Podręcznik pokory

Słyszeli Państwo kiedyś o koncepcji rycerskości gospodarczej? Ja dowiedziałem się o jej istnieniu dopiero z „Metaekonomii". Na swoje usprawiedliwienie mam jednak to, że jestem z wykształcenia ekonomistą.

Publikacja: 11.03.2017 05:00

Metaekonomia Zagadnienia z filozofii ekonomii. Zbiór artykułów pod redakcją Marcina Gorazdy, Łukasza

Metaekonomia Zagadnienia z filozofii ekonomii. Zbiór artykułów pod redakcją Marcina Gorazdy, Łukasza Hardta i Tomasza Kwarcińskiego Copernicus Center Press, Kraków 2016

Foto: Archiwum

A ekonomistów nie uczy się – a na pewno nie uczyło przed dekadą, gdy studiowałem – że spiritus movens przedsiębiorców może być coś innego niż dążenie do maksymalizacji zysku, na przykład wielkoduszność, honor i tym podobne rycerskie wartości.

Koncepcję rycerskości gospodarczej ukuł skądinąd dobrze znany wszystkim adeptom ekonomii Alfred Marshall, autor słynnego wykresu, na którym przecinają się krzywe popytu i podaży, wyznaczając rynkową równowagę. Ze sporu o naturę ludzką, który ekonomiści toczyli jeszcze na przełomie XIX i XX w., Marshall nie wyszedł jednak zwycięsko. Górę wzięli orędownicy koncepcji homo oeconomicus, człowieka gospodarującego. Taki osobnik jest w pełni racjonalny, ma precyzyjnie określone i niezmienne preferencje i cele, a to przesądza o jego decyzjach. Nie ma i nie było chyba ekonomisty, który nie zdawałby sobie sprawy, że ludzka natura jest daleko bardziej skomplikowana. A jednak homo oeconomicus trafił do „twardego rdzenia" nauk ekonomicznych. Dlaczego? Bo tę koncepcję łatwo włączyć do zmatematyzowanych modeli ekonomicznych, a to właśnie ich zastosowanie daje ekonomii status nieomal ścisłej nauki, która – tak jak fizyka czy chemia – jest w stanie odkrywać uniwersalne prawa rządzące rzeczywistością. Status, którego ekonomii zazdroszczą przedstawiciele innych nauk społecznych.

Artykuł dostępny tylko dla subskrybentów parkiet.com

Kontynuuj czytanie tego artykułu w ramach subskrypcji Parkiet.com

Zyskaj pełen dostęp do analiz, raportów i komentarzy na Parkiet.com

Inwestycje
Goldman Sachs podniósł prognozę ceny złota
Inwestycje
Złoto nie traci apetytu na rekordy. Napięcie na Bliskim Wschodzie wspiera notowania kruszcu
Inwestycje
Słabnie „Barbiemania”, Europa wraca do łask inwestorów
Inwestycje
Ropa naftowa po 100 USD za baryłkę? Goldman Sachs: raczej nie w tym roku
Inwestycje
Skąd się wziął nagły wzrost ceny złota?
Inwestycje
Polscy inwestorzy głosują tak, by nie szkodzić swoim inwestycjom