Kwartalny raport NBP dotyczący sytuacji na rynku kredytowym stanowi syntetyczną prezentację wyników ankiety przeprowadzonej na początku kwietnia wśród przewodniczących komitetów kredytowych 27 banków działających na rynku krajowym. Przedstawia tendencje w zakresie stosowanej przez banki polityki kredytowej oraz kształtowania się popytu na kredyt w I kwartale, jak również przewidywania banków na II kwartał.
Z punktu widzenia utrzymania dotychczasowego tempa wzrostu gospodarczego najistotniejsze wydają się wnioski wynikające z oceny sytuacji na rynku kredytów konsumpcyjnych udzielanych osobom prywatnym. Ten rodzaj kredytów stanowi znaczący fragment całości akcji kredytowej. Według danych KNF na koniec ub.r. banki udzieliły tego typu kredytów na 162,3 mld zł, co w całości kredytów ogółem udzielonych na koniec ub.r. stanowiło 15,5 proc. Co więcej wraz z poprawą sytuacji gospodarczej rośnie popyt na ten rodzaj kredytu. Dynamika zmian kredytów konsumpcyjnych udzielonych osobom prywatnym na koniec 2017 r. wyniosła 8,1 proc. rok do roku, podczas gdy analogicznie liczona dynamika kredytów ogółem dla sektora niefinansowego wyniosła tylko 3,2 proc. – zatem zdecydowanie ponaddwukrotnie mniej. Niski poziom bezrobocia oraz optymistyczne nastawienie konsumentów pozwalają przypuszczać, iż popyt na tego typu finansowanie nadal notuje wysoką dynamikę wzrostu.
Takie wnioski wynikają również z raportu NBP. Procent pozytywnych odpowiedzi w ankiecie NBP odnośnie do wzrostu popytu na kredyty konsumpcyjne przewyższał o około 7 pkt proc. odpowiedzi negatywne, wskazujące na spadek popytu. Z ankiety wynika, iż był to już piąty kolejny kwartał, kiedy liczba odpowiedzi pozytywnych (wzrost popytu) przewyższała odpowiedzi negatywne (spadek popytu). Jednak należy zauważyć, że przewaga odpowiedzi pozytywnych nad negatywnymi była najniższa od IV kwartału 2016 r. Gdyby tego typu tendencje utrzymały się w kolejnych miesiącach, mogłoby to sugerować stopniowe ograniczanie popytu w przyszłości. Tymczasem wydaje się, że dopóki sytuacja gospodarcza nie ulegnie wyraźnemu pogorszeniu popyt powinien pozostać na poziomach dodatnich.
Ankietowani jako jeden z głównych motorów zainteresowania kredytem konsumpcyjnym wymieniają zmianę sytuacji ekonomicznej gospodarstw domowych. W tym przypadku przewaga odpowiedzi pozytywnych nad negatywnymi wynosi aż 65 pkt proc. Ostatni raz tak wysoki poziom optymizmu konsumentów notowano w badaniach NBP w III kwartale 2008 r., a więc przed upadkiem banku Lehman Brothers, który zapoczątkował globalny kryzys finansowy.
Prognostyczna wartość raportu odnosi się do oczekiwań co do przyszłej polityki kredytowej. W tym aspekcie są one pozytywne – ankietowani spodziewają się w II kwartale łagodzenia polityki kredytowej. Za takimi oczekiwaniami istotnie przemawiają też pozytywne prognozy odnośnie do przewidywanej sytuacji gospodarczej.
