Podzielenie płatności polega na zapłacie za fakturę częściowo na rachunek rozliczeniowy dostawcy towarów lub usług oraz częściowo na jego rachunek VAT. Rachunek VAT otwierany jest przez banki automatycznie jako rachunek bezpośrednio połączony z rachunkiem rozliczeniowym. Środki stanowiące wartość podatku VAT danej płatności za fakturę przelewane są z rachunku VAT i kierowane na rachunek VAT kontrahenta. Zastosowanie mechanizmu split payment nie jest obowiązkowe. Nabywcy towarów lub usług mogą sami zadecydować, czy chcą podzielić swoją płatność na dwie części, tak iż w rezultacie kwota netto przelana będzie na rachunek rozliczeniowy dostawcy, a kwota VAT zostanie z kolei przelana osobno na odrębny rachunek VAT. Dysponowanie środkami zgromadzonymi na rachunku VAT jest natomiast ograniczone przepisami prawa.
Wprowadzenie do polskiego prawa mechanizmu podzielonej płatności ma duże znaczenie praktyczne w odniesieniu do transakcji finansowania, w szczególności faktoringu, oraz wszelkich transakcji, w których zabezpieczenie spłaty stanowi cesja wierzytelności.
Rachunki VAT
Nowe przepisy nałożyły na banki obowiązek otwarcia rachunków VAT automatycznie do 30 czerwca 2018 r. Są one otwierane jako odrębne rachunki, istniejące w połączeniu z rachunkami rozliczeniowymi prowadzonymi dla przedsiębiorców. Otwarcie rachunku VAT nie wymaga zawarcia osobnej umowy z bankiem i wolne jest od prowizji i innych dodatkowych opłat. Co do zasady banki powinny otworzyć jeden rachunek VAT dla danego podatnika, bez względu na to, ile rachunków rozliczeniowych posiada on w tym banku. Rachunki VAT mogą być oprocentowane – prawo pozostawia decyzję w tym zakresie bankom i posiadaczom rachunków. Szczególnie ważny dla obrotu międzynarodowego jest fakt, że rachunki VAT są rachunkami prowadzonymi w polskiej walucie i mogą być otwierane jedynie w połączeniu z rachunkiem rozliczeniowym w walucie polskiej. Oznacza to, że podzielona płatność będzie mogła znaleźć zastosowanie jedynie do transakcji w złotówkach.
Ograniczone dysponowanie środkami
Środki zgromadzone na rachunkach VAT mogą być używane przez posiadaczy rachunków jedynie w określonych celach, które odnoszą się ogólnie do transakcji VAT-owskich – przedsiębiorca może używać środków zgromadzonych na rachunku VAT do zapłaty podatku VAT na rachunek VAT swoich dostawców lub przelać kwotę VAT do urzędu skarbowego. Najistotniejszym ograniczeniem dla przedsiębiorców jest obowiązek uzyskania od naczelnika urzędu skarbowego zgody na przelanie środków z rachunku VAT na rachunek rozliczeniowy.
Jak na razie stosowanie split payment nie jest obowiązkowe. Ustawodawca pozostawił nabywcom każdorazowo swobodę wyboru, toteż mogą oni wybrać, czy w odniesieniu do danej faktury zastosować mechanizm split payment czy nie.
