W ostatnich dniach Naczelny Sąd Administracyjny podjął uchwałę*, która – choć merytorycznie dotyczy nabycia nieruchomości i zwolnienia z innego podatku – potwierdza sposób, w jaki należy traktować wszystkie składniki majątku nabywanego przez małżonków. Także papiery wartościowe i pozostałe instrumenty finansowe. Rozstrzyga również pośrednio wątpliwości związane z nabyciem instrumentów przed 1 stycznia 2004 r., z których przychód nie podlega do dziś opodatkowaniu podatkiem dochodowym.
Dokładnie rzecz ujmując, sąd stwierdził, że „dla celów opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych, odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych (...) nabytych przez współmałżonka w wyniku dziedziczenia, datą ich nabycia lub wybudowania (...) jest dzień nabycia (wybudowania) tych nieruchomości i praw majątkowych do majątku wspólnego małżonków". Taka teza potwierdza, że to, co nabywają małżonkowie w ramach wspólności ustawowej, nie może podlegać fragmentacji i odrębnemu traktowaniu, nawet w równo wydzielonych częściach, a każdy składnik majątku jest nabywany przez małżonków jednocześnie i wspólnie.
Jakie ma to skutki w przypadku inwestowania w instrumenty finansowe? W zacytowanej tezie wystarczy zastąpić słowa: „nieruchomości i prawa majątkowe" słowami „instrumenty finansowe" oraz usunąć wyraz „wybudowanie", aby otrzymać precyzyjną, spójną i równie uprawnioną odpowiedź: dla celów opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych odpłatnego zbycia instrumentów finansowych nabytych przez współmałżonka w wyniku dziedziczenia datą ich nabycia jest dzień nabycia tych instrumentów do majątku wspólnego małżonków.
Bez względu na to, czy małżonkowie posiadają wspólny rachunek inwestycyjny czy kilka indywidualnych, wszystkie nabywane przez nich akcje, obligacje, certyfikaty, udziały, jednostki uczestnictwa itp., nawet jeśli część z nich, w sensie przysługującego ułamka spadku, pochodzi z dziedziczenia, powinny mieć przypisane daty nabycia pierwotne, czyli daty nabycia z czasów, gdy oboje małżonkowie żyli i dokonywali zakupów z majątku wspólnego, także występując w transakcjach, jako osoby indywidualnie wskazane.
Co najważniejsze, zasada ta powinna mieć szersze zastosowanie – do kosztów uzyskania przychodów, czyli wydatków ponoszonych z majątku wspólnego, zwolnień podatkowych, do których prawo przysługiwało wspólnie, a nawet pewnych wyłączeń ze zwolnień, tak jak w przypadku tzw. akcji pracowniczych, które nie stanowią majątku odrębnego, jeśli małżonkowie byli zjednoczeni w procesie nabycia papierów wartościowych – poza węzłem małżeńskim – ustawową wspólnością łączną.
