Pod koniec sierpnia Rządowe Centrum Legislacji opublikowało na swoich stronach „Projekt ustawy o zasadach badania niekaralności kandydatów ubiegających się o zatrudnienie w podmiotach sektora finansowego", który znacznie zaostrza dotychczas obowiązujące wymogi, jakie mogą być stawiane kandydatom do pracy w szeroko rozumianych instytucjach finansowych.
Obecnie pracodawcy mogą żądać od pracowników lub kandydatów do pracy informacji dotyczących ich zatargów z prawem wyłącznie w przypadku, gdy przepisy szczególne określają dla danych pracowników taki obowiązek. W przypadku sektora finansowego wymóg taki jest nałożony względem osób pełniących funkcje w organach instytucji finansowych lub podmiotów świadczących na rzecz instytucji finansowych usługi agencyjne. W odniesieniu natomiast do pozostałych pracowników, zarówno tych szeregowych, jak i należących do kadry kierowniczej, co do zasady przepisy prawa nie przewidują wymogu niekaralności. Tym samym znakomita większość pracowników szeroko rozumianych instytucji finansowych nie jest objęta wymogiem niekaralności, a w rezultacie formalnie brak jest możliwości zweryfikowania tego przez pracodawcę. Jednocześnie zauważyć należy, że szereg aktów prawnych regulujących szczegółowo działalność poszczególnych typów instytucji finansowych nakłada w odniesieniu do ich pracowników ogólne wymogi dotyczące ich kwalifikacji, w tym posiadania stosownych uprawnień zawodowych.
Uwzględniając powyższe okoliczności, projektowana przez Ministerstwo Rozwoju i Finansów ustawa zakłada uprawnienie dla podmiotów sektora finansowego do żądania od kandydatów do pracy oświadczeń o niekaralności. Dodatkowo planowane jest przyznanie tym podmiotom także możliwości żądania udokumentowania przez kandydatów do zatrudnienia potwierdzenia złożonego oświadczenia, w formie przedłożenia informacji o niekaralności z Krajowego Rejestru Karnego, wydanego nie wcześniej niż trzy miesiące przed dniem jego przedłożenia, przy czym w takim przypadku pracodawca będzie zobowiązany do niezwłocznego zwrotu kandydatowi równowartości opłaty poniesionej za uzyskanie informacji. Niespełnienie przez kandydata żądań przyszłego pracodawcy wiązać się będzie ze specyficzną sankcją w postaci możliwości odmowy nawiązania, wyłącznie z tego powodu, stosunku pracy czy zawarcia umowy-zlecenia, umowy o dzieło, umowy agencyjnej lub innej umowy o podobnym charakterze.
Projektowana ustawa szeroko określa katalog podmiotów mających zostać beneficjentami przedmiotowych uprawnień. Znalazły się w nim, oprócz instytucji finansowych sensu stricto, także np. finansowe spółki holdingowe, instytucje pożyczkowe, agenci usług płatniczych, agenci rozliczeniowi, agencje ratingowe, jak również insourcerzy czynności związanych bezpośrednio z działalnością regulowaną, prowadzoną przez instytucje finansowe. Ponadto uwagę zwraca zaliczenie do grona podmiotów rynku finansowego także podmiotów wchodzących w skład szeroko rozumianej administracji publicznej, jak np. Urząd Komisji Nadzoru Finansowego, Narodowy Bank Polski, Bankowy i Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny czy Biuro Rzecznika Finansowego.
Podkreślić należy także ograniczony i specyficzny zakres pojęcia niekaralności, do którego odnosi się projektowana regulacja, przewidujący brak skazania prawomocnym wyrokiem za niektóre przestępstwa – w tym przeciwko porządkowi publicznemu, ochronie informacji, wiarygodności dokumentów, mieniu, przestępstwa gospodarcze oraz inne stypizowane w sektorowych regulacjach poszczególnych obszarów rynku finansowego.
