Kobietom łatwiej o pracę, ale wciąż niełatwo o awans

Wprawdzie najnowszy raport firmy PwC potwierdza poprawę sytuacji Polek na rynku pracy, ale nadal trudno im przebić szklany sufit kariery.

Polska awansowała z ósmego na szóste miejsce w tegorocznym Women in Work Index – rankingu PwC – który ocenia sytuację w 33 państwach OECD pod kątem warunków pracy kobiet, a także ich aktywności zawodowej. Naszą przewagą konkurencyjną pozostaje niewielka luka płac, czyli zróżnicowanie wynagrodzeń ze względu na płeć.

Co prawda jej wielkość w tegorocznym rankingu (porównuje on dane z 2022 r.) lekko wzrosła z 4,5 do 4,9 proc., ale podobny wzrost widać także w średniej 13,5 proc. luce płac w krajach OECD, która jest niemal trzykrotnie większa niż w Polsce.

Polska plasuje się w rankingu Women in Work Index zdecydowanie wyżej niż niemal wszystkie kraje naszego regionu, które są w drugiej dziesiątce. Wyjątkiem jest Słowenia, która po raz kolejny znalazła się w pierwszej trójce państw z najbardziej równościowymi rynkami pracy. Liderami są Luksemburg ze wskaźnikiem 81,2 pkt i z ujemną luką płac (przeciętne wynagrodzenie kobiet jest tam wyższe niż mężczyzn) i Islandia.

Katarzyna Komorowska, partnerka PwC Polska i liderka zespołu People & Organisation, zaznacza, że kluczem do sukcesu na drodze do równości płci na rynku pracy jest kompleksowe działanie, które obejmuje zmniejszanie różnicy w wynagrodzeniach między kobietami a mężczyznami, jak również promowanie zrównoważonej reprezentacji płci w decyzjach na wszystkich poziomach organizacji.

Z tym ostatnim elementem jest już gorzej – dowodzą dane wywiadowni gospodarczej Dun & Bradstreet. Na początku 2024 r. kobiety stanowiły 27,6 proc. członków zarządów firm w Polsce. To wprawdzie o 1,6 proc. więcej niż rok wcześniej, ale nadal sporo poniżej rekordowego poziomu z 2020 roku (31,7 proc.). Jak zwraca uwagę Tomasz Starzyk, rzecznik Dun & Bradstreet, w tych danych widać skutki pandemii, która mocno ograniczyła aktywność branż usługowych z dużym udziałem kobiet (usługi fryzjerskie, kosmetyczne, gastronomiczne) oraz dużym udziałem małych i średnich firm. Te częściej mają wśród szefów i właścicieli kobiety. Nieco inna sytuacja jest wśród spółek notowanych na warszawskiej giełdzie. Według najnowszej analizy danych 30% Club Poland – kampanii społecznej na rzecz zwiększania różnorodności we władzach spółek – to największe spółki z WIG20 miały na koniec 2023 r. największy udział kobiet we władzach (22,8 proc., o 1,9 pkt proc. więcej rok do roku). Wśród giełdowych „średniaków” – mWIG40 – ten wskaźnik wyniósł 18,5 proc., a w sWIG80 15,8 proc.; w ciągu ostatniego roku wzrósł minimalnie. Powód? Największe spółki z WIG20 najczęściej są na celowniku dużych instytucjonalnych inwestorów, a co więcej, już niedługo, bo w połowie 2026 r., obejmą je wymogi unijnej dyrektywy Women on Boards. Według niej duże spółki będą musiały zapewnić co najmniej 40-proc. udział kobiet w radzie nadzorczej lub minimum 33-proc. udział pań w zarządach i RN łącznie. – Dziś pierwsze z tych kryteriów spełnia tylko 16 badanych spółek. Z kolei drugie kryterium spełniają 24 spółki spośród 140 największych polskich firm giełdowych – wylicza Milena Olszewska-Miszuris, inicjatorka i współprzewodnicząca 30% Club Poland, i dodaje, że widać rosnące zainteresowanie firm działaniami, które powinny być podjęte, aby zwiększyć różnorodność ich władz przynajmniej do poziomu 30 proc.