Sąd Najwyższy wpłynie na los porozumień

Oczekiwanie na kluczowe orzeczenie dotyczące frankowych zagadnień prawnych komplikuje przygotowywany program ugód z klientami.

Publikacja: 03.02.2021 05:16

W piątek odbędzie się konferencja prasowa prezesa NBP Adama Glapińskiego.

W piątek odbędzie się konferencja prasowa prezesa NBP Adama Glapińskiego.

Foto: materiały prasowe, Piotr Małecki

Banki pracujące nad ugodami dla frankowiczów zostały zaskoczone wyznaczeniem na 25 marca posiedzenia Izby Cywilnej Sądu Najwyższego, podczas którego przedstawione zostaną odpowiedzi na sześć zagadnień prawnych dotyczących hipotek w szwajcarskiej walucie.

Orzeczenie dla klientów?

Wprawdzie obie strony frankowego sporu oczekiwały orzeczenia SN w tej sprawie, ale banki nie spodziewały się, że nastąpi to już teraz. Tym bardziej że na przełomie marca i kwietnia miało rozpocząć się oferowanie ugód frankowiczom, do którego wezwał przewodniczący KNF.

Problemem jest to, że branża spodziewa się raczej niekorzystnych dla siebie rozstrzygnięć. Taki scenariusz mógłby stanowić poważną przeszkodę dla ugód.

– Jeśli orzeczenie ułatwiałoby kredytobiorcom osiągnięcie jeszcze korzystniejszego dla siebie wyroku sądowego, nie mielibyśmy wyjścia jak odpuszczać i nie bronić się w sądzie, aby oszczędzić na kosztach prawnych – mówi jeden z bankowców chcący zachować anonimowość.

Unieważnienie kredytu jest zwykle korzystniejsze finansowo dla klienta niż ugoda (i bardziej kosztowne dla banku), więc w razie realizacji takiego scenariusza branża poniosłaby większe koszty. Tym bardziej że sukcesy klientów zachęciłyby do pójścia do sądów także tych mniej przekonanych.

Gdyby tak się stało, to koszty dla sektora mogłyby być bliższe 70 mld zł niż 30–40 mld zł, które teraz branża szacuje w razie przeprowadzenia programu ugód z frankowiczami. To zdaniem bankowców, spośród których niektórzy ostrożnie oceniają już rozwiązanie z ugodami, nie byłoby sprawiedliwym wyjściem z sytuacji. Mogłoby nawet zagrozić stabilności niektórych banków z powodu problemów kapitałowych, co uderzyłoby w potencjał do finansowania gospodarki. Bankowcy się obawiają, że sędziowie, pracując nad frankowymi zagadnieniami, nie będą się konsultować z ekspertami, którzy mogliby przedstawić wpływ poszczególnych scenariuszy na stabilność sektora finansowego i gospodarkę.

– Różne podmioty kierowały w sprawie kredytów indeksowanych i denominowanych w walutach obcych swoje stanowiska do Sądu Najwyższego. Były one kierowane do naszego Biura Studiów i Analiz, które przygotowało wniosek skierowany do Izby Cywilnej. Pamiętać jednak należy, że Sąd Najwyższy podejmuje decyzje, kierując się kryteriami prawnymi, nie zaś ekonomicznymi lub względami takich lub innych polityk gospodarczych – mówi Aleksander Stępkowski, sędzia i rzecznik Sądu Najwyższego.

Dlatego niektórzy bankowcy zaangażowani w prace nad ugodami zwracają uwagę, że wpływ ewentualnego niekorzystnego dla branży orzeczenia przedstawić sędziom Sądu Najwyższego powinni np. NBP lub KNF. Na razie bank centralny – jak wynika z naszych informacji – nie odpowiedział bankom na ich prośbę dotyczącą pomocy przy zakupie franków niezbędnych po przewalutowaniu.

– Niestety, z naszych obserwacji wynika, że projekt ugód nie jest dobrze skoordynowany, do tej pory brakuje wsparcia politycznego i współpracy pomiędzy urzędami. UKNF wydaje się nieco osamotniony. Liczymy, że to się zmieni – mówi jeden z bankowców.

Banki poczekają?

Oczekiwanie na orzeczenie Sądu Najwyższego komplikuje projekt ugód. – Nie sądzę, aby banki rozpoczęły oferowanie porozumień na dużą skalę przed 25 marca, zanim poznamy orzeczenie. Niepewność jest zbyt duża, choć nie można wykluczyć, że ktoś się na rozpoczęcie zdecyduje, ewentualnie zawierane będą pojedyncze ugody. Prace nad porozumieniami będą oczywiście nadal prowadzone, musimy być gotowi. Jednak mocno proklienckie orzeczenie bardzo zmniejszy szanse programu ugód na sukces, a co najmniej doprowadzi do opóźnienia jego rozpoczęcia na dużą skalę – ocenia nasz rozmówca.

Teoretycznie banki mogłyby przyśpieszyć prace, aby przedstawić i zawrzeć ugody jeszcze przed orzeczeniem Sądu Najwyższego. Jednak czasu na to jest mało, a klienci mogą być mniej skłonni do zawierania ugód jeszcze przed tym potencjalnie korzystnym dla nich rozstrzygnięciem. Przypomnijmy, że propozycja szefa KNF zakłada, aby przewalutować kredyt po kursie z dnia zaciągnięcia i rozliczyć go tak, jakby od początku był w złotych.

Banki
Zysk Alior Banku nieco powyżej oczekiwań. Będzie dywidenda
Banki
Banki nie są nadmiernie drogie, ale hossa nie będzie trwać wiecznie
Banki
NBP pod kreską. Strata w 2023 roku poszła w miliardy złotych
Banki
Prezes mBanku Cezary Stypułkowski: Marne prawo, żadna sprawiedliwość, upadła moralność
Banki
Czy koszty ratowania Getin Noble Banku kiedyś się zwrócą?
Banki
Czystki dotarły do Banku Pekao, to już ostatnie dni Leszka Skiby jako prezesa