#WykresDnia: Wpływ środków z KPO na PKB Polski i na inwestycje

Łączny napływ środków unijnych do Polski (dotacje i pożyczki z KPO, polityka spójności o rolna, pomniejszone o składkę) w 2024 wyniesie około 2,7 proc. PKB vs 1,6 proc. PKB w 2023.

https://pbs.twimg.com/media/GHQuUzrWAAALx8-?format=png&name=900x900

W zapowiadanej kwocie 137 mld euro, Krajowy Plan Odbudowy i Zwiększania Odporności (KPO) - dotacje i pożyczki - stanowi prawie 60 mld euro, natomiast pozostałe 77 mld euro stanowią dotacje i środki z polityki spójności. Ekonomiści z ING zakładają, że Polska otrzyma pierwszą płatność z KPO w kwietniu, a kolejną na jesieni, która obejmie drugą i trzecią transzę z harmonogramu KPO. Jeśli chodzi napływ środków z polityki spójności, to Polska wciąż ma do wykorzystania 5 mld euro ze „starego” budżetu unijnego 2024-20, który jest jeszcze rozliczany. – Zakładamy, że wykorzystanie środków spójności z nowego budżetu 2021-27 będzie „rozkręcać się” stopniowo w ciągu roku i w całym roku wyniesie około 4 mld euro – stwierdzili.

O ile przepływy finansowe związane z wykorzystaniem KPO będą w tym roku znaczące, to tyle ich wpływ na PKB, w szczególności inwestycje, będzie raczej ograniczony, ekonomiści ING spodziewają się zwiększenia aktywności inwestycyjnej z tego tytułu w 2025 i 2026 roku. Środki unijne ułatwią jednak zaspokojenie wysokich publicznych potrzeb pożyczkowych i zarządzanie płynności budżetu, tym samym będą istotnym wsparciem dla obligacji skarbowych i kursu złotego w br.

Po formalnym odblokowaniu środków unijnych, głównym wyzwaniem pozostanie ich efektywna absorpcja, co szczególnie dotyczy środków z KPO, które – w oparciu o obecne regulacje unijne, choć nie jest wykluczona ich zmiana – muszą być wykorzystane do 2026 roku. Ministerstwo Funduszy zapowiedziało szybką renegocjację KPO w najbliższych miesiącach, która będzie polegać na aktualizacji obecnych kamieni milowych (obecnie jest 55 kamieni milowych dla reform oraz 56 dla inwestycji) i harmonizacji planu z programem obecnego rządu.

Faktyczne wydatkowanie środków zajmie kilka miesięcy (ING widzi odbicie inwestycji dopiero w 2025), ale pomogą w finansowaniu tegorocznego deficytu.

KPO – National Recovery and Resilience Plan (NRRP) – to program, który składa się z 56 inwestycji i 55 reform. Zgodnie z celami UE znaczną część budżetu Polska przeznaczy na cele klimatyczne (46,6%) oraz na transformację cyfrową (21,36%).

„Dobre wieści” w sprawie kwoty 137 miliardów euro opierają się na „reformach, które państwo rozpoczęli i wielu natychmiastowych krokach podjętych w sprawie niezależności sądów”, w tym decyzjach o przystąpieniu do Prokuratury Europejskiej (EPPO), aby przestrzegać orzeczeń Trybunału Sprawiedliwości UE i Europejskiego Trybunału Praw Człowieka oraz do oddzielenia urzędu prokuratora generalnego od urzędu ministra sprawiedliwości (o czym we wtorek na marginesie Rady poinformował także komisarz ds. sprawiedliwości Didier Reynders). „Popieramy reformy waszego przywództwa; Podzielam radość z powodu wiadomości, których nie otrzymuje się codziennie” – potwierdził przewodniczący Rady UE Alexander De Croo. Polska jest w ten sposób na dobrej drodze do otrzymania 76,5 miliarda euro ze środków polityki spójności i 59,8 miliarda euro z Narodowego Planu Odbudowy i Zwiększania Odporności (NRRP), z czego 5 miliardów euro wpłynęło już jako prefinansowanie z rozdziału RePowerEu po grudniowym spotkaniu w Brukseli pomiędzy von der Leyen i Tuskiem na marginesie Rady Europejskiej. Oczekując na zielone światło od Kolegium Komisarzy we wtorek 27 lutego w sprawie uwolnienia funduszy spójności i wstępnej oceny pierwszego wniosku o płatność w ramach NRRP, przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen ujawniła już, że pierwsza transza „będzie obejmować 1,4 miliarda euro dostępne od ręki dla polskich rolników w celu rozszerzenia i unowocześnienia produkcji.”