Formacja głowy i ramion

Sektor na tle rynku

Od maja do lipca br. wykres indeksu Przemysł Lekki ukształtowałformację głowy i ramion, zapowiadającą wejście branży w średnioterminową korektę techniczną. W ostatnich tygodniach indeks sektora wybił się dołem z tej formacji, co zapowiada zniżkę jego wartości co najmniej do poziomu 318 pkt. Sytuacja techniczna sektora lekkiego pogorszyła się. W najbliższym czasiewydaje się prawdopodobna kontynuacja tendencji spadkowej.

KoniunkturaNajsilniejszym makrosektorem na polskim rynku akcji pozostają Finanse. W ostatnim czasie przewaga branż finansowych nad resztą rynku znacząco wzrosła. W ubiegłym tygodniu indeks Finanse zwyżkował głównie dzięki silnym wzrostom cen akcji spółek ubezpieczeniowych, które tym samym wyprzedziły sektor bankowy. Na drugim miejscu w rankingu makrosektorów pozostają Usługi. Indeks tego makrosektora podniósł się w średnim okresie o 7,8%. Niewiele mniej, o 7,5%, zwyżkowały przeciętnie ceny akcji spółek przemysłowych.Najsilniejsze sektory giełdowe w perspektywie średniookresowej to Ubezpieczenia i Banki, których indeksy jako jedyne zwyżkowały o ponad 20%. Ponad 10-proc. wzrosty cen akcji zanotowały przeciętnie także Budownictwo, Przemysł Lekki i Przemysł Drzewny. Najsłabsze branże na rynku w perspektywie trzymiesięcznej to obecnie Konglomeraty, które jako jedyne zanotowały spadek cen oraz Przemysł Spożywczy - jedyny sektor, który zwyżkował o mniej niż 5%.Na tym tle Przemysł Lekki wypada stosunkowo dobrze. Indeks sektora zwyżkował o ponad 15% w ciągu trzech miesięcy, co dało mu pierwsze miejsce wśród branż przemysłowych oraz trzecie na całym rynku akcji. Przemysł Lekki ustępuje tylko zdecydowanie najsilniejszym branżom finansowym.Na tle rynkuGeneralnie siła relatywna sektora Przemysł Lekki znajduje się w długoterminowych trendach horyzontalnych względem indeksu WIG, indeksu cenowego rynku akcji oraz indeksu makrosektora Przemysł. W drugim kwartale br. sektor lekki był zdecydowanie silniejszy od rynkowych przeciętnych, co zaowocowało silnym wzrostem siły relatywnej. W ostatnich tygodniach kondycja branży zdecydowanie osłabła, wykresy siły relatywnej branży sporo spadły. W ostatnich dniach ta tendencja traci impet, a wykresy siły relatywnej weszły w krótkoterminowe trendy boczne. Oznacza to, że w najbliższym czasie siła sektora na tle całego rynku może się wzmocnić.Analiza technicznaW krótkim okresie indeks Przemysł Lekki znajduje się w trendzie spadkowym. Od 22 czerwca indeks zniżkował z 351 do 332 pkt., czyli o ponad 5%. Najbliższe wsparcie dla spadków znajduje się na poziomie 328 pkt., gdzie indeks ustanowił ostatnie lokalne dno. Najbliższy opór dla wzrostów jest na poziomie jeszcze wcześniejszego dołka, który został ukształtowany na wysokości 334 pkt. Tam też znajduje się zaznaczona na wykresie linia szyi formacji głowy i ramion, wzmacniając opór.W średnim okresie sektor lekki prawdopodobnie znajduje się w fazie zmiany trendu ze wzrostowego przez horyzontalny na spadkowy. W ostatnich tygodniach wykres indeksu sektora przebił się przez zaznaczoną na wykresie linię szyi formacji głowy i ramion, co zapowiada zniżkę do poziomu ok. 318 pkt. Taki zasięg spadków wynika z wysokości formacji zmiany trendu. Obecna lokalna zwyżka indeksu wygląda jedynie na ruch powrotny do linii szyi formacji. Po nim powinien nastąpić spory spadek indeksu.W perspektywie długoterminowej sektor lekki znajduje się w trendzie wzrostowym od października 1998 roku. Linia trendu prowadzona przez dwa dołki wyższego rzędu znajduje się obecnie na poziomie ok. 280 pkt., stanowiąc tam silne długoterminowe wsparcie dla ewentualnych spadków. Najważniejszy opór dla wzrostów znajduje się na poziomie 351 pkt., gdzie indeks sektora ustanowił tegoroczny rekord notowań.Dzienne oscylatory indeksu Przemysł Lekki znajdują się już na bardzo niskich poziomach. Większość wskaźników w tym roku jeszcze nie była tak nisko. Przy założeniu, że hossa będzie trwała, jest to sygnał pozytywny, zapowiadający szybkie odbicie w górę. Jeżejednak uznamy, że prawdopodobieństwo zmiany tendencji jest duże (co zapowiada formacja głowy i ramion), to spadek oscylatorów do niskich poziomów nie jest już pozytywny. Oscylatory RSI i MACD znajdują się na poziomach poprzednich dołków z wiosny br. Oscylator MACD testuje poziom równowagi, co może zapowiadać odbicie w górę.Wskaźniki oparte na danych tygodniowych zniżkują, pozostając jednak w trendach wzrostowych wyższego rzędu. Bardzo bliski wygenerowania sygnału sprzedaży jest już tygodniowy oscylator MACD, który znajduje się niewiele ponad poziomem równowagi.Układ dziennych średnich ruchomych systematycznie pogarsza się i obecnie jest już typowy dla tendencji horyzontalnej. Średnie z 13 i 55 sesji biegną horyzontalnie na poziomie ok. 330 pkt., stanowiąc tam silne średnioterminowe wsparcie dla spadków indeksu. Zachowanie się średnich wobec siebie może stanowić dobrą wskazówkę, informującą o kierunku przyszłej tendencji w tym sektorze. Przełamanie średniej z 55 sesji przez średnią z 13 sesji będzie zapowiadać dalsze spadki. Odbicie średnich od siebie może natomiast stanowić sygnał kontynuacji trendu i dobry moment do otwierania nowych długich pozycji w akcjach spółek przemysłu lekkiego.Układ tygodniowych średnich kroczących indeksu Przemysł Lekki jest także charakterystyczny dla tendencji horyzontalnej. Obie średnie biegną poziomo i równolegle do siebie. Różnica między nimi a średnimi opartymi na danych dziennych jest taka, że średnie tygodniowe znajdują się na poziomie indeksu, a nie poniżej niego i tworzą opór dla wzrostów na poziomie ok. 344 pkt.Najlepsze akcjeNajkorzystniejszą sytuację techniczną mają rynki akcji Delii, Garbarni, LZPS. Papiery tych spółek znajdują się w trendach wzrostowych. Obecnie nie ma sygnałów zapowiadających zakończenie tych pozytywnych tendencji. Korzystnie prezentują się także rynki akcji Vistuli, Wistilu, Wólczanki i Skotanu. Na ich wykresach można dostrzec sygnały zapowiadające poprawę koniunktury w najbliższym czasie. Niektóre z tych papierów mogą rozpocząć nowe trendy wzrostowe.Prognoza i strategiaW krótkim okresie jest możliwa kontynuacja stabilizacji notowań z ostatnich dni albo wejście w nową falę spadkową po zakończeniu obecnego ruchu powrotnego do zaznaczonej na wykresie linii szyi formacji głowy i ramion. Przełamanie w dół wsparcia na poziomie poprzedniego dna (328 pkt.) będzie oznaczać kontynuację trendu spadkowego i zapowiadać zniżkę indeksu do poziomu 318 pkt., który wynika z ukształtowanej w ostatnich miesiącach formacji głowy i ramion.W perspektywie długookresowej wydaje się, że sektor Przemysł Lekki wchodzi w średniookresową korektę techniczną trendu wzrostowego wyższego rzędu. Najważniejsze wsparcie dla tej korekty jest na poziomie ok. 280 pkt., gdzie znajduje się także za-znaczona na wykresie główna linia trendu wzrostowego, prowadzona przez dołki wyższego rzędu z października '98 i marca '99.

Zmiana trendu

Analiza techniczna - Delia

Spadkowy trend krótkookresowy został zakończony. Wykres ceny przełamał zaznaczoną na wykresie spadkową linię trendu, generując sygnał kupna. Trend wyższego rzędu na tym rynku pozostaje wzrostowy. Najbliższy opór dla wzrostów stanowi ostatni szczyt na poziomie 4,10 zł. Wskaźniki potwierdzają pozytywne prognozy, generując sygnały kupna.Formacje i trendyW krótkim okresie akcje Delii prawdopodobnie zakończyły trend spadkowy. W ubiegłym tygodniu wykres ceny przełamał zaznaczoną na wykresie krótkoterminową linię trendu spadkowego, która ograniczała wzrosty kursu w czasie ostatniej korekty technicznej. Wybicie zostało potwierdzone niewielkim wzrostem wolumenu obrotów. Przekroczona właśnie linia oporu stanie się teraz linią wsparcia dla ewentualnych spadków na tym rynku. Najbliższy poziom oporu dla wzrostów stanowi ostatni rekordowy szczyt notowań na poziomie 4,10 zł.W średnim okresie papiery Delii znajdują się w silnym trendzie wzrostowym. W ciągu ostatnich trzech miesięcy ich cena podniosła się o 113%, z 1,69 do 3,60 ceny tych akcji stanowiły prawdopodobnie tylko korektę techniczną wcześniejszych silnych wzrostów. Najważniejsze średnioterminowe wsparcie dla spadków tworzy ostatni dołek notowań na poziomie 3,1 zł.W perspektywie długoterminowej sytuacja techniczna akcji Delii również wygląda pozytywnie. Notowania znajdują się w silnym trendzie wzrostowym po wybiciu w górę z formacji podwójnego dna, ukształtowanej na przełomie lat 1998 i 1999. Obecnie nie ma sygnałów zapowiadających zmianę tego trendu. Sygnałem zapowiadającym jego kontynuację będzie jednoznaczne pokonanie poziomu ostatniego szczytu (4,10 zł).Wskaźniki i średnieWskaźniki oparte na danych dziennych jednoznacznie zapowiadają wzrosty. Oscylatory RSI, CCI i Ultimate ukształtowały formację podwójnego dna, zapowiadającą zmianę trendu ze spadkowego na wzrostowy. Oscylator MACD zakończył spadki na poziomie równowagi, odbił się od tego wsparcia, a następnie poszedł w górę, przebijając linię sygnału i generując sygnał kupna. Do bardzo niskiego poziomu doszedł również ADX, sygnalizując gotowość do rozpoczęcia przez ten rynek nowego trendu. Dotychczas tak niskie wartości tego wskaźnika poprzedzały silne trendy.Wskaźniki oparte na danych tygodniowych hamują spadki po opuszczeniu stref wykupienia rynku. Ich wcześniejsze zachowanie można było interpretować jako sygnały sprzedaży. Teraz oscylatory tygodniowe będą powracać do stref wykupienia rynku. To, czy im się uda, czy nie, będzie stanowić dobrą wskazówkę co do siły rynku tych akcji w perspektywie średnioterminowej.Układ dziennych średnich ruchomych jest poprawny i charakterystyczny dla trendu wzrostowego. Korekta techniczna została powstrzymana na poziomie średniej 55-sesyjnej, a następnie wykres ceny odbił się w górę, przełamując średnią 13--sesyjną. Test średnich kroczących wypadł pozytywnie. Średnia z 13 sesji utrzymała się powyżej średniej z 55 sesji, potwierdzając trend wzrostowy wyższego rzędu, panujący na tym rynku.Układ średnich ruchomych opartych na danych tygodniowych także jest typowy dla hossy. Zachowanie kursu wobec średnich tygodniowych zapowiada kontynuację długoterminowego trendu wzrostowego.Prognoza i strategiaW krótkim okresie prawdopodobna wydaje się zwyżka notowań akcji Delii co najmniej do poziomu poprzedniego szczytu (4,10 zł). Tam byki prawdopodobnie napotkają kontratak niedźwiedzi. Rozstrzygnięcie tych zmagań powinno zadecydować o kierunku przyszłej tendencji na tym rynku w średnim terminie. Jednoznaczne pokonanie oporu na szczycie będzie zapowiadać kontynuację silnej hossy na tym rynku. Kolejne zatrzymanie wzrostów na tym poziomie będzie natomiast zapowiadać ochłodzenie koniunktury i wejście rynku tych akcji w średniookresowy trend horyzontalny. Na razie bardziej prawdopodobny wydaje się ten pierwszy, pozytywny scenariusz, zakładający kontynuację wzrostów. Jednak pogarszająca się ogólna sytuacja na całym rynku akcji powoduje, że te pozytywne prognozy obarczone są sporym ryzykiem.

Sektor silniejszy od rynku

Akcje spółek przemysłu lekkiego

W krótkim okresie liderami branży są akcje LZPS, Garncarni i Delii, a w średnim terminie akcje Delii, LZPS, Bytomia, Garbarni i Bielbawu. Najlepsze rekomendacje w branży otrzymały akcje Wistilu i Bielbawu. Po opublikowaniu wstępnych wyników finansowych za drugi kwartał br. przeciętny zysk na akcję w branży lekkiej podniósł się o 2,5%. Największy wzrost EPS zanotowały Bytom i Bielbaw. Po sześciu miesiącach najwyższą stopę realizacji prognoz osiągnęły Vistula i Skotan.KoniunkturaW krótkim okresie koniunktura w branży Przemysł Lekki jest lepsza od przeciętnej dla całego makrosektora Przemysł. Indeks sektora zniżkował w ciągu ostatniego miesiąca o 0,7%, podczas gdy indeks makrosektora Przemysł o 1,4%. Liderem sektora w krótkim okresie były akcje LZPS, Garbarni oraz Delii, które jako jedyne w branży zanotowały wzrost cen. Papiery wymienionych spółek zwyżkowały o 6-8%, osiągając wyniki zdecydowanie lepsze od średniej dla sektora. Najwięcestując przed miesiącem w akcje Lubawy i Próchnika. Akcje tych spółek jako jedyne w branży zniżkowały o ponad 10%. Znacznie większe spadki od średniej dla sektora, przekraczające 5%, zanotowały także akcje Skotanu, Chemiskóru, Novity, Bielbawu i Bytomia.W średnim okresie przewaga sektora lekkiego nad resztą makrosektora Przemysł jest znacznie większa. Indeks branży lekkiej zwyżkował w ciągu ostatnich trzech miesięcy o ponad 15%, podczas gdy indeks makrosektora Przemysł o 7,5%. Liderem sektora w średnim okresie były akcje Delii, których cena podniosła się przez trzy miesiące o ponad 120%. Znaczące kilkudziesięcioprocentowe zyski osiągnęli także akcjonariusze Garbarni, LZPS, Bielbawu i Bytomia. Ceny tych akcji wzrosły od 20 do 50%. Akcje czterech spółek z sektora lekkiego zniżkowały. Najwięcej można było stracić na papierach Próchnika, których cena zniżkowała o 16%.RekomendacjeAkcje spółek lekkich bardzo rzadko są przedmiotem rekomendacji analityków. W ciągu ostatnich pięciu miesięcy takich rekomendacji ukazało się zaledwie pięć. Wśród udzielonych rekomendacji przeważały neutralne i akumuluj. Analitycy wydali neutralne rekomendacje dla akcji Delii, Skotanu i Vistuli oraz rekomendacje akumuluj dla akcji Wistilu i Bielbawu.Kierując się rekomendacjami analityków można było osiągnąć niezłe wyniki. Analitycy DM BSK wydali rekomendacje akumuluj dla akcji Bielbawu i Wistilu, gdy ceny tych akcji kształtowały się na poziomie odpowiednio 8,3 i 19 zł. Teraz ceny tych akcji znacząco wzrosły i wynoszą odpowiednio 10,7 i 28,5 zł. Także wykorzystując rekomendacje neutralne i nie pozbywając się akcji Vistuli, Skotanu i przede wszystkim Delii można było sporo zyskać. Akcje Delii zwyżkowały z poziomu 1,71 do 3,6 zł, akcje Vistuli wzrosły z 9,55 do 10,40 zł. Akcje Skotanu jako jedyne spadły z 24,7 na 23,5 zł.Wyniki finansowePo opublikowaniu wstępnych wyników finansowych za drugi kwartał br., które zostały przedstawione przez spółki w raportach miesięcznych, przeciętny zysk na akcję w branży lekkiej podniósł się o 2,5%. Spowodowało to lekkie obniżenie średniego dla sektora wskaźnika cena/zysk do poziomu 8,4. Sześć spółek z branży powiększyło swój roczny zysk na akcję, a trzy spółki zanotowały spadek wskaźników EPS.Liderem sektora w rankingu wyników finansowych jest Bytom. Spółka osiągnęła w drugim kwartale wzrost rocznego zysku na akcję o ponad 86%. Wskaźnik EPS Bytomia podniósł się do 1,58, co spowodowało znaczące obniżenie wskaźnika cena/zysk akcji spółki do poziomu 4,0. Drugie miejsce w rankingu zajął Bielbaw. Spółka wypracowała w drugim kwartale znacznie większe zyski niż rok wcześniej, co wpłynęło na znaczący wzrost wskaźnika EPS jej akcji do poziomu 0,84. Spowodowało to silny spadek wskaźnika cena/zysk do poziomu 12,7 i znaczne podniesienie atrakcyjności inwestycyjnej akcji. Trzecią spółką z branży, która zanotowała znaczący wzrost wskaźnika EPS, jest Wistil. Roczny zysk na akcję tej spółki podniósł się w drugim kwartale o 13,7%, do poziomu 4,64, co pociągnęło za sobą spadek wskaźnika cena/zysk jej akcji do poziomu 6,1.Niewielkie kilkuprocentowe wzrosty rocznego zysku na akcję odnotowały również Vistula, Skotan i Wólczanka. Wskaźnik EPS Vistuli podniósł się do 1,68, Skotanu do 6,57, a Wólczanki do 3,32. Spowodowało to nieznaczną poprawę wskaźników cena/zysk akcji tych spółek. Obecny wskaźnik cena/zysk papierów Vistuli wynosi 6,2, Skotanu - 3,6. A Wólczanki - 4,2.Trzy spółki z sektora Przemysł Lekki zanotowały spadek rocznego zysku na akcję po opublikowaniu wstępnych wyników finansowych za drugi kwartał br. Najwięcej, bo cały osiągnięty w poprzednich czterech kwartałach zysk, straciła Delia. Wskaźnik EPS tej spółki spadł z 0,26 do zera. Prawie o połowę zmniejszył się roczny wynik finansowy Elpo. Wskaźnik EPS akcji tej firmy spadł do 0,08 i pociągnął za sobą dwukrotny wzrost wskaźnika cena/zysk do poziomu 24,3. Prawie o jedną czwartą pogorszyły się także roczne dokonania Garbarni. Wskaźnik EPS akcji tej spółki obniżył się o 23%, do poziomu 0,67. Spowodowało to silny wzrost wskaźnika cena/zysk tych akcji do 5,9.Prognozy na 1999 rokZarządy trzech spółek z sektora Przemysł Lekki opublikowały tegoroczne prognozy zysku. Dodatkowo dostępne są także prognozy analityków dla czterech spółek z tej branży. W sumie pięć spółek prognozuje wzrost rocznego zysku na akcję w tym roku, a dwie planują jego obniżenie. Przeciętnie zysk na akcję w branży ma wzrosnąć o 42%, a przeciętny wskaźnik cena/zysk ma obniżyć się do poziomu 4,4.Największy wzrost zysku na akcję zapowiada zarząd Elpo. Spółka prognozuje osiągnięcie w tym roku 0,42 zł zysku na jedną akcję, czyli o 160% więcej niż aktualny EPS. Jeżeli te plany zostaną zrealizowane, to wskaźnik cena/zysk akcji tej spółki obniży się do poziomu 4,9, znacznie zwiększając ich atrakcyjność inwestycyjną. Według prognoz analityków Biura Maklerskiego Banku Gospodarki Żywnościowej, o ponad jedną czwartą ma wzrosnąć wskaźnik EPS Wólczanki. Jeżeli te plany zostaną zrealizowane, to wskaźnik cena/zysk akcji Wólczanki obniży się do poziomu 3,3.Nieznaczne kilkuprocentowe wzrosty rocznego zysku na akcję do końca roku zapowiadają także prognozy opublikowane dla Vistuli, Garbarni i Skotanu. Analitycy BM BGŻ prognozują, że Vistula zarobi w tym roku 1,72 zł zysku na jedną akcję, czyli o 7,5% więcej, niż wynosi jej aktualny wskaźnik EPS. O 6,5-7% mają wzrosnąć także EPS Garbarni i Skotanu. Na koniec 1999 roku roczny zysk na akcję Garbarni ma, zdaniem analityków BRE Brokers, wynieść 0,93 zł, a EPS Skotanu ma osiągnąć poziom 6,73 zł. Jeżeli te prognozy zostaną zrealizowane, to wskaźnik cena/zysk akcji Garbarni na koniec roku zamknie się na poziomie 4,2, a Skotanu na poziomie 3,5.Prognozy na 2000 rokObecnie dostępne są prognozy na przyszły rok jedynie dla dwóch spółek z branży Przemysł Lekki. Są to prognozy analityków Biura Maklerskiego Banku Gospodarki Żywnościowej dla Vistuli i Wólczanki. Obie prognozy zakładają niewielki wzrost zysku na akcję w stosunku do wyników prognozowanych na 1999 rok. Jeżeli te prognozy zostaną zrealizowane, przeciętnie wskaźnik EPS dla branży lekkiej podniesie się o ok. 5%, a wskaźnik cena/zysk obniży się nieznacznie do poziomu 4,4.Analitycy BM BGŻ prognozują, że zysk na akcję Wólczanki podniesie się o ok. 4%, do 4,37 zł, co pociągnie za sobą lekkie obniżenie wskaźnika cena/zysk akcji spółki do 3,2. W przypadku Vistuli wskaźnik EPS ma wzrosnąć o 6,4%, do 1,83, a wskaźnik cena/zysk ma obniżyć się do 5,7.Wykonanie prognozy '99Po sześciu miesiącach średnia stopa realizacji prognozy w sektorze Przemysł Lekki wynosi 33,8%. Dwie spółki z branży wypracowały już ok. połowy zysków planowanych na cały rok. Trzecia firma przekroczyła już 40% tegorocznych planów.Liderami sektora pod względem stopnia zaawansowania w realizacji prognoz są Vistula i Skotan. Obie spółki wypracowały ok. połowy zysków planowanych na cały 1999 rok. Zysk na akcję Vistuli po sześciu miesiącach kształtuje się na poziomie 0,96 zł, a Skotanu na wysokości 3,27 zł. Ponad 40% realizacji prognoz osiągnęła również Wólczanka, zarabiając 1,77 zł zysku na jedną akcję w ciągu pierwszych sześciu miesięcy tego roku.Najniższą stopę realizacji planów mają dotychczas Garbarnia i Elpo. Garbarnia zarobiła tylko 0,12 zł zysku na jedną akcję, czyli zaledwie 13% planów na cały rok. Elpo wypracowało jedynie 0,04 zł zysku na akcję, czyli tylko 9,5% tegorocznej prognozy.

PIOTR WĄSOWSKI