Inwestorzy często stosują kombinację kilku średnich kroczących, aby zwiększyć dokładność sygnałów informujących o punktach zwrotnych rynku. Na wykresach szukają miejsc, gdzie dwie średnie: krótko- i długoterminowa przecinają się. To z kolei oznacza, że zmienia się sytuacja rynkowa, że następuje zmiana długoterminowej wartości wyrażonej w obecnych cenach rynkowych. Niektórzy traderzy stosują więcej niż dwie średnie kroczące, interpretując je jednak w taki sam sposób.
Wskaźnik Grupy średnich ruchomych Guppego składa się z dwóch grup wykładniczych średnich kroczących. Pozwala to uzyskać dodatkowe informacje o sile trendu oraz poziomach wsparcia dla każdej zmiany tendencji. To z kolei stanowi dobry punkt wyjścia do opracowania skutecznej strategii inwestycyjnej dla każdej sytuacji rynkowej. Wskaźnik został po raz pierwszy zaprezentowany w mojej książce "Trading Tactics". Nowa edycja tej książki pt. "Market Trading Tactics" zostanie wydana na wiosnę br. przez wydawnictwo John Wiley.Aby poznać tajniki relacji rynkowych, musimy przyznać, że rynek jest ciągłą aukcją. Ustalanie ceny to trwający każdego dnia proces. Na prawdziwym rynku nie ma stałej ceny tzw. fixingu. W rzeczywistości, jeżeli cena jest stała lub uzgodniona, to nie ma mowy o żadnym rynku. Prawdziwe rynki charakteryzują się zmiennością wynikającą ze zmian cen, które obrazują obecne lub przyszłe zmiany popytu i podaży. Na przykład spodziewany brak paliwa winduje ceny w górę. Niektórzy traderzy są wystarczająco szybcy, aby ten ruch wykorzystać, kupując, gdy ceny są jeszcze niskie. Większość graczy polega na nowych wiadomościach i informacjach fundamentalnych, aby uzyskać tę przewagę. To jest zwykle zawodne. Wskaźnik Grupy średnich ruchomych Guppego pozwala inwestorom identyfikować takie sytuacje w momencie zbliżonym do tego, w którym występują.PodstawyNasze obserwacje zachowania rynku zaczniemy od stworzenia grupy krótkoterminowych średnich kroczących. To jest pierwsza wstęga średnich. Jako przykład użyjemy wykresu ceny akcji Muzy (wykres 1). Widoczne na nim średnie to 3-, 5-, 8-, 10-, 12- i 15-dniowe średnie wykładnicze. Obrazują one nastawienie, opinie i zachowanie krótkoterminowych inwestorów. Taki zestaw średnich nazywamy Krótkoterminową grupą średnich kroczących.Patrząc na wykres 1 od razu widzimy dwie jego cechy. Pierwsza to trzy punkty, gdzie średnie się zbiegają w tzw. punkty kompresji. W tych miejscach średnie poruszają się razem, co wskazuje, że rynek jest zgodny w kwestii obecnej ceny i wartości akcji. Krótkoterminowi traderzy są zgodni co do prawidłowej ceny akcji Muzy.To jest raczej rzadka sytuacja. Rynek wycenia nie tylko obecną wartość akcji Muzy, ale również ich potencjalną wartość w przyszłości. Kiedy krótkoterminowe średnie zbiegają się, możemy uznać, że wszyscy mają takie samo zdanie na temat ceny akcji spółki. Na ciągłych aukcjach taka zgodność ma jednak zwykle bardzo krótki żywot. Na rynku zawsze jest ktoś, kto ma lepsze lub gorsze poglądy na temat wartości akcji Muzy. Po okresach równowagi szybko następują zwykle fazy nierównowagi.Na zamieszczonym wykresie Muza znajduje się w trendzie spadkowym. Jak nisko może spaść cena jej akcji? Niektórzy gracze spodziewają się wielu nowych złych informacji, więc sprzedają po jeszcze niższych cenach, aby zamknąć pozycje. Inni nie są takimi pesymistami, więc czekają na nieco wyższy kurs. Powstaje rozszerzająca się luka pomiędzy opiniami różnych grup krótkoterminowych traderów. Takie sytuacje pokazują momenty, gdy średnie oddalają się od siebie. W pewnym momencie negatywne nastroje są tak złe, że sprzedaż przyjmuje krańcową postać i wyczerpuje się. Informacje na temat Muzy są złe, ale przecież nie mogą być aż TAK złe. Gdy różnice w poglądach krótkoterminowych graczy stają się zbyt duże, pojawia się ponowna tendencja do zbliżania się średnich kroczących do siebie.Grupa krótkoterminowych średnich rozszerza się i zacieśnia. Im bardziej poszczególne linie oddalają się siebie, tym większa jest różnica poglądów na temat wartości akcji. Im one są bliżej siebie, tym na rynku panuje większa zgoda. Stosując grupę śred-nich, możemy badać ten poziom zgodności opinii na rynku w wielu perspektywach czasowych.Traderzy to bardzo emocjonalna grupa. Tak więc można się spodziewać, że często ich zdania na temat wartości akcji będą bardzo się różnić. Gdy rozważamy opinie długoterminowych inwestorów, nie spodziewamy się tego samego. Wydaje nam się, że oni są bardziej zgodni w kwestii wyceny akcji. Jednak już krótkie spojrzenie na wykres 2 pokazuje, że byliśmy w błędzie. Na wykresie znajdują się długookresowe wykładnicze średnie kroczące z 30, 35, 40, 45, 50 i 60 dni. Ich przebieg pokazuje, że inwestorzy długoterminowi zachowują się tak samo, jak krótkoterminowi. Taki zestaw średnich nazywamy grupą długoterminowych średnich. Gdy inwestorzy mają podobne zdania na temat wartości akcji Muzy, grupa długoterminowych średnich zaczyna się zacieśniać. Na początku inwestorzy długoterminowi zgadzają się, że przyszłość Muzy wygląda bardzo źle i zaczynają sprzedawać akcje. Jednak nie mogą pozamykać pozycji po tej samej cenie, więc niektórzy z nich są bardziej zdeterminowani, by sprzedać i akceptują niższe ceny. Inni są większymi optymistami i czekają na nieco wyższe ceny. Taką rozbieżność opinii ilustrują okresy, w których grupa średnich zaczyna się rozszerzać. Tak samo jak w przypadku traderów krótkoterminowych po okresach równowagi następują fazy nierównowagi.Kiedy ta nierównowaga jest bardzo duża - gdy grupa dugoterminowych średnich znacznie się rozszerza - możemy się spodziewać, że inwestorom zacznie wracać zdrowy rozsądek. Być może perspektywy Muzy nie są wcale takie złe. Stopniowo inwestorzy zaczynają znowu kupować akcje spółki. Aby to zrobić, muszą podnosić nieco ceny w swoich zleceniach. Grupa średnich długoterminowych zaczyna znowu się systematycznie zacieśniać.To jest dłuższa perspektywa czasowa, ale główne cechy zależności pomiędzy średnimi są takie same w grupie średnich długoterminowych, jak i krótkoterminowych. Kiedy średnie zbliżają się do siebie, spodziewamy się, że rynek wchodzi w okres równowagi, czyli zgodności opinii co do wartości akcji w kilku perspektywach czasowych.Gdy narysujemy na jednym wykresie obie opisywane wyżej grupy średnich, otrzymamy wskaźnik Grupy średnich ruchomych Guppego (wykres 3). Zasady interpretacji są takie same przy analizie dwóch grup średnich, jak przy jednej. Gdy obie grupy średnich zbliżają się do siebie, otrzymujemy sygnał, że możliwa jest zmiana głównego trendu notowań. W pewnych przypadkach taki sygnał może jednak zapowiadać kontynuację dotychczasowej tendencji.Zachowanie grupy długoterminowych średnich jest powtórzeniem zachowania grupy średnich krótkoterminowych. Inna jest tylko perspektywa czasowa. Wskaźnik Grupy średnich ruchomych Guppego pozwala z chaosu rynku odczytać porządek i zidentyfikować te punkty, gdzie mamy duże prawdopodobieństwo znaczącego ruchu cen. To są te ruchy, przy których możemy szukać zysków na rynku. Spodziewając się ich wcześniej, możemy zarabiać pieniądze albo zamknąć pozycje, chroniąc nasze wcześniejsze zyski lub ograniczając straty.Średnie kroczące uznaje się tradycyjnie za wskaźniki z opóźnieniem reagujące na zmiany sytuacji na rynku, generujące sygnały, gdy ruch cen już się zaczął. Inaczej jest w przypadku wskaźnika Grupy średnich ruchomych Guppego. Tutaj otrzymujemy sygnały na podstawie analizy wzajemnego zachowania obu grup średnich. Samo przecięcie ma mniejsze znaczenie. Na podstawie relacji pomiędzy obiema grupami średnich możemy budować wiele strategii inwestycyjnych. Zapoznamy się z nimi poniżej.Przykład Muzy pokazuje, że sygnały wejścia i wyjścia z rynku były generowane w odpowiednim momencie. Traderzy mieli wystarczająco dużo czasu, by zająć odpowiednie pozycje, mimo że najdłuższa ze średnich obejmowała okres aż 60 dni. Zwykle odpowiednia perspektywa czasowa dla sygnału wejścia lub wyjścia z rynku wynosi tylko kilka dni. Wcześniejszy sygnał ostrzegawczy jest jednak generowany zwykle na co najmniej tydzień wcześniej.Podsumowując, wskaźnik Grupy średnich ruchomych Guppego pozwala zidentyfikować punkty równowagi rynku w wielu perspektywach czasowych i dzięki temu dobrze przygotować się na duże ruchy rynku. Dzięki temu trader może odczytać, co na temat rynku sądzą inni jego uczestnicy. Ten wskaźnik pomaga słuchać rynku i grać razem z nim.Stosowanie grup średnich- siła trenduDwie średnie ruchome kursu niewiele mówią na temat siły trendu. Gdy szybsza średnia zbliża się do średniej wolniejszej, trudno jest powiedzieć, czy to jest dobra okazja do kupowania, czy sygnał sprzedaży. Stosowanie wskaźnika Grupy średnich ruchomych Guppego ułatwia podjęcie odpowiednich decyzji. Można analizować relacje pomiędzy średnimi w ramach obu grup średnich: krótkoterminowej i długoterminowej oraz relacje pomiędzy samymi grupami.Na wykresie 4 przedstawiającym notowania akcji Apatora trader może się spodziewać, że spadek do strefy A może przerodzić się w zmianę trendu, że trend wzrostowy może się zakończyć. Być może jest to jednak tylko korekta techniczna zwyżki, a więc dogodny moment do kupowania. Analiza szerokości grupy długoterminowych średnich może pomóc w podjęciu właściwej decyzji.A to jest solidne wsparcie. Inwestorzy są przygotowani do wejścia na rynek i kupowania akcji Apatora na tych poziomach, ponieważ wierzą, że ta firma ma dobre perspektywy. To tylko gracze krótkoterminowi sprzedają myśląc, że zapłacili zbyt dużo za akcje firmy. Jeżeli grupa długoterminowych średnich jest odpowiednio rozszerzona, jest to sygnał, że trend jest silny. To jest tak, jak ze skakaniem w górę i w dół na zamarzniętym jeziorze. Jeżeli lód jest gruby - wytrzyma. Jeżeli jest cienki - tak jak w przypadku gdy grupa średnich długoterminowych jest wąska - to ten cios w postaci spadku grupy średnich krótkoterminowych może być wystarczający, by przełamać dotychczasową tendencję i doprowadzić do zmiany trendu.Dobrą okazją do powiększania pozycji były także późniejsze korekty techniczne, oznaczone literami B i C. Duża szerokość grupy średnich długoterminowych pozwala traderowi oszacować siłę trendu i podjąć właściwe decyzje inwestycyjne.Znacznie trudniej jest realizować krótkoterminowe zyski, sprzedając akcje na szczytach trendu (punkty D i E). W takich sytuacjach sygnałem sprzedaży jest zmiana kierunku ruchu przez dwie pierwsze średnie z grupy średnich krótkoterminowych. Dokonywanie transakcji w przedziale od A do E to próby wychwycenia lokalnych wahań rynku. Wchodzenie na rynek w punktach A, B i C to z kolei tzw. gra z trendem.Wskaźnik Grupy średnich ruchomych Guppego daje traderowi możliwość oszacowania siły trendu, pozwalając mu na otwieranie pozycji w czasie lokalnych korekt technicznych trendu, co daje większe prawdopodobieństwo zarobienia pieniędzy.WybiciaNie każdy chce wskakiwać na pokład, gdy trend na rynku jest już ustalony. Wielu graczy kupuje w czasie wybić przełamujących trendy spadkowe. To może być zyskowne, ale niesie ze sobą dodatkowe ryzyko straty. Dokonywanie transakcji w takich sytuacjach można porównać do chodzenia po polu minowym, gdzie miny to fałszywe wybicia. Nieudana transakcja zmniejsza nasz kapitał inwestycyjny. Niektóre wybicia są niespodziewane i występują bez sygnałów ostrzegawczych. Większość fałszywych wybić ma podobną postać. Wskaźnik Grupy średnich ruchomych Guppego pomaga nam rozpoznać ten wzór i dzięki temu uniknąć strat. To podejście umożliwia ustalenie punktów wejścia na rynek zarówno dla strategii agresywnych, jak i konserwatywnych.Zawsze chcielibyśmy wiedzieć, czy ruch cen przeciwny do kierunku trendu wyższego rzędu stanowi tylko jego korektę tech-niczną, czy też początek nowej tendencji. Na wykresie 5, przedstawiającym notowania akcji spółki Farm Food, mamy odpowiedź na to pytanie. Kluczowa sprawa to nastawienie krótkoterminowych traderów. Transakcje dokonywane przez tę grupę osób wywołują gwałtowne zmiany cen i formowanie ekstremów trendu. Przez większość czasu rynek ignoruje te ruchy, interpretując je jako tzw. szum, ale czasami rynek zaczyna myśleć, że krótkoterminowe wahania idą w dobrym kierunku. W takiej sytuacji inwestorzy długoterminowi dołączają do krótkoterminowych, jeszcze bardziej podnosząc cenę akcji. To staje się podstawą nowego trendu wzrostowego.W trendzie spadkowym inwestorzy długoterminowi tworzą ograniczenie dla wzrostów. Kiedy krótkoterminowi gracze odkrywają jakąś dobrą informacje na temat akcji Farm Foodu i rzucają się do ich kupowania, nikt im nie wierzy. Zwyżka w punkcie A nie ma silnego wsparcia. Inwestorzy długoterminowi, których zachowanie ilustruje grupa średnich długoterminowych, nawet nie drgnęli. Zwyżka była napędzana popytem tylko graczy krótkoterminowych i nie miała szans powodzenia.Druga zwyżka wyglądała na znacznie silniejszą. Szczyt w punkcie B dotarł już do grupy średnich długoterminowych. To był test opinii inwestorów o dłuższym horyzoncie inwestycyjnym. To mogło dać im już sporo do myślenia. Zwyżka miała mocniejsze podstawy, bo większość ludzi mogła myśleć, że traderzy mają rację. Zwyżka B dotarła dalej niż zwyżka A, a korekta po zwyżce B nie spadła tak nisko jak po zwyżce A. To był sygnał dla agresywnych traderów, aby wchodzić na rynek. Mogli spodziewać się nowego testu trendu spadkowego.Trzeci wzrost cen na rynku akcji Farm Foodu widoczny na wykresie 5 był skuteczny. Rynek zwyżkował ponad grupę średnich długoterminowych. Inwestorzy o dłuższym horyzoncie czasowym bardzo szybko dołączyli do grupy kupujących. Pokazuje to grupa średnich długoterminowych, która najpierw znacznie się ścieśniła, a później zmieniła kierunek ruchu na wzrostowy. Stało się to w ciągu zaledwie kilku dni. To był sygnał dla konserwatywnych traderów. Zmiana trendu wyglądała na prawdziwą, ale oni raczej nie kupują w punkcie C. Wstrzymują się czekając na korektę techniczną. Wchodzą na rynek w punkcie D, rezygnując z początkowych zysków, ale dzięki temu mają większą pewność, że zarobią pieniądze na nowym trendzie.Ten proces: testowanie - ruch powrotny - test - ruch powrotny, może zachodzić nawet pięciokrotnie, zanim rynek rzeczywiście zmieni kierunek trendu wyższego rzędu. Relacje pomiędzy grupami średnich krótkoterminowych i długoterminowych pozwalają nam ustalić prawdopodobieństwo, czy nowy test ma szanse zmienić kierunek trendu wyższego rzędu. Stosowanie tylko dwóch średnich kroczących nie daje informacji ani pewności, czy tak się stanie. Inaczej jest w przypadku wskaźnika Grupy średnich ruchomych Guppego, który monitoruje opinie dwóch najważniejszych grup na rynku. Dzięki temu możemy mieć lepsze rozeznanie co do kierunku przyszłych trendów. To daje nam przewagę nad resztą rynku, nad innymi inwestorami i traderami.Korekty w trendach spadkowychTraderzy żyją nadzieją. Dlaczego nie kupić taniejących akcji? Dobrzy gracze są jednak większymi realistami. Gdy rynek spada, zajmowanie długich pozycji nie jest opłacalne. Bardzo trudno jest kupić w doł-ku i sprzedać na szczycie. Łatwo myśleć, że akcje, które spadły o 20%, 40% lub 50% to dobre okazje do zarobienia pieniędzy. Wskaźnik Grupy średnich kroczących Guppego pozwala unikać takich pseudookazji. Dodatkowo daje również sygnały, kiedy sprzedać akcje w czasie bessy, wykorzystując wzrost cen w ramach lokalnej zwyżki (korekty technicznej trendu spadkowego).Rozważmy gwałtowny spadek notowań akcji Kompapu widoczny na wykresie 6. Po spadku do punktu A rynek prawdopodobnie uznawał akcje Kompapu za dobrą okazję inwestycyjną. Rozpoczęła się lokalna zwyżka. Jeżeli przyłączyliśmy się do tego trendu i kupiliśmy akcje, powinniśmy uważać i mieć oczy szeroko otwarte. Grupa długoterminowych średnich jest szeroka i pokazuje determinację inwestorów długoterminowych, którzy spodziewają się dalszych spadków. Jest mało prawdopodobne, że tak łatwo zmienią zdanie na temat wartości tych papierów. To jest solidny opór dla wzrostów. Jednak wielu traderów nadal kupuje.Wykorzystując wskaźnik Grupy średnich Guppego trader mógł uzyskać następujące informacje. Zwyżka będzie miała krótki żywot, ponieważ rozpoczęła się w zbyt dalekiej odległości od zniżkującej grupy średnich długoterminowych, której duża szerokość ilustruje siłę trendu spadkowego. Grupa długoterminowych średnich nawet nie wyhamowała spadku i jej szerokość znacząco się nie zmniejszyła: to kolejne sygnały korekcyjnego charakteru zwyżki. W związku z tym dość oczywiste wydaje się, że po ukształtowaniu szczytu w punkcie B najlepszą decyzją jest pozbycie się akcji Kompapu.Później na rynku akcji Kompapu dochodzi do kilku sekwencji: test - ruch powrotny, podobnie jak to miało miejsce w przypadku Farm Foodu (wykres 5). Takie sygnały trzeba uważnie obserwować. Kluczowe informacje to kompresja grupy długoterminowych średnich oraz zmiana kierunku jej ruchu na wzrostowy. Gdy gracze krótkoterminowi przekonają tych długoterminowych, że mają rację, kierunek trendu ulega zmianie. W punkcie D mamy dogodną sytuację dla agresywnych traderów, którzy spodziewają się zmiany trendu. W punkcie A można się było spodziewać tylko lokalnej zwyżki. To oznacza, że należy być przygotowanym do sprzedaży, gdy ceny zaczną znowu spadać, powracając do trendu wyższego rzędu.PodsumowanieGrupy średnich kroczących Guppego to wskaźnik obrazujący zachowanie dwóch najważniejszych grup inwestorów kształtujących cenę akcji na rynku. Gdy grupa średnich zwęża się, odczytujemy to jako sygnał ostrzegawczy, zapowiadający wzrost aktywności i zmienności rynku. To jest zwykle dobra okazja do zajmowania pozycji na rynku. Gdy obie grupy średnich zwężają się, a następnie wzajemnie przecinają, trader dostaje informacje o zmianie trendu wyższego rzędu. Obie grupy inwestorów: krótkoterminowi i długoterminowi zachowują się w podobny sposób, ale w różnych perspektywach czasowych. Grupy średnich ruchomych Guppego są wskaźnikiem, który badając to zachowanie pozwala dokładniej oszacować przyszłe trendy na rynku.
Daryl Guppy, trader i analityk australijskiego rynku akcji
