziało się 207 posłów, w tym 131 z SLD, 26 z AWS i 24 z PSL; za skierowaniem do komisji 168, wśród nich 118 z AWS i 44 posłów z UW.

(PAP)